Tuy nhiên, trên thực tế còn có nhiều điểm thuê đất  đã hết thời gian ổn định đơn giá thuê đất 5 năm nhưng chưa được xác định lại đơn giá thuê. Vì vậy, cơ quan thuế không có căn cứ tính và thông báo thu nộp tiền thuê đất theo quy định, ảnh hưởng tới công tác quản lý thu tiền thuê đất.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 266 đơn vị, doanh nghiệp thuê đất ở 966 điểm thuê với tổng số diện tích đất cho thuê là 19.073ha. Số tiền thuê đất được ngành thuế lập bộ quản lý thu là trên 49 tỷ đồng, trong đó: tiền thuê đất nợ khó thu và nợ do các đơn vị thuê đất chưa nộp hồ sơ miễn, giảm tiền thuê đất trên 13 tỷ đồng; số tiền thuê đất được miễn, giảm hàng năm theo quy định trên 23 tỷ đồng; số tiền thuê đất còn lại phải nộp năm 2013 trên 13 tỷ đồng.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng năm 2013 tổng số tiền thu từ thuê đất đạt 13,5 tỷ đồng, bằng 100% dự toán giao và 139% so với cùng kỳ. Để đạt được kết quả này, trong năm, các ngành đã phối hợp chặt chẽ trong việc tổ chức điều tra, khảo sát, thẩm định các loại đơn giá đất, đơn giá thuê đất và trình cấp có thẩm quyền ban hành đơn giá thuê đất sát với thị trường và đúng quy định.

Đồng thời tổng hợp, rà soát các đơn vị đã hết thời gian ổn định đơn giá và hết thời hạn thuê đất để đôn đốc các tổ chức thuê đất thực hiện các quy định, tiếp nhận, tổng hợp hồ sơ miễn, giảm tiền thuê đất theo Nghị quyết số 02 của Chính phủ và trình UBND tỉnh quyết định miễn, giảm tiền thuê đất cho 58 tổ chức, với số tiền được miễn giảm trên 15,4 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện nay còn nhiều điểm thuê đất đã hết thời gian ổn định đơn giá thuê đất 5 năm nhưng chưa được xác định lại đơn giá thuê đất. Vì vậy, cơ quan chức năng không có căn cứ tính và thông báo thu nộp tiền thuê đất theo quy định, ảnh hưởng đến công tác quản lý thu tiền thuê đất. Cụ thể, theo báo cáo của ngành thuế, hiện nay còn 60 điểm thuê đất đã hết thời hạn thuê đất (nhiều điểm thuê đất đã hết thời hạn từ năm 2006- 2012 và năm 2013) vẫn đang tiếp tục được sử dụng đất phục vụ cho sản xuất, kinh doanh của đơn vị nhưng đến nay chưa được UBND tỉnh quyết định gia hạn thời gian thuê đất tiếp theo (hoặc thu hồi) theo quy định.

Một số đơn vị thuê đất đang trong tình trạng bỏ sản xuất, kinh doanh, không còn cư trú trên địa bàn, chờ giải thể, phá sản, không có khả năng nộp tiền thuê đất nhiều năm như Lâm trường Lục Yên nợ tiền thuê đất trên 2,8 tỷ đồng; Công ty cổ phần Chè Văn Hưng nợ 2,5 tỷ đồng; Công ty cổ phần Ván nhân tạo nợ 184 triệu đồng; Công ty cổ phần thương mại Yên Bái nợ 134 triệu đồng; Công ty cổ phần Xây lắp sản xuất công nghiệp Yên Bái nợ 66 triệu đồng… Để đảm bảo kế hoạch thu ngân sách, cơ quan thuế đã kiểm tra đôn đốc nhiều lần nhưng đơn vị không chấp hành nghĩa vụ nộp tiền vào ngân sách Nhà nước.

Ông Hoàng Văn Diểm - Cục trưởng Cục Thuế Yên Bái cho biết: “Nguyên nhân nợ tồn đọng tiền thuê đất do ảnh hưởng suy giảm kinh tế song không đáng kể vì hầu hết các doanh nghiệp đều có nguồn gốc nợ từ trước, đồng thời do chính sách miễn, giảm qua các năm có thay đổi về điều kiện ưu đãi, trình tự, thủ tục, thẩm quyền miễn, giảm tiền thuê đất... nên hồ sơ miễn, giảm của một số doanh nghiệp chưa đảm bảo trình tự, thủ tục để trình cấp có thẩm quyền ra quyết định miễn, giảm. Điều đáng quan tâm là các biện pháp xử lý thu nợ tiền thuê đất trong thời gian qua thiếu kiên quyết, chưa tính phạt nộp chậm, chưa có biện pháp chế tài đối với các đơn vị nợ đã tạo tâm lý dây dưa, chậm nộp hay chỉ nộp dần cho có thực hiện nghĩa vụ. Đối với nhóm nợ bỏ kinh doanh, đây là nhóm phát sinh nhiều vướng mắc, tồn tại nhất và liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nên quá trình xem xét, xử lý và giải quyết từng trường hợp cụ thể phải mất nhiều thời gian”.

Để thu tiền thuê đất đảm bảo kế hoạch đề ra, các ngành chức năng của tỉnh cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong công tác quản lý thu tiền thuê đất, đôn đốc các đơn vị thuê đất khẩn trương hoàn thiện các hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính tiền thuê đất để cơ quan thuế có đủ căn cứ thông báo, đôn đốc thu nộp ngân sách.

Đối với các điểm thuê đất đã hết thời gian ổn định đơn giá thuê đất 5 năm, các ngành liên quan khẩn trương chủ trì và phối hợp để xác định và ban hành đơn giá thuê đất. Riêng đối với các điểm thuê đất đã hết thời hạn thuê nhưng vẫn đang tiếp tục sử dụng đất hoặc các tổ chức đã ngừng hoạt động sản xuất, kinh doanh, các cơ quan chức năng cần tiến hành kiểm tra để gia hạn thời gian thuê hoặc thu hồi theo đúng quy định.

Các huyện, thị xã, thành phố cần tập trung chỉ đạo các cơ quan chức năng đôn đốc thu nộp tiền thuê đất, xử lý truy thu các đơn vị còn nợ tiền thuê đất theo đúng chế độ quy định, có các biện pháp xử lý các tổ chức, cá nhân còn nợ đọng tiền thuê đất, phấn đấu thực hiện hoàn thành dự toán thu tiền thuê đất được giao.

 Quang Thiều