Dạo quanh chợ trung tâm thành phố Yên Bái, chợ Đồng Tâm, Yên Thịnh cho thấy lượng rau xanh không dồi dào như trước; hơn thế giá cả tăng mạnh. Một mớ rau mùng tơi, rau muống, rau dền, rau ngót, rau bí... được bán đồng loạt 7.000 đồng, trong đó rau bí tăng 4.000 đồng, rau ngót tăng 3.000 đồng, rau dền, mùng tơi tăng 2.500 đồng/mớ. Không chỉ rau xanh mà các loại củ, quả cũng tăng giá mạnh, bí xanh tăng 6.000 đồng/kg, mướp đắng tăng 4.000 đồng/kg, su su  tăng 5.000 đồng/kg, còn lại đều tăng 1-2.000 đồng/kg. 

Vừa lựa chọn mua hàng, chị Bích Hạnh một người dân phường Đồng Tâm cho biết: “Giá các mặt hàng rau tăng chóng mặt, chỉ cách đây chưa đầy một tháng giá 1kg bí này chỉ 7.000 ngàn đồng/kg, nay tăng vọt lên 15 ngàn đồng, ăn rau giờ đắt hơn ăn thịt thế này  thu nhập người lao động chúng tôi chịu sao nổi”!

Cũng như tâm trạng chị Hạnh, bà Nhung ở phường Minh Tân tay cầm mớ rau dền ca thán: “Đành rằng tăng giá, nhưng gì mà tăng những bốn ngàn đồng một mớ, lại còn bé tí teo thế này, chúng tôi là cán bộ hưu đồng lương đã còm cõi, giá rau tăng ảnh hưởng đến đời sống quá”. Dù tăng giá, nhưng do là nhu cầu cầu không thể thiếu đối với các gia đình trong bữa ăn hàng ngày, người tiêu dùng vẫn phải nghiến răng chấp nhận!

Lý giải về giá rau xanh, rau củ quả tăng, bà Thu Ngân - một tiểu thương ở chợ Yên Thịnh cho biết: “ Rau tăng giá một phần là lúc giao mùa, một phần là do mấy tháng nay trời mưa nhiều mà lại còn “mưa độc” nên rau không phát triển được, thậm chí nhiều diện tích thối rữa, sâu bệnh nhiều. Một lý do nữa là cước vận tải tăng do Nhà nước xử lý triệt để xe quá tải”.

Còn bà Trần Thị Nga - người bán rau rong trên các tuyến phố cho biết: “Không chỉ tăng giá mà rau còn khan hiếm. Trước đây cứ sáng sớm về Văn Phú hay Tuy Lộc cất hàng, rau xanh, non chúng tôi mới mua, nay rau xấu đẹp mua tất vậy mà cũng chỉ gom được chưa đầy chuyến xe. Rau đang bán ở các chợ, đại lý chủ yếu nhập từ Trung Quốc, Sa Pa (Lào Cai), Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc), còn rau của các xã vùng ven thành phố rất ít”.

 Tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân rau xanh tăng giá, chúng tôi về Tuy Lộc, nơi được coi là “vựa rau” của thành phố. Mới 9 giờ sáng mà cả cánh đồng vắng bóng người, đi mãi mới gặp chị Dung, một nông dân đang làm cỏ tại thửa rau muống cằn cỗi. Dừng tay, chị tâm sự: “Thời tiết năm nay bất lợi quá! Mưa thối đất, thối cát đến rau muống là một loại rau có sức sống tốt nhất, ít sâu bệnh nhất thế mà còn không lên nổi nói gì các loại rau khác. Mấy hôm nay trời nắng, rau mới hồi được một tý, tranh thủ ra nhặt cỏ để vớt vát tiền giống, phân bón”.

Theo số liệu của ngành nông nghiệp, bình quân mỗi năm Yên Bái có trên 3.000ha rau mầu các loại, đây là một con số quá nhỏ bé ở một tỉnh có trên 740.000 dân. Với một diện tích như vậy, dẫu có thâm canh, chuyên canh năng suất cao cũng không đáp ứng được nhu cầu sử dụng rau xanh của người dân chứ nói gì đến sản xuất quảng canh, tự cung, tự cấp như hiện nay. Vì vậy, ngày ngày những chuyến tầu chợ, xe ô tô chất đầy rau xanh từ các nơi đổ vào thị trường Yên Bái. Đành rằng thời tiết năm nay bất lợi, mưa nhiều, sâu bệnh lắm nhưng có một thực tế là số hộ nông dân trồng rau để bán và trở thành nghề rất ít mà đa phần là làm theo phong trào, thiếu sự đầu tư căn cơ, bài bản và hoàn toàn dựa vào tự nhiên.

Điển hình như Tuy Lộc - vùng rau của thành phố với diện tích trên 30ha quy hoạch nhưng phần lớn bà con sản xuất tự phát chứ không chuyên canh. Và cũng chỉ là các loại đơn thuần thông dụng như su hào, bắp cải và rau muống,  những rau cao cấp khác vẫn chưa trồng được. Chưa nói người dân trồng rau mới chỉ trồng theo mô hình hộ gia đình chứ chưa có sự liên kết và thiếu tính quy hoạch dẫn đến hiệu quả không cao.

Thời tiết  đã nắng ráo, sản xuất đã thuận lợi và lứa rau mới đã sắp đến kỳ thu hoạch, chắc chắn giá rau xanh sẽ giảm nhưng từ việc khan hiếm và tăng giá rau như thời gian vừa qua cũng là vấn đề đáng để suy ngẫm. Vì với diện tích đất sản xuất nông nghiệp khá lớn và phì nhiêu, cùng với hàng ngàn héc-ta đất bãi ven sông, suối màu mỡ, nhưng việc trồng và phát triển vùng rau lại không đủ cung ứng cho thị trường trong tỉnh! Trong khi trồng rau sạch, rau an toàn đòi hỏi phải áp dụng những quy trình kỹ thuật và chăm sóc nghiêm ngặt, còn trồng rau xanh “bình dân” làm hàng hóa không phải là quá khó. Câu trả lời xin dành cho các nhà quản lý và bà con nông dân.

Thanh Phúc