Căn cứ để thực hiện Quy chế này là: Điều 134, Khoản 3 Điều 138 Luật Bảo hiểm xã hội; Nghị định 95/2013/NĐ-CP ngày 22/08/2013 của Chính phủ; Thông tư Liên tịch số 03/2008/TTLT-BLĐTBXH-BTC-NHNN ngày 18/02/2008 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn thủ tục buộc trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh và Công văn số 2665/TP/VPCP-KTTH ngày 04/04/2013 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh về việc xử lý nợ BHXH, bảo hiểm y tế.

Theo đó, hết thời hạn 30 ngày, kể từ ngày ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về BHXH mà người sử dụng lao động không tự nguyện nộp hoặc đã truy nộp nhưng chưa đầy đủ thì người có thẩm quyền áp dụng biện pháp buộc trích tiền từ tài khoản của người sử dụng lao động để nộp vào quỹ BHXH. Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; trưởng đoàn kiểm tra, thanh tra liên ngành có công văn đề nghị người có thẩm quyền áp dụng biện pháp trích tiền từ tài khoản ở ngân hàng đối với người sử dụng lao động nợ tiền BHXH thì người có thẩm quyền ban hành quyết định áp dụng biện pháp buộc trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động.

Trong thời gian tối đa không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề xuất bằng văn bản của Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, trưởng đoàn kiểm tra, thanh tra liên ngành thì người có thẩm quyền có trách nhiệm xác minh và ra quyết định áp dụng biện pháp buộc trích tiền truy nộp vào quỹ BHXH.

Người sử dụng lao động có trách nhiệm thông báo cho người có thẩm quyền ra quyết định về ngân hàng nơi đơn vị mở tài khoản, số tài khoản khi có yêu cầu trong thời gian không quá 3 ngày làm việc.

Người ra quyết định áp dụng biện pháp buộc trích tiền truy nộp vào quỹ BHXH có quyền yêu cầu ngân hàng nơi người sử dụng lao động mở tài khoản trong thời gian không quá 3 ngày làm việc phải cung cấp các thông tin về tài khoản, số dư trên tài khoản của người sử dụng lao động kể từ ngày nhận được yêu cầu.

Người có thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp buộc trích tiền truy nộp vào quỹ BHXH có trách nhiệm bảo mật những thông tin về tài khoản của người sử dụng lao động khi được cung cấp. Quyết định áp dụng biện pháp buộc trích tiền từ tài khoản của người sử dụng lao động để nộp vào quỹ BHXH có giá trị sử dụng thay lệnh chuyển tiền của chủ tài khoản để trích tiền từ tài khoản của người sử dụng lao động nộp vào quỹ BHXH.

Quy chế phối hợp cũng chỉ rõ trách nhiệm của từng ngành thành viên trong quá trình thực hiện, trong đó ngành lao động - thương binh và xã hội tham mưu cho UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm tra liên ngành theo định kỳ hoặc đột xuất; thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra về thực hiện chính sách, chế độ BHXH theo thẩm quyền, xử lý các vi phạm về BHXH và thông báo cho BHXH tỉnh biết để phối hợp thực hiện việc xử lý theo kết luận của các cuộc thanh tra, kiểm tra…

Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Yên Bái chỉ đạo các chi nhánh ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm túc các quy định tại Điểm 3, Điểm 4 Thông tư liên tịch số 03/2008/TTLT-BLĐTBXH-BTC-NHNN ngày 18/02/2008 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về hướng dẫn thực hiện việc buộc trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh; tăng cường  công tác kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm (nếu có) đối với các chi nhánh ngân hàng thương mại trên địa bàn trong việc thực hiện quyết định áp dụng biện pháp buộc trích tiền truy nộp quỹ BHXH theo quy định.

Bảo hiểm xã hội tỉnh hàng quý cung cấp danh sách đơn vị nợ BHXH từ 6 tháng trở lên cho Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, UBND các huyện, thị xã, thành phố, đoàn kiểm tra liên ngành, đề nghị tổ chức thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm theo quy định của Luật BHXH; cung cấp danh sách các đơn vị có quyết định buộc trích nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh cho Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh để thực hiện thanh tra, kiểm tra việc thực hiện của các ngân hàng, tổ chức tín dụng.

Hiện nay, tình hình nợ đọng BHXH tại các doanh nghiệp diễn ra khá phổ biến. Bên cạnh nguyên nhân khó khăn chung của nền kinh tế là tình trạng cố tình chây ỳ với mục đích chiếm dụng vì chế tài xử phạt không mạnh, tiền lãi phát sinh do chậm nộp thấp... Quy chế thực hiện trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh chắc chắn là một trong những biện pháp hữu hiệu để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Lê Phiên