Ngày 10/9/1945, Chính phủ ký Sắc lệnh thành lập Sở Thuế quan và Thuế gián thu trực thuộc Bộ Tài chính. Ngày đó, Sở Thuế quan có nhiệm vụ xây dựng chính sách và tổ chức chỉ đạo, quản lý việc thu các loại thuế xuất nhập cảng, các thứ thuế gián thu như rượu, muối, thuốc lá điếu… Đây  là ngày có ý nghĩa quan trọng đánh dấu sự ra đời, trưởng thành và phát triển của ngành thuế Việt Nam. Ngày 6/8/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định số 1370/QĐ-TTg  lấy ngày 10/9 hàng năm là ngày truyền thống của ngành thuế Việt Nam.

Có thể tự hào nói rằng, trong 69 năm qua, ngành thuế cả nước đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao cho, làm tốt vai trò trong công tác quản lý kinh tế - xã hội của đất nước. Trong mỗi thời kỳ phát triển, công tác thuế luôn được đổi mới cho phù hợp với tình hình chung của cách mạng. Thời kỳ đầu, công tác thuế đã bám sát và phục vụ kịp thời nhiệm vụ của cách mạng, tạo nguồn thu cho ngân sách quốc gia. Khi nền kinh tế nước ta chuyển sang vận hành theo cơ chế thị trường thì ngoài nhiệm vụ thu, chính sách thuế còn là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô. 

Dấu ấn quan trọng nhất của ngành thuế là ngày 7/8/1990, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Nghị định số 218- HĐBT về việc thành lập hệ thống thu thuế Nhà nước, trực thuộc Bộ Tài chính. Qua đó, Tổng cục Thuế Nhà nước ra đời, trên cơ sở hợp nhất 3 bộ phận thu ngân sách là thuế công thương nghiệp, thuế nông nghiệp, thu quốc doanh thành một hệ thống và thống nhất trong cả nước từ Trung ương đến địa phương, thực hiện kết hợp quản lý song trùng theo ngành dọc thuộc Bộ Tài chính và sự lãnh, chỉ đạo của chính quyền địa phương. Đây là sự đổi mới cơ bản về hệ thống tổ chức, kiện toàn bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bảo đảm các mục tiêu cải cách hệ thống thuế đem lại hiệu quả cao nhất cho xã hội.

24 năm qua, kể từ khi hệ thống thuế hoạt động theo một hệ thống thống nhất, cùng với việc cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa ngành thuế, Cục thuế  Yên Bái đã có bước phát triển khá tốt trong việc tham mưu với cấp ủy Đảng và chính quyền triển khai nghiệp vụ quản lý thu thuế phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương. Trong giai đoạn cải cách thuế bước 1 từ năm 1990 đến năm 1998, ngành thuế đã tiến hành thống nhất bộ máy quản lý thu thuế. Rất nhiều qui trình quản lý hành thu được cải tiến, sửa đổi theo hướng giảm thủ tục phiền hà, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế yên tâm sản xuất kinh doanh, đã được sự đồng tình ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân, qua đó động viên được sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, làm cho công tác thuế trở thành mối quan tâm của toàn xã hội, thực sự là công cụ đắc lực điều tiết nền kinh tế, thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Từ năm 1999 đến nay, ngành thuế bước vào công cuộc cải cách thuế bước 2, với nội dung chủ yếu là cải cách các luật thuế và cải cách hành chính thuế, nhằm tăng thu cho ngân sách Nhà nước và tăng cường hiệu quả  của công tác quản lý hành thu. Việc thực hiện các luật thuế mới và Luật Quản lý thuế năm 2007 cũng đồng nghĩa với việc triển khai qui trình thu thuế mới, văn minh, hiện đại, phù hợp với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Từ chỗ quản lý thuế theo hình thức chuyên quản khép kín chuyển sang quản lý thuế theo chức năng, đề cao vai trò của người nộp thuế theo cơ chế tự kê khai, tự tính, tự nộp và tự chịu trách nhiệm về số liệu kê khai, đồng thời chuyển đổi nhận thức của cán bộ thuế từ cơ chế quản lý mệnh lệnh hành chính sang  phục vụ người nộp thuế. Nỗ lực cải cách hành chính thuế thông qua cơ chế giao dịch “một cửa” và “một cửa liên thông” ở cơ quan thuế các cấp, đã tạo sự đồng thuận giữa cơ quan thuế và người nộp thuế , đích cuối vẫn là bảo đảm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành thuế Yên Bái đã nỗ lực tập trung nhiều giải pháp hữu hiệu để thực hiện tốt Luật Quản lý thuế như bố trí, sắp xếp lại bộ máy tổ chức, qui định lại chức năng, nhiệm vụ của các phòng, các đội thuế theo hướng chuyên môn hóa. Đồng thời triển khai kết nối mạng thông tin trên phạm vi toàn ngành thuế, bảo đảm việc truyền, tập trung dữ liệu và phục vụ công tác quản lý thuế hiện đại.

Những năm qua, ngành thuế Yên Bái đặc biệt chú ý tới công tác đào tạo công chức. Hàng trăm cán bộ công chức đã được đào tạo chương trình tin học, ngoại ngữ, quản lý nhà nước, trung, cao cấp và cử nhân chính trị, bồi dưỡng kiến thức quản trị doanh nghiệp, hội nhập quốc tế… Có được đội ngũ cán bộ công chức vững vàng và tinh thông nghiệp vụ, ngành thuế đã không ngừng cải tiến các biện pháp quản lý hành thu, tạo đà cho sản xuất, kinh doanh phát triển. Điều đó đã giúp ngành thuế hoàn thành được mục tiêu bảo đảm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đưa số thu năm sau cao hơn năm trước. Nếu như năm 1991, số thu ngân sách toàn tỉnh đạt mới đạt 24,2 tỷ đồng thì năm 2012 trên 1.000 tỷ đồng và dự kiến năm 2014 ngành thuế phấn đấu hoàn thành dự toán thu ngân sách đã được ủy ban nhân dân tỉnh giao 1.070 tỷ đồng trở lên.

Điều thật tự hào với những người làm công tác thuế là mỗi bước phát triển của ngành đều nhận được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã được triển khai sâu rộng trong toàn ngành. Đây là tiền đề quan trọng để mỗi công chức thuế nỗ lực phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Thành tích ấy đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận bằng phần thưởng cao quí: Huân chương Độc lập hạng Ba; Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba và nhiều bằng khen cho tập thể và cá nhân của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành trao tặng.

Với những thành tích đã đạt được sau 69 năm hình thành và phát triển, ngành thuế Yên Bái quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ đã được Đảng và Nhà nước giao trong những năm tiếp theo; tiếp tục thực hiện đổi mới, tham mưu kịp thời cho cấp ủy, chính quyền địa phương, cho ngành về tiến trình cải cách hành chính nói chung và tiến trình cải cách hệ thống thuế nói riêng, quyết tâm xây dựng ngành thuế minh bạch, chuyên nghiệp, liêm chính và đổi mới góp phần vào sự nghiệp phát triển của đất nước.

   Đặng Ngọc Minh - Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Yên Bái