Bà Nguyễn Thị Xuân Hương - Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Chấn cho biết: "Theo Thông tư số 27/2011/TT-BNNPTNT ngày 13/4/2011 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định các tiêu chí để xác định kinh tế trang trại, đối với huyện Văn Chấn, các mô hình trang trại trồng trọt, sản xuất tổng hợp phải có diện tích tối thiểu là 2,1ha, giá trị sản lượng hàng hóa phải đạt 700 triệu đồng/năm; đối với mô hình trang trại chăn nuôi phải đạt giá trị sản lượng hàng hóa từ 1 tỷ đồng/năm trở lên. Do đó, hiện nay, huyện mới chỉ có 4 mô hình tại xã Thượng Bằng La được xác định đủ điều kiện trở thành trang trại. Còn đối với những mô hình có thu nhập trung bình từ 500 triệu đồng/năm trở lên đang được huyện khuyến khích, tạo điều kiện để tiếp tục phát triển". 

Với hiệu quả kinh tế mang lại, huyện Văn Chấn đang có nhiều giải pháp thúc đẩy các mô hình phát triển theo hướng trang trại bền vững nhằm xây dựng thêm nhiều mô hình điển hình cho thu nhập trên dưới 1 tỷ đồng/năm.

Thực tế phát triển kinh tế trang trại

Với 9.400ha, Thượng Bằng La là một trong các xã có diện tích lớn nhất của Văn Chấn. Ông Đoàn Ngọc Nhất - Phó chủ tịch UBND xã cho biết: "Diện tích rộng chính là thế mạnh của địa phương, giúp hình thành các vùng phát triển kinh tế theo hướng trang trại. Ngoài 4 trang trại trong danh sách của huyện, hiện nay, trên địa bàn xã có thêm 3 mô hình kinh tế trồng trọt tiềm năng để bổ sung vào danh sách các trang trại kinh tế. Những mô hình này chủ yếu tập trung tại thôn Thiên Tuế - nơi có bình quân thu nhập đạt 30 triệu đồng/người/năm".

Trang trại của ông Trần Ngọc Bích ở thôn Thiên Tuế dần hiện rõ với bạt ngàn cam, chanh và rừng mỡ. Với 10,6ha, ông Bích chỉ trồng 3ha rừng mỡ để giữ đất, bảo đảm môi trường sinh thái. Còn lại, ông dành hơn 7ha để trồng các loại cây ăn quả cho múi chất lượng, giá trị kinh tế cao, đặc biệt là cây cam Đường Canh và cây chanh đào - những loại cây cho giá trị kinh tế cao gấp rưỡi so với cây cam thông thường. Mặc dù đi sau so với các mô hình ở Thiên Tuế nhưng với sự giúp đỡ hết mình của những người đi trước, 3 năm nay, mô hình của gia đình ông Bích đã trở thành địa chỉ mới để mọi người đến tham quan, học tập kinh nghiệm.

Phó chủ tịch UBND xã Đoàn Ngọc Nhất phấn khởi nói: "Thiên Tuế là thôn đi đầu của Thượng Bằng La trong các phong trào thi đua, đặc biệt là phát triển kinh tế theo hướng trang trại. Trong tổng số 90 hộ dân, thôn có 80 hộ trồng cây ăn quả có múi với tổng diện tích 70ha, chiếm gần 54% diện tích cây ăn quả toàn xã, thu nhập cao nhất có gia đình bà Vũ Thị Lợi, ông Hà Đình Dế, Trần Ngọc Bích, Vũ Văn Oản, Đỗ Xuân Việt từ 700 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng mỗi năm".

Không chỉ đơn thuần khai thác tiềm năng, thế mạnh từ kinh tế đồi rừng, vài năm trở lại đây, người dân Thượng Bằng La còn tận dụng diện tích ao hồ, phát triển mô hình trang trại chăn nuôi vịt với quy mô lớn. Điển hình ở thôn Noong Tài có gia đình ông Trần Hữu Vượng chăn nuôi 2.600 con vịt đẻ, tổng doanh thu đạt 1,8 tỷ đồng; chị Hà Thị Quê nuôi hơn 2.000 con vịt đẻ, doanh thu một năm đạt trên dưới 1,3 tỷ đồng. Ông Vượng cũng chính là người thành lập Tổ hợp tác chăn nuôi vịt, cá, tạo việc làm ổn định, thu nhập 6 triệu đồng/người/tháng cho thành viên của 6 gia đình trên địa bàn.

Giải pháp phát triển bền vững

Với diện tích chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, nhiều năm nay, Văn Chấn đã có chính sách tập trung phát triển các mô hình kinh tế trang trại nhằm nâng cao giá trị kinh tế, thu nhập cho người dân. Huyện đã định hướng phát triển các mô hình trang trại tập trung, xa khu dân cư; khuyến khích các hộ mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đưa những cây, con có giá trị kinh tế cao và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất. Ngoài vận động các hộ tận dụng tiềm năng, thế mạnh phát triển kinh tế đồi rừng, huyện đã chỉ đạo các địa phương vận động nhân dân phát triển các mô hình chăn nuôi truyền thống, đưa trang thiết bị máy móc vào sản xuất gắn với chủ động tìm đầu ra cho sản phẩm.

Song song, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương đã hoàn thành quy hoạch đất đai, xây dựng vùng, khu trang trại trồng trọt, chăn nuôi tập trung theo hướng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong và ngoài huyện. Nổi bật là xã Thượng Bằng La, Tân Thịnh, Đại Lịch và các thị trấn Nông trường: Trần Phú, Nghĩa Lộ, Liên Sơn; vùng cao có xã Nậm Lành, Cát Thịnh... có những mô hình kinh tế trang trại phát triển, sản xuất ngày càng có hiệu quả.

Ông Lê Ngọc Long - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ cho biết: "Đảng bộ thị trấn luôn khuyến khích người dân phát triển các mô hình kinh tế đa dạng, phù hợp với điều kiện thực tế. Hiện nay, địa phương có gần 100 mô hình kinh tế cho thu nhập từ 200 - 500 triệu đồng/năm, trong đó thu nhập lớn nhất tập trung vào các hộ trồng rừng, thanh long, nhãn ghép, các loại dưa, chăn nuôi gia súc, gia cầm...".

Sự động viên, khuyến khích của địa phương cùng sự dám nghĩ, dám làm, người dân nơi đây đã góp phần hình thành nên những vùng chuyên canh hàng hóa tập trung như phát triển chăn nuôi tại tổ dân phố 5A, 6B; phát triển đồi rừng, nuôi gia súc tại tổ dân phố 1, 2; phát triển cây trồng tổng hợp tại tổ dân phố 6A, 7A, 7B...

Các mô hình kinh tế trang trại ở Văn Chấn phát triển đúng hướng đã góp phần thay đổi phương thức sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa chất lượng cao, nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này hứa hẹn tiềm năng thúc đẩy phát triển kinh tế ngành nông nghiệp hàng hóa trên địa bàn huyện.

Ông Hồ Đức Hợp - Phó bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện cho biết: "Để phát triển thêm các mô hình kinh tế trang trại bền vững, Văn Chấn sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hộ nông dân có nhu cầu được vay vốn, nhất là đối với các dự án trồng trọt, chăn nuôi; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chương trình hỗ trợ của Nhà nước trong sản xuất nông nghiệp như: xây dựng mô hình, dự án điểm sản xuất cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao. Đồng thời, huyện có cơ chế khuyến khích các chủ trang trại mở rộng quy mô sản xuất; chỉ đạo ngành nông nghiệp nhân rộng các mô hình, tích cực áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nhằm thúc đẩy kinh tế của địa phương ngày càng phát triển".

Thanh Huyền