Giảm… nhưng không tương xứng

Theo tính toán của các đơn vị kinh doanh vận tải, chi phí nhiên liệu chiếm từ 30-35% trong cơ cấu giá cước vận tải được thiết lập. Khi tỷ lệ giá nhiên liệu đã giảm trên 20% (nếu tính từ lần giảm đầu tiên vào đầu tháng 7/2014) thì giá cước vận tải phải giảm với mức hợp lý từ 6 - 9%. Tuy nhiên, đến nay, toàn tỉnh mới chỉ có 3 đơn vị thực hiện điều chỉnh giảm giá vé. Các đơn vị kinh doanh vận tải bằng xe khách khác vẫn trong trạng thái im lìm, không có động tĩnh.

Công ty cổ phần Vận tải thủy bộ Yên Bái là một trong những doanh nghiệp chấp hành tốt việc tăng, giảm giá vé hành khách. Ông Phạm Duy Đốc - Phó giám đốc Công ty cho biết: “Từ tháng 10/2013 đến nay, Công ty không thực hiện tăng giá vé. Sau nhiều đợt giảm giá xăng, dầu, ngày 12/11/2014 Công ty đã tính toán lại chi phí, lượng tiêu hao nhiên liệu và chủ động đồng loạt giảm giá cước vận tải ở tất cả các tuyến nội tỉnh và ngoại tỉnh, bảo đảm quyền lợi cho hành khách, trong đó có những tuyến giảm mạnh như: Yên Bái – Việt Trì giảm 14%, Yên Bái - Mậu A giảm 14%, Mậu A – Lào Cai giảm 20%. Bình quân các tuyến Công ty đang khai thác đã giảm 7,8%”. Lý giải việc đến tận tháng 11/2014, sau nhiều đợt giảm giá nhiên liệu, doanh nghiệp mới điều chỉnh giá cước, ông Đốc cho biết: “Mỗi lần điều chỉnh giá cước, chúng tôi phải làm hồ sơ, tính toán lại chi phí, in lại vé, khắc lại con dấu, thông báo cho tất cả các bến xe có xe của Công ty hoạt động, do đó mất nhiều thời gian, không thể mỗi lần giảm giá nhiên liệu là có thể lập tức điều chỉnh ngay giá vé”.

Hợp tác xã Vận tải Quyết Tiến cũng là một trong 2 doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách đã thực hiện giảm giá cước vận tải. Tuy nhiên, cũng phải đến tháng 11/2014 doanh nghiệp này mới tiến hành giảm với mức bình quân 6%-8%. Mới đây nhất, theo hồ sơ kê khai giá của Công ty cổ phần Vận tải và Thương mại Sơn Hòa thì dịch vụ taxi của doanh nghiệp này bắt đầu giảm giá từ ngày 2/12/2014. Tuy nhiên, mức giảm cũng rất khiêm tốn. Đối với loại xe INNOVA giá 0,6km đầu tiên vẫn giữ nguyên ở mức 12.000đ/km; từ 0,6km tiếp theo đến km30 giá cũ 14.000đ/km, giá mới 13.500 đồng, tức là giảm 500đ/km, tương đương với 3,5% - là mức giảm thấp so với mức giảm giá nhiên liệu.

Cần quản lý chặt chẽ tăng, giảm giá cước

Theo ông Đoàn Trung Thu – Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Yên Bái, hiện nay mới có 3 doanh nghiệp vận tải hành khách thực hiện điều chỉnh giảm giá cước vận tải hành khách. Hiệp hội cũng đã nhiều lần yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện giảm giá để bảo đảm tính cạnh tranh công bằng giữa các đơn vị tham gia vận tải. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp không chấp hành; phía Hiệp hội vận tải lại không có chức năng, chế tài xử lý. Việc các doanh nghiệp vận tải hành khách không thống nhất được giá vé ảnh hưởng đến sự cạnh tranh không lành mạnh giữa chính họ với nhau.

Ông Phạm Việt Hùng - Trưởng Bến xe khách Yên Bái cho biết: “Chúng tôi là đơn vị được các doanh nghiệp vận tải ủy quyền bán vé. Hiện nay có một nghịch là cùng một tuyến nhưng chúng tôi phải bán vé với 2 giá cước khác nhau, do có doanh nghiệp đã giảm giá vé, có doanh nghiệp thì chưa”. Việc giá cước vận tải không được quản lý chặt chẽ, thống nhất dẫn đến người phải chịu thiệt thòi cuối cùng là người dân, cũng là kẽ hở để cho nhà xe bắt chẹt hành khách.

Mỗi khi giá xăng dầu tăng lại là cơ hội để doanh nghiệp vận tải tăng giá cước nhưng khi giá xăng, dầu giảm, đặc biệt là trong năm 2014, giá xăng liên tục giảm đến 10 lần thì doanh nghiệp lại tìm mọi cách để trì hoãn giảm giá. Cũng chỉ có số ít doanh nghiệp giảm, còn lại nhiều doanh nghiệp vẫn giữ nguyên hoặc có giảm thì giảm chút ít gọi là có, chưa tương xứng với tỷ lệ giảm giá nguyên liệu. Vấn đề này cần phải được cơ quan quản lý có thẩm quyền vào cuộc, quản lý chặt chẽ. Các doanh nghiệp cũng phải quản chặt hơn nữa việc thu giá cước hành khách, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm hoạt động kinh doanh, bảo quyền lợi chính đáng cho hành khách.

Anh Dũng