Thành phố Yên Bái có số doanh nghiệp lớn nhất trong toàn tỉnh nhưng đa số là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, doanh nghiệp sở hữu vốn tư nhân. Do đó, năng lực tài chính, quy mô kinh doanh còn nhiều hạn chế, bộ máy quản lý không đầy đủ; đội ngũ cán bộ làm công tác kế toán không ổn định, thường xuyên thay đổi, kiêm nhiệm; việc hạch toán kế toán, kê khai tính thuế còn nhiều sai sót; việc lập và lưu trữ sổ sách, chứng từ kế toán chưa khoa học, gây không ít khó khăn cho công tác kiểm tra. Mặt khác, những năm gần đây, chính sách thuế thường xuyên có sự thay đổi. Vì vậy, tuy vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu ngân sách nhưng tỷ lệ đang có xu hướng giảm dần.

Hiện thành phố hiện có 634 doanh nghiệp, hợp tác xã, trong đó, khối doanh nghiệp quốc doanh 27 đơn vị, khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh 581 đơn vị, khối đơn vị sự nghiệp có thu 26 đơn vị. Theo tổng hợp của Chi cục Thuế thành phố, năm 2012, số thu từ khối này đạt 148,8 tỷ đồng, chiếm 55% tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn; năm 2013, thu 170,5 tỷ đồng, chiếm 59%; năm 2014, thu 174,3 tỷ đồng, chiếm 55%. Xác định đây là loại hình có vị trí quan trọng trong công tác quản lý và thu ngân sách Nhà nước, Chi cục đã tập trung vào việc lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý chặt khối này, nhất là đối với các doanh nghiệp trọng điểm theo Đề án của Cục Thuế tỉnh, trong đó, tập trung vào công tác kê khai thuế.

Năm 2014, Chi cục đã kiểm soát chặt chẽ hồ sơ khai thuế do người nộp thuế chuyển đến, hạn chế tối đa tình trạng hồ sơ thuế không bảo đảm căn cứ pháp lý như: thiếu mã số thuế, không ghi tên hoặc ghi không đúng mã số thuế; đối chiếu số thu nộp về thuế, phí, lệ phí, phát hiện và xử lý kịp thời phát hiện các trường hợp có sự chênh lệch theo quy định; kiểm tra, xác nhận nghĩa vụ nộp thuế đối với các tổ chức, cá nhân nộp thuế; tiếp nhận, xử lý hồ sơ hoàn thuế, bù trừ thuế cho người nộp thuế, luân chuyển hồ sơ bảo đảm đúng quy định. Trong hồ sơ hoàn thuế đối với doanh nghiệp về thuế giá trị gia tăng gồm 9 lượt hồ sơ với tổng số thuế được hoàn 8,5 tỷ đồng, qua đó, Cục Thuế tỉnh quyết định hoàn thuế cho 8 trường hợp với số tiền 6,3 tỷ đồng, Chi cục quyết định hoàn thuế cho 1 trường hợp với số tiền 2,2 tỷ đồng.

Ông Phạm Thanh Hải - Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố Yên Bái cho biết: "Năm 2014, Chi cục triển khai kê khai thuế điện tử đến hầu hết các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn. Tính hết ngày 31/12/2014, thành phố đã có 544/581 tổ chức, doanh nghiệp kê khai thuế qua mạng (đạt 93%). Như vậy, còn 37 đơn vị phải kê khai thuế qua mạng, trong đó, 14 đơn vị mới phát sinh từ tháng 12/2014 phải kê khai tính thuế từ quý I/2015 và 23 đơn vị không khai thuế quá 3 tháng. Hiện, Chi cục đang kiểm tra, xác minh địa điểm kinh doanh và một số doanh nghiệp đang trong thời gian chờ làm thủ tục ngừng hoạt động”.

Nhiệm vụ kê khai thuế trong quản lý doanh nghiệp năm 2015 còn rất nặng nề, đòi hỏi Chi cục cần xây dựng phương án, biện pháp thực hiện nhiệm vụ tới từng cán bộ và bộ phận một cách khoa học, từ khâu tiếp nhận, xử lý, luân chuyển đến lưu trữ hồ sơ, tập hợp dữ liệu theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2008 trên cơ sở các quy trình quản lý thuế; kịp thời nghiên cứu các chính sách thuế mới, nhất là các chính sách được áp dụng từ ngày 1/1/2015; tổ chức thực hiện hiệu quả hệ thống quản lý thuế tập trung (TMS), hướng dẫn khai quyết toán thuế trên các ứng dụng khai thuế và cấp mã số thuế người phụ thuộc của người nộp thuế thu nhập cá nhân, tiến tới triển khai nộp thuế điện tử theo kế hoạch của ngành; phân công cán bộ theo dõi từng doanh nghiệp bảo đảm tính thống nhất với công tác kiểm tra thuế, quản lý nợ thuế trong việc theo dõi quản lý kê khai nộp thuế hàng tháng, hàng quý.

 Quang Thiều