Luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ ngày 1/1/2011, tuy nhiên, đến nay, một số tổ chức tín dụng vẫn chưa chủ động điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần phù hợp với quy định của luật. Do vậy, vẫn còn hiện tượng một cá nhân, tổ chức sở hữu cổ phần với số lượng lớn, vượt tỷ lệ theo quy định, có khả năng chi phối hoạt động của tổ chức tín dụng.

Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, hiện vẫn có 5/33 ngân hàng thương mại cổ phần có cá nhân sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ 5% vốn điều lệ; có 5/33 ngân hàng thương mại cổ phần là tổ chức sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ 15% vốn điều lệ; có 8/33 ngân hàng thương mại cổ phần có nhóm cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ 20% vốn điều lệ. Tại những ngân hàng thương mại cổ phần cổ đông lớn và người có liên quan vi phạm quy định về sở hữu cổ phần, thì họ dễ thao túng, chi phối ngân hàng, phục vụ cho lợi ích của mình. Điều này đẩy ngân hàng đến tình trạng hoạt động thiếu minh bạch, hoặc quản trị, điều hành không tuân thủ nguyên tắc thận trọng và các quy định của pháp luật.

Do vậy, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 06/2015/TT-NHNN quy định thời hạn, trình tự, thủ tục chuyển tiếp đối với trường hợp sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định tại Điều 55 Luật Các tổ chức tín dụng.

Thông tư này quy định, tổ chức tín dụng phải phối hợp với cổ đông, nhóm cổ đông có liên quan sở hữu cổ phần vượt giới hạn lập Kế hoạch khắc phục việc sở hữu cổ phần vượt giới hạn (Kế hoạch khắc  phục), đảm bảo chậm nhất ngày 31/12/2015 tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông, nhóm cổ đông có liên quan tại tổ chức tín dụng tuân thủ quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng, trừ các trường hợp sở hữu cổ phần vượt giới hạn đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép hoặc được xử lý theo Phương án cơ cấu lại đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt.

Sau thời hạn xử lý trên hoặc sau thời hạn nêu trong Phương án cơ cấu lại đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt, cổ đông, nhóm cổ đông có liên quan chưa đảm bảo tuân thủ giới hạn sở hữu cổ phần theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước sẽ không chấp thuận nhân sự dự kiến bầu làm thành viên Hội đồng quản trị, thành viên ban kiểm soát, bổ nhiệm làm tổng giám đốc của tổ chức tín dụng trong trường hợp các nhân sự này là cổ đông hoặc thuộc nhóm cổ đông có liên quan đang sở hữu cổ phần vượt giới hạn tại tổ chức tín dụng; người đại diện phần vốn góp hoặc người có liên quan của các đối tượng trên...

Không cấp tín dụng khi đang sở hữu cổ phần vượt giới hạn

Thông tư cũng quy định rõ, trong thời hạn triển khai Kế hoạch khắc phục hoặc thời hạn nêu trong Phương án cơ cấu lại đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt, cổ đông, nhóm cổ đông có liên quan đang sở hữu cổ phần vượt giới hạn không được tăng số lượng cổ phiếu nắm giữ tại tổ chức tín dụng dưới mọi hình thức. Trừ trường hợp được nhận cổ phiếu thưởng hoặc cổ tức bằng cổ phiếu; mua cổ phiếu phát hành thêm khi tổ chức tín dụng tăng vốn điều lệ thông qua việc chào bán cổ phiếu ra công chúng nhưng đảm bảo tỷ lệ sở hữu cổ phần sau khi mua tuân thủ giới hạn sở hữu cổ phần quy định tại Điều 55 Luật Các tổ chức tín dụng.

Đồng thời, kể từ ngày 15/7/2015, tổ chức tín dụng không được cấp tín dụng hoặc cấp tín dụng mới (trong trường hợp đã cấp tín dụng) cho cổ đông, cổ đông trong nhóm cổ đông có liên quan đang sở hữu cổ phần vượt giới hạn hoặc người có liên quan của các cổ đông đó.

                                                            (Theo Chinhphu.vn)