Dự án này nhằm mục tiêu cải tiến hệ thống quản lý và canh tác của nông hộ, đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp hữu cơ và được tổ chức chứng nhận có uy tín trên thế giới cấp chứng nhận “sản phẩm chè hữu cơ” và chứng nhận “thương mại bình đẳng” cho sản phẩm chè Suối Giàng.

Hiện nay, diện tích chè vùng cao của tỉnh có trên 2.430 ha, chiếm 21% diện tích chè toàn tỉnh. Diện tích cho sản phẩm trên 2.000 ha, năng suất trung bình 25,3 tạ/ha, sản lượng gần 5.100 tấn. Chè vùng cao ở Yên Bái tập trung tại 32 xã, thị trấn thuộc các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải và Văn Yên. Đến nay, đã hình thành một số vùng chè Shan tập trung có diện tích khá lớn như vùng chè Shan Suối Giàng, Suối Bu, Nậm Lành (Văn Chấn) Phình Hồ (Trạm Tấu)…

Chất lượng sản phẩm tốt, thương hiệu ổn định nên sản lượng chè búp tươi ở những vùng này làm ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó, tạo thu nhập ổn định cho người dân. Giá thu mua chè tươi Suối Giàng bình quân từ 12.000 - 16.000 đồng/kg; giá chè tươi các vùng khác từ 5.000 - 6.000 đồng/kg. Giá chè khô Suối Giàng phổ biến từ 300.000 - 800.000 đồng/kg; loại chất lượng cao từ 1.200.000 - 1.800.000 đồng/kg; các vùng khác có giá từ 150.000 - 300.000 đồng/kg.

Ông Trần Đức Lâm - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: “Để tạo điều kiện cho người dân vùng cao yên tâm gắn bó với cây chè, tỉnh đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ cho phát triển chè vùng cao như hỗ trợ 4 triệu đồng/ha trồng mới chè Shan mật độ 3.000 cây/ha; hỗ trợ trồng chè Shan mật độ cao 3 năm kiến thiết cơ bản (hỗ trợ giống 4 triệu đồng/ha, hỗ trợ công phá bỏ chè cũ đối với diện tích trồng thay thế 2 triệu đồng/ha…). Thông qua việc tham gia chương trình, người dân vùng cao đã có thu nhập từ ngày công lao động, có sản phẩm để bán. Người dân có ý thức hơn trong việc trồng và chăm sóc chè Shan gắn với việc phát triển diện tích rừng phòng hộ, góp phần phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, cải thiện môi trường sống”.

Ông Trần Văn Long - Trưởng phòng Công thương huyện Trạm Tấu cho biết: “Mặc dù có giá trị kinh tế cao nhưng hầu hết chè vùng cao trồng phân tán, rải rác ở các xã. Ở Trạm Tấu chỉ có vùng chè Phình Hồ là diện tích tương đối tập trung với hơn 400 ha. Người dân chưa có ý thức chăm sóc, bảo vệ, trồng dặm nên mật độ cây thưa, năng suất thấp, ảnh hưởng đến việc thu mua và xây dựng các nhà máy chế biến quy mô lớn”.

Để gỡ khó cho chè vùng cao, tỉnh đã xây dựng Dự án “Phát triển chè vùng cao giai đoạn 2016 – 2020”. Mục tiêu của Dự án là phát triển vùng chè hàng hóa gắn với công nghiệp chế biến để tăng thu nhập cho người nông dân và các doanh nghiệp làm chè; xây dựng các vùng, các điểm nòng cốt để phát triển cho toàn vùng; phát triển vùng chè gắn với việc bảo tồn văn hóa bản địa và phát triển du lịch; từng bước hình thành các vùng sản xuất chè bền vững ở vùng cao như: Suối Giàng, Phình Hồ, Gia Hội, Nậm Búng, Púng Luông, Nậm Khắt...; định hình đến năm 2020, tổng diện tích chè vùng cao trên 3.000 ha.

Trong đó, có 800 ha chè Shan công nghiệp, 200 ha chè nhập nội chất lượng cao. Sản lượng chè búp tươi đạt 8.000 - 10.000 tấn, chế biến 1.600 - 2.000 tấn chè khô thành phẩm.

Ông Trần Đức Lâm cho biết thêm: “Vừa qua, Yên Bái đã được Hội đồng tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp) chấp nhận Dự án Hỗ trợ phát triển bền vững và gia tăng giá trị kinh tế thương hiệu chè Suối Giàng. Mục tiêu của Dự án là cải tiến hệ thống quản lý và canh tác của nông hộ, đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp hữu cơ và được tổ chức chứng nhận có uy tín trên thế giới cấp chứng nhận “sản phẩm chè hữu cơ” và chứng nhận “thương mại bình đẳng” cho sản phẩm chè Suối Giàng. Cải tiến hệ thống cơ sở chế biến đáp ứng các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm; hỗ trợ các doanh nghiệp chế biến xây dựng thương hiệu, quảng bá hình ảnh, xuất khẩu sản phẩm chè Suối Giàng trên thị trường Pháp và châu Âu với giá bán tương đương với chè hữu cơ trên thế giới; sản phẩm chè Suối Giàng được bảo hộ bởi đăng ký chỉ dẫn địa lý trên thị trường Việt Nam và châu Âu. Nếu thực hiện thành công Dự án này thì không chỉ có chè Suối Giàng mà các sản phẩm chè vùng cao khác của Yên Bái sẽ có cơ hội xuất khẩu sang thị trường Pháp và châu Âu, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho đồng bào vùng cao”.

Hà Anh