Bên cạnh đó, Trạm tổ chức thực hiện các mô hình chế biến dự trữ thức ăn cho gia súc trong mùa đông ở tất cả các xã trên địa bàn huyện, chú trọng tại các xã vùng cao và các xã vùng trọng điểm ngô đông. Ở vùng cao, khuyến nông viên các xã hướng dẫn và đôn đốc người dân làm cây rơm, ủ chua cây chuối, cỏ voi, cỏ VA06. Ở vùng thấp, khuyến nông viên các xã hướng dẫn và đôn đốc người dân ủ chua cỏ voi, cỏ VA06, đặc biệt là ủ chua thân, lá cây ngô - mô hình mới triển khai trong vụ đông này.

Trung tuần tháng 1/2016 là thời gian cao điểm thu hoạch ngô đông trên đất hai vụ lúa ở huyện Văn Yên. Như những năm trước, người dân vẫn tận dụng thân, lá cây ngô làm thức ăn cho trâu, bò trong mùa đông. Tuy nhiên, với cách dự trữ thông thường của nông dân thì thân, lá cây ngô không giữ được lâu lại kém chất dinh dưỡng. Năm nay, Trạm Khuyến nông huyện bắt đầu triển khai phương pháp ủ chua thân, lá cây ngô. Ưu điểm của cách chế biến này là có thể dự trữ cho trâu, bò ăn được trong khoảng thời gian dài từ 2 đến 3 tháng. Việc ủ chua sẽ giúp tăng hàm lượng dinh dưỡng của thân, lá cây ngô. Có loại thức ăn này trong mùa đông cũng giúp giảm công chăn thả những ngày giá rét và giảm bớt khó khăn về nguồn cỏ cho gia súc trong mùa đông. Phương pháp này thật sự mang lại nhiều lợi ích khi Văn Yên có đến 1.000 ha ngô đông.

Bắt đầu từ tháng 9 năm 2015, Trạm Khuyến nông huyện tiến hành triển khai thực hiện mô hình. Đơn vị đã giao cho đội ngũ khuyến nông viên cơ sở chịu trách nhiệm vận động xây dựng tại mỗi xã từ 5 đến 10 mô hình và tổ chức tập huấn cho nông dân. Có sự sâu sát cơ sở, tích cực tuyên truyền và vận động người dân tham gia của các khuyến nông viên, đến giữa tháng 1 năm 2016, đã có gần 200 mô hình ủ chua thân, lá cây ngô được thí điểm thực hiện tại các địa phương toàn huyện.

Đồng chí Nguyễn Văn Chi - Chủ tịch Hội Nông dân xã An Thịnh cho biết: “Trước đây, người dân An Thịnh chủ yếu phơi khô thân, lá cây ngô cho trâu, bò ăn dần trong mùa đông. Vụ đông năm nay, Trạm Khuyến nông huyện phối hợp với Hội Nông dân xã tập huấn cho hội viên nông dân cách ủ chua thân, lá cây ngô và bước đầu đã có hiệu quả nhất định”.

Anh Hà Anh Tú - Khuyến nông viên xã An Thịnh cùng chúng tôi đến thăm hộ ông Nguyễn Đình Lan ở thôn Trung Tâm. Con trai ông là anh Nguyễn Văn Trình đưa chúng tôi ra chuồng bò xem nơi ủ chua thân, lá cây ngô. Nhà anh Trình nuôi 17 con bò, tính ra mỗi ngày cần khoảng 3,5 tạ rưỡi cỏ.

Anh Trình cho biết: “Những năm trước, trong mùa đông, nhà tôi cho bò ăn rơm khô. Vụ này, vừa thu hết 4 sào ngô đông, thấy các hộ khác làm, gia đình cũng nhờ tư vấn kỹ thuật và anh Tú đã hướng dẫn trực tiếp cách ủ chua cây ngô. Kỹ thuật không khó, qua tập huấn lại thấy việc ủ chua có rất nhiều ưu điểm so với cho bò ăn thân, lá cây ngô phơi khô nên nhà đã thử nghiệm hôm qua được 2 tấn thức ăn ủ chua. Nếu thấy bò thích ăn thì tôi sẽ làm thêm khoảng 10 tấn nữa vì nguồn nguyên liệu này của xã An Thịnh dồi dào lắm”.

Hộ bà Hoàng Thị Lành, thôn Đại Thịnh, xã An Thịnh đã thử nghiệm ủ gần 300 kg từ tháng 12 năm 2015 do được tập huấn kỹ thuật thông qua sự phối hợp giữa Trạm Khuyến nông huyện với Hội Nông dân xã. Nhà bà vụ đông này trồng 5 sào ngô đông giống DK 6919. Thời tiết thuận lợi, cây ngô không sâu, không bệnh đã cho năng suất cao. Tay vẫn tẽ ngô, bà Lành trò chuyện: “Nhà tôi tham gia ủ đợt đầu tiên. Tôi cho con trâu của nhà ăn thử, thấy nó cũng thích ăn và thích ăn hơn là cây ngô phơi khô như mọi năm”.

Bà cũng trao đổi với anh Tú rằng, gia đình đang tiếp tục phơi ải cây ngô ngoài ruộng, khi nào độ ải bảo đảm cho việc ủ chua thì sẽ nhờ anh Tú đến tiếp tục hướng dẫn. “Ngô đông nhiều, kỹ thuật ủ đơn giản, để được dài ngày, nhiều chất dinh dưỡng lại đỡ công chăn thả, đỡ lo thức ăn trong mùa đông thì sao lại không làm” - bà Lành phấn khởi.

Nguyễn Thơm