Xã Vân Hội, huyện Trấn Yên được đánh giá là địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản tương đối nhiều với hơn 300 ha đầm hồ và 51 ha ao nuôi. Đây có thể coi là lợi thế rất lớn để phát triển nghề nuôi trồng thủy sản của xã. Tuy nhiên, do việc nuôi trồng nhỏ lẻ, manh mún, người dân thiếu ý thức vệ sinh môi trường nước với việc con giống không bảo đảm nên việc nuôi trồng thủy sản của địa phương gặp không ít khó khăn.

Là hộ có thâm niên trong nghề nuôi cá hơn mười năm, gia đình ông Nguyễn Văn Thực ở thôn 8 có trên 1.200 m2 diện tích ao nuôi cá, lúc đầu, gia đình ông làm dịch vụ nuôi cá giống để bán cho các hộ dân trong xã, sau khi nguồn cá giống nhập về không bảo đảm, gia đình ông đã chuyển sang nuôi cá thịt.

Theo ông Thực, nuôi cá thịt nhỡ bị dịch bệnh cũng có thể vớt vát lại chút vốn liếng bởi cá khi mua về để nuôi cũng đã có trọng lượng 1,5 - 1,9 kg, còn nuôi cá giống nếu nguồn giống không bảo đảm, gặp dịch bệnh có thể mất trắng. Mong muốn làm dịch vụ để cho câu thuê, năm vừa qua, ông tiếp tục đầu tư thêm 50 triệu đồng để tu sửa lại hệ thống ao nuôi, mua thêm cá giống về thả.

Gia đình ông Nguyễn Xuân Chiến ở thôn 7 cũng vậy. Sẵn có diện tích 1.500 m2 ao nuôi, lúc đầu, gia đình ông cũng chỉ để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình. Khi tập trung chuyên canh vào nuôi cá, hạch toán thấy hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn.

Tuy nhiên, do nguồn cá giống không bảo đảm, chủ yếu là mua trôi nổi của các tư thương nên năm được, năm mất. Năm vừa qua, gia đình ông đầu tư thả hơn 6 triệu đồng tiền cá giống nhưng nuôi hơn 2 tháng, cá bị bệnh, vậy là mất trắng.

Ông Chiến cho biết: “Nếu nguồn cá giống bảo đảm, chỉ cần tỷ lệ sạch bệnh đạt tới 90% thì nuôi cá rất lãi. Nếu so với cấy lúa và trồng màu thì nuôi cá cao gấp 3 - 4 lần. Nếu địa phương có một cơ chế cũng như tìm nguồn giống bảo đảm cho người dân thì việc thoát nghèo và làm giàu từ nghề nuôi cá không phải chuyện khó”.

Nhận thấy tiềm năng về mặt nước hồ, gia đình anh Trần Văn Hiếu ở thôn 5 đã mạnh dạn dồn vốn liếng đóng 2 lồng cá để nuôi, mấy năm đầu thuận lợi, con giống bảo đảm, mỗi năm trừ chi phí, gia đình anh cũng thu về gần 20 triệu đồng.

Mấy năm trở lại đây, nguồn giống không bảo đảm, việc phát triển nuôi trồng thủy sản trên lòng hồ thiếu quy hoạch, mạnh ai nấy làm, ý thức của người dân chưa cao trong việc giữ gìn nguồn thức ăn cho cá cũng như môi trường nước nên việc nuôi cá lồng của gia đình anh gặp không ít khó khăn. Hiện tại, gia đình anh đang không biết chuyển sang mô hình nào cho hiệu quả.

Ông Trần Đình Kiên - Chủ tịch UBND xã Vân Hội cho biết, để khai thác tối đa hiệu quả diện tích mặt nước ao, hồ trong phát triển nuôi trồng thủy sản, hàng năm, xã đều phối hợp với các phòng, ban chuyên môn của huyện tổ chức tập huấn kiến thức khoa học kỹ thuật về nuôi trồng thủy sản cho người dân.

"Trong mục tiêu phát triển kinh tế hàng năm, xã đều đặt mục tiêu nâng giá trị nuôi trồng thủy sản năm sau cao hơn năm trước từ 1 - 1,5 lần. Từ nuôi trồng thủy sản, mỗi năm cũng đem lại nguồn thu trên 5 tỷ đồng cho người dân trong xã. Song hiện nay, phong trào nuôi trồng thủy sản của địa phương đang gặp rất nhiều khó khăn" - ông Kiên cho biết.

Theo ông Kiên, nguồn giống không bảo đảm, sau nữa là việc nuôi trồng manh mún, nhỏ lẻ, mạnh ai nấy làm, người dân không có ý thức trong việc giữ gìn môi trường nước, chưa chủ động trong việc phòng chống dịch bệnh cho cá. Bởi vậy, phong trào nuôi trồng thủy sản chưa tương xứng với tiềm năng.

Trước thực tế đó, địa phương cũng mong muốn huyện Trấn Yên cũng như các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện có những chủ trương, quyết sách đúng đắn giúp địa phương tìm nguồn cá giống chất lượng, có địa chỉ tin cậy, rõ ràng để khai thác tốt các tiềm năng về diện tích mặt nước, thực hiện có hiệu quả công cuộc xóa đói giảm nghèo.

Thanh Tân