Từ thực tế đó, để giúp nông dân nâng cao thu nhập từ trồng rau, tạo ra sản phẩm rau an toàn, đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu của nhân dân, đồng thời tạo đòn bẩy để thành phố hướng tới một nền nông nghiệp sạch, bền vững, thành phố Yên Bái đã triển khai Đề án sản xuất rau an toàn. Đề án này đang được kỳ vọng sẽ mở ra một hướng đi mới mang tính chất bền vững cho sản xuất rau an toàn nói riêng và sản xuất nông nghiệp của thành phố nói chung.

Trên địa bàn thành phố Yên Bái hiện có 650 ha diện tích rau đậu các loại trồng phân tán và trồng tập trung tại một số xã như: Văn Phú, Tuy Lộc, Âu Lâu, Tân Thịnh, Phúc Lộc... Sản xuất rau của nông dân trên địa bàn chủ yếu vẫn theo quy mô hộ gia đình, diện tích nhỏ, phân tán và làm theo kinh nghiệm và phương pháp truyền thống dựa chủ yếu vào khai thác lợi thế tự nhiên, theo mùa vụ.

Với mục tiêu xây dựng vùng sản xuất rau an toàn nhằm đảm bảo tính minh bạch, truy nguyên được nguồn gốc của sản phẩm để nâng cao chất lượng và hiệu quả cho sản xuất rau, thành phố Yên Bái đã triển khai Đề án sản xuất rau an toàn với diện tích thực hiện là 9 ha tại 3 xã Âu Lâu, Tuy Lộc, Văn Phú, mỗi xã 3 ha.

Trong đó có 0,4 ha trồng rau trong nhà vòm che thấp, 8,6 ha rau trồng ngoài trời. Đề án có tổng kinh phí trên 1,5 tỷ đồng, thực hiện trong hai năm 2016 - 2017. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước trên 824 triệu đồng, vốn nhân dân đầu tư hơn 687 triệu đồng. Tại 3 xã đã thành lập 3 tổ hợp tác hoặc nhóm hộ để thực hiện.

Theo đó, xã Âu Lâu đã thành lập tổ hợp tác gồm 19 người, Văn Phú 31 người, Tuy Lộc 56 người. Mỗi tổ hợp tác thành lập mới được hỗ trợ 5 triệu đồng. Ngoài ra, thành phố hỗ trợ lắp đặt nhà vòm che thấp, hệ thống tưới và hỗ trợ trực tiếp cho hộ sản xuất rau. Hiện thành phố đang chỉ đạo 3 xã tích cực tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ về mục tiêu xây dựng Đề án để từng bước hình thành và phát triển các vùng chuyên canh sản xuất rau an toàn đủ tiêu chuẩn, bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng.

Theo kế hoạch vụ hè thu, 3 xã Tuy Lộc, Âu Lâu, Văn Phú đăng ký thực hiện diện tích trên 25.000 m2. Đến nay, tổng diện tích làm đất của các xã đạt trên 11.000 m²; diện tích đã trồng đạt hơn 10.000 m². Thành phố đã phối hợp với Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Yên Bái lấy 3 mẫu đất, 3 mẫu nước tại khu vực trồng rau của các xã: Âu Lâu, Văn Phú, Tuy Lộc để phân tích theo quy định; lấy 02 loại rau để phân tích mẫu tại xã Âu Lâu; tổ chức kiểm tra sức khỏe cho 106 thành viên của các tổ hợp tác thuộc 3 xã.

Qua kiểm tra, 100% thành viên các tổ hợp tác đủ sức khỏe để sản xuất, kinh doanh và chế biến thực phẩm. Đồng thời, thành phố cũng đôn đốc 3 xã chủ động làm nhà sơ chế để phục vụ cho sản xuất rau an toàn.

Cho đến thời điểm hiện tại, xã Âu Lâu, Tuy Lộc đã phối hợp cùng các tổ hợp tác thực hiện tốt trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật để phục vụ sản xuất rau an toàn, xây dựng khu vực nhà sơ chế, hướng dẫn các hộ trồng rau đúng thời vụ. Đặc biệt, đầu tháng 10, xã Âu Lâu đã có diện tích cho sản phẩm rau an toàn đầu tiên của thành phố.

Anh Nguyễn Long Giang - Trưởng thôn Đồng Đình, xã Âu Lâu cho biết: “Thực hiện chương trình Đề án rau an toàn của thành phố, thôn Đồng Đình có 19 thành viên tham gia tổ hợp tác. Chúng tôi đã vận động các hộ trong vùng trồng rau  không có điều kiện tham gia Đề án đổi diện tích đất cho các hộ trong tổ hợp tác. Người dân đã được tập huấn về sản xuất rau an toàn cũng như được phát “Sổ nhật ký sản xuất rau an toàn”. Cho đến thời điểm hiện tại, thôn Đồng Đình đã có 13 hộ trồng rau trên diện tích hơn 5.000 m². Chúng tôi đã vận động bà con thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật được tập huấn”.

Theo ông Hoàng Quốc Cường - Phó Chủ tịch UBND thành phố Yên Bái, Đề án sản xuất rau an toàn thành phố Yên Bái ra đời với mục đích cung cấp các sản phẩm rau, củ, quả đảm bảo tiêu chí: kỹ thuật sản xuất, an toàn thực phẩm, môi trường làm việc, truy tìm nguồn gốc sản phẩm. Đến nay, đã có hơn 50 hộ gia đình của 3 xã Tuy Lộc, Văn Phú, Âu Lâu tham gia thực hiện.

Mục tiêu của Đề án là xây dựng thành công chuỗi giá trị sản xuất rau an toàn nhằm đảm bảo tính minh bạch, truy nguyên được nguồn gốc của sản phẩm; giảm tác động tiêu cực tới môi trường trong quá trình trồng trọt; kết nối thị trường tiêu thụ, tạo đầu ra ổn định cho người trồng rau, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng; nâng cao chất lượng và hiệu quả cho sản xuất rau tại thành phố Yên Bái.

Đồng thời, phát huy tối đa lợi thế và nguồn lực nhằm hình thành và phát triển các vùng chuyên canh sản xuất rau an toàn đủ tiêu chuẩn, bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng; từng bước nâng cao chất lượng nông sản hàng hóa, tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích, ổn định và nâng cao đời sống của người trồng rau và tạo “đòn bẩy” để thành phố hướng tới một nền nông nghiệp sạch, bền vững.

Xác định mục đích chính của Đề án là ngày càng có nhiều nông dân hiểu được về sản xuất nông nghiệp đúng quy trình, được hướng dẫn kỹ thuật và quy trình sản xuất một số loại rau chính, cách sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cách thu hoạch, bảo quản, sơ chế, bảo hộ lao động... trong quá trình đi thực địa kiểm tra tiến trình triển khai Đề án rau an toàn trên địa bàn 3 xã Tuy Lộc, Âu Lâu, Văn Phú cuối tháng 9 vừa qua, Đoàn công tác của Thành ủy do đồng chí Ngô Hạnh Phúc - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Thành ủy làm Trưởng đoàn đã đề nghị các phòng, ban chuyên môn chỉ đạo, hướng dẫn các xã tiếp tục hoàn thiện xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho sản xuất; cùng với đó, hướng dẫn người dân chuẩn bị đất triển khai trồng cây vụ đông; trạm Khuyến nông, Trạm Bảo vệ thực vật và UBND các xã hướng dẫn, đôn đốc các hộ trồng rau ghi chép, lưu trữ nhật ký theo dõi quy trình sản xuất rau an toàn của gia đình.

Theo kế hoạch, đầu tháng 10/2016 Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản tỉnh Yên Bái cấp giấy chứng nhận rau an toàn cho các tổ hợp tác và các tổ có sản phẩm rau an toàn bán ra thị trường. Theo đó, thành phố đã bố trí địa điểm tại các chợ Minh Tân, chợ Nguyễn Phúc, chợ Yên Ninh, chợ Hồng Hà, chợ Đồng Tâm để khi có sản phẩm sau an toàn đưa ra giới thiệu nhằm đảm bảo đúng tiến độ Đề án đưa ra.

Sản xuất rau ở thành phố Yên Bái cho đến nay vẫn bấp bênh trong sự “mùa vụ, nhỏ lẻ ” cộng với việc trên thị trường đang ngày càng xuất hiện nhiều loại rau màu chứa chất độc tố do dùng thuốc bảo vệ thực vật và phân hoá học gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, làm cho người tiêu dùng hoang mang và giảm sức tiêu thụ rau, ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập nhiều hộ nông dân trồng rau.

Vì vậy, sản xuất rau an toàn là hướng đi triển vọng đối với sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố. Mục tiêu cuối cùng của Đề án chính là “nâng cao năng lực quản lý ngành trồng trọt nhằm cải thiện sản lượng và chất lượng sản phẩm cây trồng”, cũng là nhằm thay đổi nhận thức của người nông dân trồng rau, hướng tới một nền sản xuất bền vững. Bởi chính người nông dân khi tham gia đề án sản xuất rau an toàn sẽ hiểu mình đang làm những gì và cần có trách nhiệm như thế nào đối với rau quả mình sản xuất ra. Từ đó, mở ra một hướng đi mới trong sản xuất rau an toàn, góp phần không nhỏ giúp củng cố niềm tin cho người tiêu dùng thành phố Yên Bái.

Bích Liên - Thanh Nghị (Đài TT - TH thành phố Yên Bái)