Thực hiện Luật HTX năm 2012, cùng với những cơ chế chính sách, sự nỗ lực của các HTX, xã viên, kinh tế tập thể đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Đến nay, toàn tỉnh có trên 317 HTX và trên 2.600 tổ hợp tác, trong đó có 171 HTX nông nghiệp, 81 HTX công nghiệp, còn lại là vận tải, quỹ tín dụng nhân dân, xây dựng...

Nhìn chung, các HTX đã tập trung đổi mới phương thức quản lý, tiết kiệm chi phí, giảm giá thành sản phẩm, tìm kiếm đối tác, tạo việc làm và thu nhập cho thành viên và xã viên. Nhiều HTX sản xuất kinh doanh có lãi, tích cực đầu tư mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất. Doanh thu các HTX năm 2016 ước đạt 1.438 tỷ đồng, doanh thu bình quân một HTX đạt 1,65 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân 253 triệu đồng/HTX, đóng góp vào ngân sách trên 27 tỷ đồng, tăng 4,2% so với năm 2015. HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp đã làm tốt dịch vụ đầu vào và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho xã viên. Góp phần thúc đẩy cho các thành viên và xã viên phát triển sản xuất, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa và thị trường. Một số HTX chế biến nông sản liên kết đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh hình thành chuỗi sản xuất giá trị từ khâu cung cấp giống, phân bón, kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch, chế biến cho đến tiêu thụ sản phẩm.

Tiêu biểu như một số sản phẩm chè, tre măng Bát độ, gỗ rừng trồng, quế vỏ và tinh dầu quế... Các quỹ tín dụng nhân dân đã thực sự là bà đỡ cho bà con xã viên và cư dân nông thôn. Đây là loại hình HTX hoạt động chuyên nghiệp và thực hiện nghiêm ngặt các quy định về tổ chức hoạt động theo đúng bản chất của mô hình HTX, hỗ trợ đắc lực nhu cầu về vốn và phát triển kinh tế địa phương. Hàng năm, các quỹ tín dụng bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương, trong cơ cấu dư nợ hàng năm đã giành một tỷ lệ thoả đáng cho phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Với nguyên tắc huy động tại chỗ, cho vay tại chỗ, các quỹ tín dụng nhân dân đã áp dụng linh hoạt các hình thức cho vay; hàng chục ngàn lượt thành viên được vay vốn phát triển sản xuất, phát triển ngành nghề, trang trại, mua cây con giống, phát triển kinh tế hộ nâng cao đời sống góp phần xây dựng nông thôn mới.

Nhìn chung, các HTX đã được củng cố không chỉ sản xuất kinh doanh hiệu quả mà còn liên kết giữa các HTX với nhau, giữa HTX với các thành phần kinh tế khác hoạt động hiệu quả hơn. Các HTX, tổ hợp tác đã từng bước khẳng định là nhân tố bảo đảm ổn định chính trị, giữ gìn trật tự trị an ở cơ sở và góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, kinh tế tập thể và HTX còn có những hạn chế nhất định, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Bên cạnh những HTX hoạt động hiệu quả thì vẫn còn những HTX yếu kém, nhất là các HTX nông nghiệp; quy mô HTX nhỏ, chất lượng, hiệu quả hoạt động còn thấp, thiếu tính bền vững; sự liên kết giữa các thành viên còn lỏng lẻo.

Để đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể và HTX, cần tiếp tục triển khai có hiệu quả Kết luận 56-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và đẩy mạnh triển khai thực thi Luật Hợp tác xã. UBND tỉnh đã có Chỉ thị số 17 về việc đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể và HTX trên địa bàn.

Theo đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và thực hiện các văn bản pháp luật về HTX thuộc lĩnh vực phân công quản lý; tập trung chỉ đạo xây dựng mô hình thí điểm và nhân rộng các mô hình HTX hoạt động có hiệu quả trên địa bàn, triển khai các biện pháp xử lý dứt điểm các HTX hoạt động không đúng Luật HTX năm 2012; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra kịp thời phát hiện những sai phạm để xử lý, hướng dẫn giải quyết những vướng mắc trong thực hiện các quy định pháp luật về HTX; củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động các HTX nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng và mở rộng các loại hình dịch vụ cho nông dân có nhu cầu; chú trọng phát triển HTX chuyên ngành, các HTX dịch vụ tổng hợp có đầu tư khoa học - công nghệ để phát triển... phấn đấu đến năm 2020 không còn HTX, tổ hợp tác nông nghiệp yếu, kém; tạo điều kiện cho các HTX, tổ hợp tác được tiếp cận các nguồn vốn vay, đặc biệt phải dành một phần vốn hợp lý để cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân theo Nghị định số 55/2015/NĐ-CP; có chính sách ưu tiên cho các HTX, tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; làm tốt công tác tuyên truyền, hỗ trợ, tư vấn phát triển HTX, bồi dưỡng cán bộ, thành viên HTX, xây dựng mô hình HTX tiên tiến để nhân rộng...

Thanh Phúc