Nhận thức rõ vấn đề này, các cơ quan chuyên môn thuộc ngành nông nghiệp huyện Lục Yên đã thường xuyên xây dựng các mô hình khảo nghiệm, mô hình trình diễn các giống lúa mới trên các vùng đất khác nhau của huyện; từ đó, xây dựng hướng dẫn cơ cấu giống cây trồng để nông dân biết và thực hiện.

Vụ xuân 2017, Trung tâm Giống cây trồng - Vật nuôi Yên Bái phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện Lục Yên gieo cấy giống lúa lai 2 dòng thế hệ mới Nông ưu 28 do Trung Quốc sản xuất với diện tích 2,2 ha thuộc khu cánh đồng Mỏ, thị trấn Yên Thế; mô hình trình diễn giống lúa Khải phong số 7 với diện tích 2 ha tại các xã Khánh Thiện, Tân Lĩnh, Minh Tiến, Yên Thắng.

Qua đánh giá, đây là hai giống lúa có nhiều ưu điểm như: tỷ lệ nảy mầm trên 90%, đẻ nhánh khỏe, chiều dài cây trung bình từ 105 - 110 cm, thân cây cứng, ít bị đổ ngã, số hạt chắc trên bông đạt 138 hạt, có khả năng kháng bệnh tốt… Hai giống lúa này thích hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, có thời gian sinh trưởng ngắn từ 125 - 130 ngày, mẫu mã và chất lượng đáp ứng yêu cầu thị trường.

Chị Vũ Thị Xuyên ở tổ 12, thị trấn Yên Thế chia sẻ: “Năm nay là năm thứ 2 tôi cấy giống lúa Nông ưu 28. Đặc tính của nó là ưa các loại chất đất, kể cả ruộng khô, ruộng trũng, thấp và kháng được nhiều bệnh. Mọi khi, cấy giống lúa BC15 tôi phải phun thuốc bảo vệ thực vật 6 lần/vụ nhưng khi chuyển đổi sang giống Nông ưu 28 chỉ phải phun 3 lần/vụ. Đặc biệt, khi thu hoạch, hạt lúa rất vàng, năng suất lúa ước đạt 280 kg/sào, gạo dẻo và thơm. Vụ mùa năm nay, bà con trong tổ chúng tôi có ý định cấy cả cánh đồng Mỏ này bằng giống lúa Nông ưu 28”.

Qua theo dõi, đối với giống lúa Nông ưu 28, sau 2 vụ trình diễn tại một số địa phương, bà con đã biết và tiếp nhận giống lúa này một cách tích cực, thể hiện từ kết quả mô hình trình diễn 1 ha/vụ thì đến vụ xuân 2017 đã lên đến 30 ha trên toàn huyện, năng suất trung bình đạt 70 - 75 tạ/ha.

Còn với giống lúa Khải phong số 7, đây là vụ thử nghiệm đầu tiên nên để đánh giá đúng năng suất, chất lượng cần đưa vào gieo trồng thử nghiệm ở các mùa vụ khác nhau và trên diện tích lớn hơn. Quá trình khảo nghiệm là dịp để nông dân nắm được quy trình sản xuất, đưa giống lúa vào cơ cấu giống thường xuyên để nâng cao năng suất, chất lượng các sản phẩm gạo trên địa bàn.

Ông Nguyễn Huy Bái - Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng - Vật nuôi Yên Bái cho biết: Trong vụ xuân 2017, chúng tôi đưa một số giống lúa khảo nghiệm vào mô hình trình diễn, trong đó có giống Khải phong số 7 và Nông ưu 28. Hai giống lúa này theo chúng tôi đánh giá, có tính thích ứng rất cao. Năm nay, thời tiết bất thuận, mưa nắng xen kẽ, song thực tế bà con canh tác giống lúa này phải phun trừ sâu bệnh rất ít. Chất lượng gạo của hai giống lúa này ngon hơn hẳn các giống lúa lai trước đây như Thiên ưu 838, Nhị ưu 63… và không kém gì các giống lúa thuần. Với tiềm năng như vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa vào nhiều địa bàn khác nhau để tiếp tục đánh giá, làm sao để có những bộ giống tốt nhất phục vụ cho bà con sản xuất”.

Tuy nhiên, giá bán của giống lúa này còn khá cao so với mặt bằng chung, nên Trung tâm cũng liên hệ với các công ty sản xuất giống lúa của Trung Quốc để đặt vấn đề liên kết hợp tác, sản xuất tại Việt Nam nhằm hạ giá thành hợp lý, giúp bà con có thể mở rộng diện tích sản xuất đại trà ở các vụ tiếp theo.

Ông Nguyễn Huy Bái cũng khuyến cáo người dân cần chấp hành đúng cơ cấu giống do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã chỉ đạo; chấp hành đúng lịch thời vụ gieo cấy, lựa chọn những bộ giống mà các cơ quan ngành nông nghiệp đang khuyến cáo sử dụng thông qua các hội nghị đầu bờ, các mô hình trình diễn… để đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất.

Hải Hà