Hết năm 2016, toàn tỉnh có 18 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 11,46% số xã và tỉnh phấn đấu hết năm 2017 sẽ có thêm 15 xã cán đích NTM. Đây là một con số không lớn, nhưng nếu không có sự chỉ đạo và sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị cùng nỗ lực của mỗi người dân thì rất khó để hoàn thành.

Thành công nhất trong XDNTM những năm qua, không chỉ 18 xã đạt chuẩn NTM, 8 xã đạt từ 16 đến 19 tiêu chí, 43 xã đạt từ 10 đến 15 tiêu chí, 79 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí, mà đã làm thay đổi mạnh mẽ tư duy sản xuất của người dân.

Từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, lạc hậu thì nay đã biết đưa cơ giới hóa vào sản xuất, sản xuất theo hàng hóa và thị trường. Đạt được thành quả ấy, là kết tinh của sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, bài bản, khoa học của lãnh đạo tỉnh, sự điều hành sát sao của các ngành, các cấp, đặc biệt sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Yên Bái luôn xác định XDNTM không chỉ mới cơ sở hạ tầng nông thôn mà phải mới từ tư duy tới hành động. Đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để nâng cao giá trị canh tác. Nhiều vùng sản xuất hàng hóa đã được hình thành và phát triển hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển.

Trong 5 năm, đã bê tông hóa 580 km đường, mở mới nền đường với chiều dài trên 1.180 km, làm mới 405 công trình thủy lợi, hệ thống trường học, trạm y tế, nhà văn hóa thôn, bản được xây dựng khang trang.

Có thể nói, chương trình XDNTM đã có chuyển biến rõ nét về chất lượng và ngày càng đi vào chiều sâu, có tính lan tỏa; công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của các cấp được thường xuyên, liên tục, đi vào kết quả thực chất; nhận thức của người dân, của cộng đồng đang có sự thay đổi theo chiều hướng tích cực, đã nhận thức rõ được lợi ích và tích cực tham gia XDNTM ở địa phương.

Các địa phương đã tập trung đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với XDNTM. Đã xác định được rõ phát triển sản xuất là nhiệm vụ trọng tâm, góp phần quan trọng cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập bền vững cho người dân.

Trong phát triển sản xuất, đã tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, các mô hình sản xuất, phát triển kinh tế hộ; trong lĩnh vực phát triển hạ tầng, đã chủ động huy động, bố trí lồng ghép các nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng thủy lợi; chủ động triển khai các tiêu chí XDNTM mà không cần có sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước như: tiêu chí môi trường, tiêu chí về xóa đói giảm nghèo, tiêu chí về hỗ trợ nhà ở cho các hộ nghèo, tiêu chí về xây dựng thôn, bản văn hóa...

Đời sống văn hóa, tinh thần của người dân nông thôn được cải thiện đáng kể; nhiều hình thức văn hóa, văn nghệ dân gian được khôi phục; những lễ hội văn hóa truyền thống được duy trì và phát triển, làm phong phú thêm đời sống văn hóa, tinh thần của người dân nông thôn, góp phần thúc đẩy các mô hình XDNTM gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng.

Bên cạnh những mặt tích cực thì vẫn còn những hạn chế, nhất là việc phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân còn nhiều khó khăn; các mô hình phát triển sản xuất mới giải quyết được bước đầu về việc gia tăng sản lượng và năng suất, chưa khẳng định được tính bền vững trong chuỗi giá trị sản phẩm.

Sản xuất nhìn chung còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa hình thành được nhiều chuỗi giá trị sản xuất bền vững nên thu nhập của người dân còn bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào giá cả thị trường. Nhiều địa phương đã xác định được sản phẩm chủ lực để tập trung phát triển nhưng thiếu sự tham gia của doanh nghiệp, hợp tác xã nên vẫn còn lúng túng trong việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ...

Để hoàn thành kế hoạch XDNTM trong năm 2017 và những năm tiếp theo, cần tiếp tục tuyên truyền sâu rộng về Chương trình XDNTM với nhiều hình thức thiết thực và tạo khí thế thi đua rộng khắp.

Thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền gắn liền với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết XDNTM, đô thị văn minh”, “Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư gắn với XDNTM” và Phong trào thi đua “Cả nước chung sức XDNTM”, “Yên Bái chung sức XDNTM” ở tất cả các xã.

Tiến hành rà soát, đánh giá, điều chỉnh bổ sung các quy hoạch xây dựng xã NTM; trong đó, có lồng ghép với quy hoạch sản xuất và quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế xã hội.

Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với XDNTM, phát triển sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa, tập trung, quy mô lớn tăng thu nhập cho người dân, thông qua cơ chế chính sách hỗ trợ của tỉnh. Triển khai hình thành các chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp thông qua các mô hình kinh tế như hợp tác xã, tổ hợp tác, kinh tế trang trại.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện chương trình (định kỳ, đột xuất), trong đó tập trung vào các nội dung: kết quả thực hiện các tiêu chí; thực hiện các dự án đầu tư xây dựng; thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, công khai minh bạch trong quá trình triển khai thực hiện, đặc biệt là trong công tác đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; điều tra và đánh giá sự hài lòng của người dân về XDNTM...

Ngọc Trúc