Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT&BVTV) tỉnh, vụ mùa 2021, toàn tỉnh đưa vào gieo cấy trên 23.116 ha lúa mùa, trong đó trên 7.300 ha lúa mùa sớm. Đến ngày 7/10, nông dân đã thu hoạch 17.351 ha, bằng 75% diện tích lúa mùa. Theo đánh giá sơ bộ, năng suất lúa mùa ước đạt 48,35 tạ/ha, sản lượng đạt 107.511 tấn. Để đảm bảo năng suất, sản lượng của vụ mùa năm nay, bên cạnh yếu tố thời tiết thuận lợi còn nhờ có sự chỉ đạo sản xuất kịp thời, cơ cấu giống và thời vụ thích hợp.
Ông Phạm Đình Vinh - Phó Chi cục trưởng Chi cục TT&BVTV tỉnh cho biết: "Cơ cấu giống trong vụ mùa tiếp tục có sự chuyển dịch đáng kể, tỷ trọng giống lúa chất lượng, có giá trị kinh tế cao đang tiếp tục tăng, đáp ứng yêu cầu của thị trường, đồng thời góp phần tăng thu nhập của người dân. Cụ thể, cơ cấu giống lúa lai chiếm 49,24% diện tích, lúa thuần chiếm 50,76% diện tích gieo cấy, trong đó lúa thuần chất lượng cao chiếm 35,38% diện tích tập trung ở các vùng chuyên canh lúa hàng hoá như vùng lúa: Đại - Phú - An của Văn Yên, vùng cánh đồng Mường Lò với các giống lúa chất lượng chủ lực như Hương chiêm, Thiên ưu 8, Bắc thơm số 7, ĐS1, J02, Nếp 87. Các xã vùng cao tiếp tục sử dụng bộ giống lúa lai có tiềm năng năng suất, chất lượng cao, sinh trưởng phát triển tốt, chống chịu tốt với điều kiện bất thuận của thời tiết”.
Bên cạnh chuyển dịch về cơ cấu giống theo hướng năng suất, chất lượng thì cơ cấu mùa vụ cũng có sự chuyển biến tích cực. Để ứng phó với biến đổi sự bất thuận của thời tiết, ngành nông nghiệp chỉ đạo các địa phương bố trí tăng diện tích trà mùa sớm bằng các giống ngắn ngày.
Với việc tăng diện tích trà lúa mùa sớm hạn chế tác động của bất thuận thời tiết giúp đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu giống, đưa những loại giống lúa ngắn ngày có năng suất, chất lượng vào gieo cấy. Do đó, việc thu hoạch lúa mùa tập trung trong khoảng giữa tháng 9 sẽ hạn chế thiệt hại do ảnh hưởng của những trận mưa lớn vào cuối tháng 9, đầu tháng 10. Quan trọng hơn, việc chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, còn tạo điều kiện cho các địa phương tạo quỹ đất cho sản xuất cây vụ đông, giúp nâng cao giá trị sản xuất và thu nhập trên diện tích canh tác.
Những ngày này, nhà nông đang gấp rút thu hoạch lúa hè thu để sản xuất cây trồng vụ đông. Đến đâu cũng gặp không khí phấn khởi của nhà nông vì được mùa. Vụ mùa năm nay, huyện Văn Yên đưa vào gieo cấy 3.000 ha lúa. Các xã vùng thấp của huyện đã gieo cấy khoảng 60% diện tích bằng các giống lúa thuần chất lượng cao như Hương chiêm, HT1, Bắc thơm số 7, Thiên ưu 8.
Chị Bùi Thị Huệ ở thôn Phú Sơn, xã Yên Phú cho biết: "Vụ này, gia đình tôi cấy gần 1 ha lúa thuần chất lượng cao. Năm nay, thời tiết thuận lợi, chăm sóc đúng kỹ thuật nên năng suất đạt bình quân 2,2 tạ/sào. Qua nhiều năm sản xuất lúa thuần chất lượng cao, tôi thấy kỹ thuật chăm sóc lúa chất lượng cao không khác biệt so với các giống lúa khác, tuy năng suất không cao bằng lúa lai nhưng lại cho thu lãi cao hơn và dễ tiêu thụ”.
Tại huyện Văn Chấn, cơ cấu giống lúa thuần cũng được mở rộng diện tích. Ông Phạm Thế Hanh - Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: Huyện đã đưa vào gieo cấy 2.710 ha lúa vụ mùa, trong đó trên 1.200 ha lúa mùa sớm sử dụng các giống lúa thuần chất lượng cao có thời gian sinh trưởng dưới 110 ngày. Đặc biệt, huyện tập trung chuyển dịch thời vụ ở các xã vùng thấp, mở rộng diện tích canh tác bằng các giống lúa thuần chất lượng cao với cơ cấu chiếm 55% diện tích bằng giống lúa thuần, lúa nếp, lúa đặc sản địa phương.
Các xã vùng ngoài tiếp tục thực hiện mô hình cánh đồng một giống lúa với quy mô 200 -250 ha bằng các giống lúa thuần chất lượng cao như: Hương chiêm, HT1, Thiên ưu 8, Bắc thơm số 7, Nghi hương 305. Đến thời điểm này, toàn huyện thu hoạch được 2.200 ha lúa mùa, đánh giá sơ bộ năng suất trung bình đạt 47,59 tạ/ha.
Hiện nay, các địa phương tích cực vận động nông dân thu hoạch dứt điểm diện tích lúa mùa còn lại nhằm tránh thiệt hại do mưa bão gây ra và lấy quỹ đất sản xuất cây vụ đông. Được biết vụ đông năm nay, toàn tỉnh phấn đấu đưa vào gieo cấy trên 10.000 ha cây trồng các loại. Đến thời điểm này, nhà nông trong tỉnh đã gieo trồng trên 5.463,4 ha cây ngô đông đạt 94,7% kế hoạch; 561,4 cây khoai lang, đạt 54,2% kế hoạch và trên 1.349,9 ha rau đậu các loại.
Văn Thông
