Tuy nhiên, việc phát triển KTTT, KTHT chưa được như kỳ vọng. Ông Lê Văn Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT), Tổng giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt (HTX Xuyên Việt) tại tỉnh Hải Dương đã trao đổi với phóng viên xung quanh vấn đề này, đồng thời đề xuất cơ chế, chính sách để tạo điều kiện cho KTTT, KTHT phát triển.
Phóng viên (PV): Ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của việc liên kết trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt qua mô hình các HTX nông nghiệp hiện nay?
Ông Lê Văn Việt: Liên kết là yêu cầu quan trọng trong sản xuất, kinh doanh nông nghiệp để đạt được quy mô của sản xuất hàng hóa; trong đó, HTX là mô hình liên kết sản xuất hợp với xu thế và thực tiễn nền sản xuất nông nghiệp của Việt Nam. Từ kinh nghiệm của HTX Xuyên Việt, chúng tôi thấy việc đề cao tính liên kết, tuân thủ nguyên tắc của các thành viên sẽ giúp nâng cao chất lượng và mở rộng đầu ra cho sản phẩm. Nhờ liên kết, chúng tôi xây dựng được một vùng nguyên liệu đủ lớn về số lượng và tốt về chất lượng.
PV: Theo ông, các HTX đang yếu ở những mặt nào?
Ông Lê Văn Việt: HTX là mô hình kinh tế quan trọng, nhưng đang bị yếu thế về vốn, năng lực cạnh tranh, khoa học-kỹ thuật (KH-KT), nhân lực và thị trường. Khi thành lập HTX thì nguồn nhân lực, nhất là nhân lực cho các vị trí giám đốc và các thành viên HĐQT vừa thiếu, vừa yếu. Để có thể phát triển, các HTX cần sự hỗ trợ của các bộ, ngành, từ việc quy hoạch, hỗ trợ đào tạo...
Cần có chính sách để khuyến khích lực lượng trẻ được đào tạo, có tri thức tham gia HTX, như hướng nghiệp cho sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học, rồi lực lượng lao động trẻ tham gia các HTX, lập nghiệp tại địa phương. Từ đó, các HTX mới tăng được chất lượng nhân lực và hoạt động mang tính chuyên nghiệp hơn.
PV: Ông đánh giá thế nào về vai trò của chính quyền trong việc hỗ trợ các HTX phát triển?
Ông Lê Văn Việt: Lâu nay, chính quyền cấp cơ sở, trong đó có chính quyền cấp xã vẫn còn xem nhẹ vai trò của các HTX, coi HTX là đối tượng cần hỗ trợ. Chúng ta nên thay đổi cách nhìn, thay cho việc chỉ hỗ trợ thì nên đầu tư cho các HTX. Chúng ta nên đầu tư có trọng điểm, đầu tư đúng, trúng, mỗi địa phương khoảng 5-10 HTX. Chính phủ đã có chủ trương hỗ trợ các HTX và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã lập danh sách 66 HTX điển hình.
Đây là thời điểm tốt đối với các HTX. Chúng ta cần tạo được điểm nhấn, có tính chất bước ngoặt làm cho chính quyền các địa phương và người dân trong xã hội có cách nhìn nhận đúng về mô hình KTTT... Từ đó, kích thích người dân quan tâm đến sản phẩm của HTX, tiêu dùng các sản phẩm của HTX, yêu thích các sản vật của địa phương mình. Điều đó sẽ giúp các HTX phát triển bền vững, góp phần giúp người dân yên tâm gắn bó với quê hương.
PV: Luật HTX năm 2012 đang được lấy ý kiến để sửa đổi, bổ sung. Theo ông, những vấn đề gì cần lưu ý trong lần sửa đổi, bổ sung này?
Ông Lê Văn Việt: Luật HTX đã ra đời được 10 năm, vì thế cần phải sửa đổi, bổ sung để HTX hoạt động hiệu quả hơn. Luật hiện hành có những điều khá chung chung, còn mơ hồ. Ví dụ, luật quy định các HTX phát triển đến trình độ cao thì được thành lập công ty, thế nhưng hướng dẫn để thành lập như thế nào thì chưa có.
HTX không biết nếu muốn thành công ty thì hoạt động ra sao, báo cáo thuế như thế nào? Chúng ta có thể tham khảo, áp dụng các quy định về HTX theo kinh nghiệm của bang Quebec (Canada), của Hà Lan, Nhật Bản. Chúng ta có thể nghiên cứu, học hỏi cái hay của họ và Việt hóa cho phù hợp với điều kiện của nước ta.
Nếu 10 năm trước mà chúng ta áp dụng các quy định của luật HTX các nước tiên tiến thì có thể là xa vời, nhưng hiện nay với nền tảng công nghệ thông tin, chuyển đổi số... chúng ta có đủ điều kiện để áp dụng. Tôi nghĩ bây giờ là lúc chúng ta phải thay đổi nhanh để đưa KTTT, HTX phát triển theo xu hướng của các nước tiên tiến trên thế giới.
PV: Ông có thể cho biết triển vọng phát triển của các HTX trong thời gian tới?
Ông Lê Văn Việt: Nông nghiệp vẫn là thế mạnh và là trụ đỡ của nền kinh tế Việt Nam. Điều này đã được chứng minh qua đại dịch Covid-19 vừa qua. Đặc biệt, để phát triển nông nghiệp thì vai trò của các HTX là rất quan trọng. Những năm gần đây, Đảng, Nhà nước rất quan tâm đến việc phát triển KTTT, KTHT. Đây là điều kiện để các HTX phát triển hơn nữa trong thời gian tới.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
(Theo qdnd)
