Bí thư Đảng uỷ xã Hoàng Văn Thịnh tỏ ra rất tâm đắc với cây chè: “Chủ trương đưa cây chè giống mới vào phát triển rất hợp lòng dân lắm. Theo qui hoạch từ 1995 đến 2010, xã trồng 150 ha chè. Mất mấy năm đầu vận động khá khó khăn, nhưng từ năm 1999-2004 bà con trong xã cũng đã trồng được 46 ha chè cành LDP1 và LDP2. Cây chè hợp đất phát triển tốt cho thu nhập cao nên nhiều hộ đã tự giác trồng chè”.

Cùng với chăm sóc tốt gần 50 ha chè LDP đã trồng từ năm 2005-2010 để phát triển vùng chè, xã đề ra mục tiêu trồng mới thêm 100 ha chè. Chuyển hướng sang trồng các giống chè chất lượng cao, trong hai năm 2004 và 2005 Động Quan đã trồng thêm được 17 ha chè Kim Tuyên. Còn năm 2007 xã tiếp tục trồng thêm 15 ha nữa. Đến nay đã hoàn thành trồng 7 ha vụ xuân, 8 ha còn lại sẽ phấn đấu trồng hết trong vụ thu. Trong diện tích trồng mới năm nay do quĩ đất trồng chè trong dân không còn, nên tổng số 15 ha trồng mới chỉ có 5 ha là đất của dân còn lại 10 ha xã phối hợp với lâm trường xin cắt đất cho bà con trồng chè.

Hiện mỗi ha chè trồng mới ở Động Quan đầu tư khoảng 20 triệu đồng, trong đó tỉnh hỗ trợ 5 triệu đồng, huyện hỗ trợ 1 triệu đồng còn lại dân vay vốn Ngân hàng ADB thông qua Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để đầu tư. Trong 3 năm đầu người dân vay vốn trồng chè không phải trả lãi; năm thứ tư trở đi mới phải trả cả lãi và gốc.

Đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã đưa ra phép tính để chứng minh với chúng tôi về hiệu quả kinh tế của việc trồng chè trong xã: "Các hộ trồng chè cành LDP chăm sóc tốt sang năm thứ tư đang cho năng suất 17 tấn/ha, nếu bán với giá 2.500 đồng/kg cho thu nhập 42 triệu đồng/ha. Sau khi trả nợ cho ngân hàng 16 triệu đồng và trừ chi phí phân bón thì người dân vẫn còn thu gần hai chục triệu. Còn trồng chè Kim Tuyên, năng suất có thấp cũng được 8 tấn/ha bán với giá 6000đồng/kg cũng thu được 48 triệu nên còn cho thu nhập cao hơn, lo gì mà không trả nợ được Ngân hàng”.

Dẫn chúng tôi đi thăm những nương chè Kim Tuyên và chè LDP1 đang mùa thu hái đang trổ đầy những búp xanh non mơn mởn, đồng chí Bí thư cho biết, toàn xã có 191 hộ trồng chè, trong đó hộ ít nhất là 3 sào, nhiều nhất là 1 ha và tới đây có hộ sẽ trồng tới 2 ha. Ông Nguyễn Văn Hiền ở thôn 2 cùng gia đình đang hái chè tâm sự: “Trồng chè có vất vả, nhưng cũng hiệu quả lắm! Nhà mình đã trồng được 1 ha chè, trong đó có nửa ha là chè LDP còn lại là chè Kim Tuyên. Năm ngoái chỉ riêng bán chè cành giống đã thu được 17 triệu đồng”. Không chỉ có hộ ông Hiền mà hộ ông Nguyễn Văn Mậu ở thôn 11, sau khi trồng xong 1 ha đang tiếp tục đăng ký trồng thêm nửa ha nữa bằng giống Kim Tuyên.

Qua thực tế trên, có thể nói cây chè ở Động Quan đang hứa hẹn nhiều triển vọng, nhưng để xã có diện tích lớn, Đảng bộ, chính quyền xã nên tích cực tuyên truyền nhân rộng điển hình trong nhân dân. Lâm trường Lục Yên sớm  có hình thức liên kết chặt chẽ, sao cho có lợi cho cả nông dân và đơn vị. Muốn có vùng nguyên liệu dồi dào, Lâm trường cần đầu tư cho nông dân trồng chè thông qua nhiều hình thức; tránh việc thiếu sự ràng buộc giữa doanh nghiệp và nhà nông như hiện nay.

Đào Minh