Nằm ở phía đông nam của huyện Mù Cang Chải, xã Nậm Có với tổng diện tích tự nhiên lên tới 20.210ha. Tuy vậy, đời sống của 975 hộ đồng bào Mông, Thái, Kinh nơi đây vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên nhân chính vẫn là trình độ dân trí thấp, thu nhập chủ yếu từ sản xuất nông nghiệp nên tỷ lệ đói nghèo khá cao. Từ năm 2005 đến nay lại thường xuyên xảy ra lũ quét, gió lốc và rét hại ảnh hưởng rất lớn tới việc an cư lạc nghiệp. Rồi vấn đề thiếu đất sản xuất đã khiến cho một số hộ dân ở các bản Làng Giàng, Lùng Cúng, Phình Ngài di dịch cư tự do, gây bất ổn định trong giữ gìn an ninh, trật tự.

Cũng vì vậy, hàng năm xã đều phải tiếp nhận gạo cứu đói cho dân, trong đó, năm 2007 là 12 tấn. Trước thực trạng đó, Đảng bộ xã xác định phải tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, đưa dần Nậm Có ra khỏi diện đặc biệt khó khăn. Và trước hết phải xây dựng Đảng bộ vững mạnh làm tiền đề để lãnh đạo nhân dân hoàn thành tốt các mục tiêu Nghị quyết Đại hội đề ra trong nhiệm kỳ.

Cho đến nay, toàn Đảng bộ có 88 đảng viên, sinh hoạt tại 9 chi bộ. Mặc dù đã xoá thôn bản trắng đảng viên song số lượng đảng viên tại một số cơ sở quá ít: bản Đá Đen, bản Nậm Pẳng, bản Có Mông mỗi bản có 1 đảng viên; các bản Có Thái, Huy Páo, Tu San, Lùng Cúng có 2 đảng viên. Trừ Chi bộ trường học - y tế, còn lại hầu hết đảng viên các chi bộ trình độ học vấn thấp.

Do vậy trong những năm qua, Đảng bộ liên tiếp cử đảng viên theo học các lớp trung cấp lý luận chính trị, văn phòng, kinh tế, tài chính và văn hoá, đặc biệt chú ý phát triển đảng viên mới trong lực lượng thanh niên, năm 2007 đã kết nạp được 9 đảng viên và chuyển Đảng chính thức cho 16 đồng chí. Những đảng viên trẻ, có trình độ học vấn và lý luận đều được bố trí vào các vị trí công tác đoàn thể, chính quyền và kiêm nhiệm cả công tác Đảng. Ban thường vụ Đảng uỷ xã còn có nghị quyết phân công đảng viên phụ trách từng bản, từng chi bộ để chỉ đạo sinh hoạt và lãnh đạo các hoạt động tại cơ sở. Qua kết quả đánh giá chất lượng đảng viên và tổ chức cơ sở Đảng năm qua đã có 20 đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 58 đảng viên hoàn thành nhiệm vụ; 5 chi bộ đạt trong sạch vững mạnh, 3 chi bộ đạt khá và 1 đạt trung bình.

Qua đánh giá và công tác kiểm tra, Đảng uỷ đã kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm Điều lệ Đảng  cùng các quy định khác. Việc thực hiện nghiêm túc kỷ luật Đảng đã có tác dụng nhắc nhở các đảng viên toàn đảng bộ gương mẫu trong mọi lĩnh vực công tác, đồng thời tạo niềm tin cho nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Vì vậy, năm vừa qua toàn xã đã phấn đấu hoàn thành  các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội mà Nghị quyết kỳ họp thứ 7 HĐND xã khoá XVIII đề ra: đã gieo cấy được 676,7 ha vụ mùa và 195ha cây lương thực vụ đông xuân, đáp ứng nhu cầu lương thực bình quân 300kg/người/năm; chăn nuôi với tổng đàn trâu bò trên 2.000 con, gia cầm 5.500 con. Vụ đông xuân 2008, rét đậm rét hại đã làm chết mất một số khá lớn diện tích mạ và trên 150 con trâu bò. Với quyết tâm cao, Đảng bộ và chính quyền xã chỉ đạo nhân dân gieo lại mạ, cấy hết 150ha lúa và khôi phục lại đàn gia súc. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cũng vận động nhân dân tích cực góp công lao động làm đường giao thông vào trung tâm xã cùng các thôn bản: Có Thái, Nậm Pẳng, Huy Páo, Háng Cơ, Tu San... giúp các hộ nghèo xoá được 75 nhà dột nát và 156 hộ khắc phục thiệt hại do cơn lốc tháng 4-2007. Xã cũng đang tiến hành quy hoạch đất đai trên bản Làng Giàng để nhân dân ổn định đời sống lâu dài.

Bây giờ đến Nậm Có, đường đi lại dễ dàng hơn, ô tô có thể vào đến trung tâm xã và một số thôn bản. Trụ sở làm việc, trạm y tế xã đã được xây 2 tầng; trường học, bưu điện văn hoá được kiên cố hoá; nhiều công trình thuỷ lợi, nhất là thuỷ lợi - thuỷ điện Nậm Có được Nhà nước đầu tư với số vốn vài chục tỷ đồng. Với công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, ngoài việc nhanh chóng cấp thẻ bảo hiểm y tế cho các đối tượng chính sách mà còn làm tốt công tác vận động kế hoạch hoá gia đình, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh... và hoàn thành chương trình chuẩn quốc gia về y tế.

Việc học hành của con em đồng bào các dân tộc cũng được hết sức quan tâm. Chỉ riêng năm học 2007 - 2008 đã có ngót 1.500 học sinh các bậc trung học cơ sở, tiểu học, mầm non được huy động ra lớp. Cùng với cơ sở chính xây dựng tại trung tâm còn có 10 điểm trường lẻ tại thôn bản. Dù chậm, song Nậm Có cũng phấn đấu đạt phổ cập giáo dục tiểu học và tiến tới phổ cập trung học cơ sở.

Gần đây, một số kẻ xấu lợi dụng khó khăn của địa phương đã lôi kéo những hộ dân nhẹ dạ cả tin bỏ đi ở nơi khác. Trước tình hình đó, Đảng bộ kịp thời tổ chức đoàn cán bộ xuống cơ sở vận động, giúp người dân hiểu rõ âm mưu của chúng và cam kết thực hiện đúng pháp luật. Cũng từ những hiện tượng trên càng thôi thúc, Đảng bộ phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt để nâng cao đời sống nhân dân, ổn định xã hội. Cùng với chống tái trồng cây thuốc phiện, quản lý tốt đối tượng nghiện ma tuý là phấn đấu giảm hộ nghèo mỗi năm 5,5%.

Khó khăn còn nhiều nhưng có sự đầu tư của Nhà nước, sự giúp đỡ của tỉnh và huyện, Đảng bộ và nhân dân Nậm Có nhất định sẽ hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra.

Thế Quynh