Xã Mai Sơn nằm ở trung tâm cụm các xã phía Bắc huyện Lục Yên (Yên Bái), có nhiều đất đồi màu mỡ rất phù hợp trồng các giống cây ngắn ngày như ngô và đậu tương. Tận dụng tiềm năng đó, những năm qua, xã đã tập trung chỉ đạo mở rộng diện tích trồng màu trên đất đồi dốc. Sản phẩm thu được từ cây ngô và đậu tương đã mang lại nguồn thu nhập quan trọng, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Các cây trồng này ngày càng có chỗ đứng vững vàng, khẳng định là cây xóa đói nghèo và làm giàu của nhân dân.

Cũng như các địa phương khác, vụ đông xuân năm nay rét đậm, rét hại kéo dài gây khó khăn rất nhiều cho sản xuất nông nghiệp. Để chủ động bảo đảm an ninh lương thực và đề phòng bất trắc do vụ lúa đông xuân gặp nhiều trở ngại, nhân dân xã Mai Sơn đã tận dụng hầu hết đất đồi và ruộng cạn để trồng ngô theo phương châm “lấy ngô bù lúa”.

Ông Nông Thanh Chanh, cán bộ phụ trách nông lâm nghiệp của xã cho biết: Vụ xuân này, toàn xã trồng trên 110 ha ngô lai, cao nhất từ trước tới nay. Hầu hết ngô trồng trên đất đồi rừng, tập trung chủ yếu ở các thôn Đán Đăm, Sơn Thượng và Sơn Tây. Một số ruộng do thiếu mạ cấy hoặc không thể chủ động được nước tưới, bà con cũng tận dụng để trồng ngô.

Ông Chanh cũng cho biết, ngô xuân vụ này rất tốt, không bị ảnh hưởng gió bão, không sâu bệnh, có lẽ do trời làm mất mạ, mất lúa nên đất đã “đền” lại cho nông dân bằng một vụ ngô hứa hẹn được mùa. Hiện nay những trà ngô muộn nhất cũng đang trổ cờ, phun râu, còn ngô sớm hầu hết đã vào chắc, cứng hạt, đang chuẩn bị thu hoạch.

Để tận mắt chứng kiến niềm vui được mùa ngô của bà con nông dân, chúng tôi được ông Nông Thanh Khôn - Bí thư Đảng ủy xã Mai Sơn dẫn đi thăm khu trồng ngô tập trung ở đầu xã, sau khi trèo qua từng con dốc khá chùn chân mỏi gối và tạm dừng ở một điểm cao lưng chừng núi Đán Đăm. Ở đây có thể phóng tầm mắt quan sát toàn bộ biển ngô xanh rờn phủ kín từ đồi thấp đến đồi cao của cả các thôn Đán Đăm, Sơn Thượng.

Trên đỉnh đồi cao ngập nắng và gió, những ngọn gió mùa hè sau khi luồn lách qua thung lũng đã được làm mát và mang theo đầy hương sắc của hoa rừng cứ liên tục vuốt ve, mơn trớn, nhanh chóng xua tan hết mệt nhọc sau một hồi lội suối, trèo đèo. Gió lướt qua đồi ngô, kéo theo muôn vàn ngọn cờ ngô lả lướt, uốn lượn, tạo nên lớp lớp sóng nối tiếp nhau chạy vòng quanh thung lũng.

Khoát tay chỉ về phía chân đồi, nơi có biển ngô xanh đen đang độ vào chắc hạt, ông Nông Thanh Khôn vui vẻ giới thiệu: Nơi chúng ta đang đứng là Sơn Thượng, còn bên kia sườn núi là Đán Đăm. Bà con ở đây trồng ngô giỏi lắm! Chỉ tay lên phía trên đường, ông Khôn cho biết, đồi ngô rộng mênh mông trước mặt là của gia đình anh Phạm Văn Tề, chỉ 2 vợ chồng với mấy cháu nhỏ vừa đi học vừa phụ giúp bố mẹ, vậy mà vụ này anh Tề cũng trồng được 15kg hạt giống ngô lai, với độ tốt đồng đều thế này sẽ thu trên 2 tấn ngô hạt, trị giá cỡ chục triệu đồng là ăn chắc.

Theo tính toán của ông Khôn, cứ lấy chỗ tốt bù chỗ xấu, mỗi sào thu bình quân 160kg thì toàn bộ diện tích ngô vụ này của xã Mai Sơn sẽ có tổng sản lượng ước đạt 470 tấn, bán theo giá thị trường hiện nay 4.600 đồng một cân thì vụ ngô này toàn xã có thu nhập trên 2 tỷ đồng. Ngay sau khi thu ngô, toàn bộ diện tích này sẽ trồng đậu tương chính vụ vào trung tuần tháng 6, lại sẽ có vài tỷ đồng nữa đang chờ phân phối cho công sức lao động, kinh nghiệm sản xuất và ý chí làm giàu của nông dân. Ấm no, giàu có không còn là viễn cảnh mà là sự thật đang ngày càng hiển hiện trên đồng đất của một xã miền núi nhiều dân tộc anh em cùng chung sống đoàn kết.

Đó chính là kết quả của những chủ trương lãnh đạo đúng hướng, kết hợp với công tác tuyên truyền có trọng tâm, trọng điểm của Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể. Ông Nguyễn Thanh Khôn cũng cho biết, tuy chưa xây dựng thành nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ nhưng Thường trực Đảng ủy Mai Sơn đã thống nhất chủ trương sẽ tiến hành khảo sát thổ nhưỡng đất đồi dốc trong toàn xã để khoanh vùng trồng ngô và đậu tương.

Hướng chỉ đạo là giữ vững ổn định và nếu thổ nhưỡng phù hợp thì mở rộng chứ kiên quyết không thu hẹp diện tích của hai loại cây trồng chủ lực này. Đồng thời cũng phải có kế hoạch bảo vệ rừng, không vì trồng ngô, trồng đậu dẫn đến phá rừng bừa bãi. Những khu đồi nào quá bạc màu, trồng ngô và đậu tương không hiệu quả sẽ chuyển sang trồng cây lâm nghiệp, tới đây xã sẽ mở hội nghị sản xuất để triển khai và bàn biện pháp thực hiện chủ trương đó.

Hy vọng rằng, với những định hướng phù hợp, giải pháp chỉ đạo sát sao và công tác tuyên truyền, vận động sáng tạo, nông dân xã Mai Sơn sẽ tiếp tục phát huy vốn liếng, kinh nghiệm, ý chí vươn lên xây dựng gia đình và xây dựng nông thôn mới, mục tiêu xóa nghèo ở Mai Sơn sẽ thành hiện thực trong tương lai không xa.

Bùi Văn Tòng