Tâm lý người tiêu dùng với việc tiêu thụ mặt hàng này nhìn chung khá đơn giản, vì đối với mỗi hộ gia đình có từ 3 tới 4 nhân khẩu thì việc tiêu thụ gas được từ 2 đến 3 tháng mới hết 1 bình loại 12 kg. Vì vậy, họ không mấy lưu tâm đến giá cả, nhất là định lượng của các bình gas này. Thường thì hết gas là gọi đến các cửa hàng cung cấp gas, nhân viên bán hàng mang gas tới thay rồi thanh toán! Người tiêu dùng không hề biết bình gas mà mình vừa thanh toán liệu chất lượng có bảo đảm không? Định lượng có đúng như nhà sản xuất khuyến cáo hay không?

Gas thuộc nhóm mặt hàng khí đốt hoá lỏng là 1 trong 18 nhóm mặt hàng thuộc danh mục hàng đóng gói sẵn theo định lượng phải quản lý về đo lường (theo Quyết định  số 07/2008/QĐ-BKHCN ngày 08/7/2008 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ). Thị trường gas của tỉnh Yên Bái hiện nay khá đa dạng và phong phú.

Trên địa bàn tỉnh Yên Bái hiện nay có 02 cơ sở có tư cách pháp nhân được phép chiết nạp gas là Chi nhánh Công ty TNHH Tân An Bình và Công ty TNHH Bắc Thăng Long, là đầu mối cung cấp nguồn khí đốt hoá lỏng (gas) mang thương hiệu Pettro Việt Nam gas và Thăng Long gas trên địa bàn toàn tỉnh và vươn ra một số tỉnh lân cận như: Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang... 

Các đại lý cung cấp gas có mặt trên tất cả 9 huyện thị xã và thành phố của tỉnh Yên Bái. Ngoài nguồn cung cấp của 2 cơ sở chiết nạp tại tỉnh, nguồn hàng hoá nhập về các cơ sở kinh doanh này cũng khá đa dạng gồm các hãng gas có thương hiệu như: Đài Hải gas, Hải Linh gas, Total gas, Shell gas, Vạn Lộc gas, Hồng Hà gas...

Theo kết quả thanh tra của đoàn thanh tra liên ngành gồm các ngành chức năng: Sở KH&CN, Công an tỉnh; Chi cục Quản lý thị trường và Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường – Chất lượng thanh tra chuyên đề về đo lường, chất lượng hàng hoá, mã số mã vạch và sở hữu công nghiệp đối với hàng đóng gói sẵn theo định lượng phải quản lý về đo lường trên địa bàn tỉnh Yên Bái, từ ngày 13 tháng 8 đến ngày 17 tháng 9 năm 2009, cùng với việc thanh tra các nhóm mặt hàng đóng sẵn theo định lượng khác, đoàn đã tiến hành thanh tra tại 01 cơ sở sản xuất sang chiết và 10 hộ kinh doanh mặt hàng gas thuộc 7/9 huyện thị, thành phố. Kết quả thanh tra cho thấy có 4/10 hộ kinh doanh mặt hàng này có hành vi vi phạm về kinh doanh gas thiếu định lượng.

Theo khoản 2 điều 11, Nghị định 54/2009/NĐ-CP ngày 5/6/2009 của Chính phủ qui định về  xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Tiêu chuẩn -Đo lường - Chất lượng sản phẩm hàng hoá. Đoàn thanh tra đã kết hợp cùng các đội quản lý thị trường địa phương  lập hồ sơ và xử phạt vi phạm hành chính đối với các hộ kinh doanh này với tổng số tiền xử phạt là 5.000.000đ (năm triệu đồng chẵn).

Có thể nói, nhìn chung các cơ sở sản xuất và hộ kinh doanh ở tỉnh được sự hướng dẫn của các cơ quan chức năng đã thực hiện nghiêm túc các quy định của Nhà nước đối với việc sản xuất và kinh doanh hàng đóng gói sẵn theo định lượng phải quản lý về đo lường. Cụ thể là kinh doanh gas là mặt hàng kinh doanh có điều kiện phải đảm bảo yêu cầu rất nghiêm ngặt về kho tàng, bến bãi và  phòng chống cháy nổ. Tuy nhiên, qua thanh tra cho thấy vẫn có nhiều hộ kinh doanh thiếu hiểu biết về pháp luật, thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện các nghĩa vụ pháp lý về định lượng và chất lượng và tem nhãn hàng hoá. Vì vậy, vẫn còn có tình trạng kinh doanh gas thiếu định lượng, tem nhãn trên sản phẩm hàng hoá chưa thực sự đầy đủ và đảm bảo yêu cầu theo qui định, một số hàng hoá, tem nhãn bị rách nát, mờ nhạt...

Việc sử dụng nhân viên tại các cơ sở kinh doanh gas thường không ổn định dẫn đến tình trạng những nhân viên làm việc cho các cơ sở kinh doanh thường không có chứng chỉ  nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy do Công an tỉnh cấp theo quy định hoặc chứng chỉ đã hết hạn sử dụng. Từ đó, dẫn đến việc nhận thức chưa đầy đủ về công tác phòng cháy, chữa cháy đối với các cơ sở kinh doanh gas còn hạn chế. Ngoài việc xử lý các hành vi vi phạm, đoàn thanh tra đã nhắc nhở, tuyên truyền và hướng dẫn các qui định của pháp luật cho các cơ sở sản xuất và các  hộ kinh doanh.

Qua kết quả và những nhận định như trên cho thấy, muốn làm tốt công tác quản lý về đo lường, chất lượng  và hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ về cháy, nổ xảy ra trong quá trình kinh doanh gas của các cơ sở, đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước cần thường xuyên phối hợp và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Công an tỉnh căn cứ vào nhu cầu thực tế, thường xuyên mở các lớp đào tạo nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy cho nhân viên tại các cơ sở sản xuất và kinh doanh gas.

Các cơ sở sản xuất và hộ kinh doanh cần thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về sản xuất và kinh doanh có điều kiện đối với sản phẩm khí đốt hoá lỏng. Sản phẩm hàng hoá phải có xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng; đảm bảo các yêu cầu về việc ghi nhãn; về đo lường và chất lượng. Ngoài ra, trong quá trình kinh doanh cần chuyên môn hoá lực lượng nhân viên của cơ sở mình.

Đặc biệt, đối người tiêu dùng, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, cần nâng cao kiến thức về an toàn phòng chống, cháy nổ để tự bảo vệ mình và cộng đồng dân cư trong quá trình sử dụng gas và phải hết sức thận trọng lựa chọn cho mình những đại lý bán hàng có uy tín đang kinh doanh những sản phẩm gas có thương hiệu và chất lượng tốt trên thị trường từ nhiều năm qua, tránh tình trạng mua nhầm phải  hàng kém chất lượng và thiếu định lượng.

 Anh Thuý