Sự đa dạng của các mối quan hệ và điều kiện quốc tế dẫn tới cạnh tranh của nền kinh tế, hàng hoá và dịch vụ trở nên gay gắt, đòi hỏi cần có những giải pháp tạo sự chuyển biến về chất trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội; chủ động hội nhập để thu hút nguồn vốn từ bên ngoài, góp phần đưa Yên Bái trở thành tỉnh công nghiệp; là một trong những trung tâm phát triển ở miền núi phía Bắc như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh (khoá XVI) đã đề ra...
Hiệu quả mở rộng quan hệ, thu hút đầu tư

Với vị trí, vai trò là đầu mối tiếp xúc các đối tác trong và ngoài nước có quan hệ kinh tế đối ngoại của tỉnh, từ năm 1996 tới 2009, Ban Kinh tế đối ngoại (KTĐN) Yên Bái đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, thường xuyên với các bộ, ngành trung ương; chỉ đạo và điều hoà các hoạt động kinh tế đối ngoại của các sở, ngành, đơn vị, địa phương trong tỉnh; xây dựng quan hệ với các tổ chức quốc tế nhằm tranh thủ thu hút nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài cho tỉnh. Thường trực Ban tham mưu đắc lực cho UBND tỉnh trong giới thiệu tiềm năng thế mạnh địa phương, quảng bá giới thiệu hình ảnh Yên Bái.

Đặc biệt, trong quan hệ hợp tác phi tập trung, Yên Bái thiết lập mối quan hệ hợp tác gắn bó với tỉnh Val de Marne (Cộng hoà Pháp), phát triển và mở rộng quan hệ hợp tác hữu nghị với tỉnh Vân Nam (Trung quốc), Viêng Chăn (Lào), tạo động lực cho việc xây dựng và phát triển tuyến hành lang kinh tế Côn Minh-Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng. Ban KTĐN và xúc tiến đầu tư (XTĐT) thành lập theo quyết định 1302/QĐ-UBND của UBND tỉnh Yên Bái ngày 4/9/2009 cũng tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kịp thời các chỉ thị, quy định về hoạt động kinh tế đối ngoại trên địa bàn; hoạt động của các dự án sử dụng viện trợ phi chính phủ nước ngoài; xây dựng quy chế hoạt động kinh tế đối ngoại...

Ông Dương Văn Tiến - Trưởng ban KTĐN và XTĐT: “Vấn đề đặt ra hiện nay là phải xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác KTĐN và XTĐT từ tỉnh tới huyện đủ năng lực, trình độ. Để làm được việc này, mỗi đơn vị cần có ít nhất một biên chế thực hiện nhiệm vụ KTĐN và XTĐT. Các cán bộ này phải được đào tạo, tập huấn theo các chuyên đề cụ thể, theo nhu cầu của đơn vị và doanh nghiệp. Cần tổ chức các lớp đào tạo ngắn hạn để bảo đảm có kiến thức tổ chức các hoạt động XTĐT một cách chuyên nghiệp và có hiệu quả; tổ chức các lớp đào tạo, ngoại ngữ chuyên về thương mại, ký kết, đàm phán hợp đồng cho các đơn vị, doanh nghiệp. Mấu chốt là phải có sự thống nhất từ nhận thức tới hành động trong lãnh đạo, cán bộ mỗi cấp, mỗi ngành; có sự phối hợp đồng bộ giữa các sở ngành, địa phương để hoạt động KTĐN và XTĐT có hiệu quả nhất. Chúng tôi sẽ tham mưu cho UBND tỉnh bố trí kinh phí thoả đáng theo kế hoạch hàng năm nhằm bảo đảm đủ các điều kiện thúc đẩy và nâng tầm các hoạt động KTĐN và XTĐT  của Yên Bái trong thời kỳ hội nhập sâu với kinh tế quốc tế”.

Yên Bái đã có quan hệ với 50 tổ chức phi chính phủ nước ngoài và các tổ chức quốc tế, như: Tầm nhìn thế giới (WVI), Liên minh Cứu trợ trẻ em (STC), Tổ chức GVC (Italia), Tổ chức Bánh mì thế giới (BFDW); các tổ chức của Liên hợp quốc, các cơ quan phát triển của Nhật Bản, Thụy Điển, Pháp; tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc (EximBank)... Chỉ tính từ năm 2001 – 2005, Yên Bái thu hút triển khai thực hiện 22 dự án ODA và 75 dự án viện trợ phi chính phủ, tổng vốn viện trợ đạt 539,8 tỷ đồng, tăng gấp hơn hai lần giai đoạn từ năm 1996-2000. Ba năm từ năm 2006-2008, có thêm 25 dự án triển khai thực hiện với tổng vốn viện trợ 678,2 tỷ đồng.

Các dự án ODA, phi chính phủ giúp Yên Bái có thêm nguồn lực đầu tư cải tạo, mở mới, nâng cấp một phần mạng lưới giao thông, điện, kiên cố hoá các phòng học; đầu tư chăm sóc sức khoẻ, phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, trợ giúp nhân đạo, văn hoá xã hội, nâng cao năng lực xoá đói giảm nghèo cho người dân... Riêng thu hút đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước, từ năm 2006 tới nay, tỉnh đã cấp giấy chứng nhận đầu tư 127 dự án, số vốn đăng ký trên 10.840 tỷ đồng. Tổng số vốn huy động đầu tư cho phát triển trong ba năm qua lên tới 11.919 tỷ đồng, đạt 91,6% so với mục tiêu quy hoạch giai đoạn 2006-2010 và tăng gấp hai lần so với giai đoạn 2001-2005.

Giải pháp để tăng thêm nguồn lực

Về vận động nguồn vốn ODA, NGO, nhiệm vụ đặt ra là phải có sự phối hợp giữa Ban KTĐN và XTĐT với các sở, ngành, địa phương để xây dựng định hướng thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA, NGO giai đoạn 2010-2015 có chọn lựa danh mục các dự án ưu tiên vận động trình UBND tỉnh phê duyệt. Ban KTĐN và XTĐT tiếp tục tập trung vận động một số dự án lớn; thực hiện đa dạng, đồng bộ các hoạt động vận động nguồn vốn đầu tư.

Cụ thể, tổ chức các hội nghị vận động nguồn vốn ODA với sự tham gia của WB, ADB; các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thuỵ Điển, Tây Ban Nha, Pháp, Anh...; tăng cường quan hệ, tranh thủ sự giúp đỡ của các bộ ngành trung ương; gặp mặt các tổ chức NGO nhằm trao đổi thông tin về các dự án đang thực hiện và đề xuất nhu cầu của tỉnh; tiến hành các hoạt động trợ giúp, hỗ trợ các ngành, tổ chức đoàn thể địa phương và chia sẻ kinh nghiệm; xây dựng kế hoạch định kỳ, chủ động tiếp xúc với các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế để vận động tài trợ.

Hoạt động hợp tác với các tỉnh, thành phố trong và ngoài nước tiếp tục được coi là một trong những nhiệm vụ, giải pháp để thu hút mạnh mẽ các nguồn lực. Năm 2010 và các năm tiếp theo, sẽ xây dựng kế hoạch mở rộng hợp tác với các tỉnh, thành phố trong và ngoài nước, bảo đảm thiết thực hiệu quả; xác định rõ nội dung, hình thức hợp tác với từng tỉnh, thành phố phù hợp với từng đối tác và điều kiện của tỉnh.

Với tỉnh Val de Marne (Cộng hoà Pháp), tranh thủ sự giúp đỡ về cả vốn tài trợ và kỹ thuật trong lĩnh vực mà tỉnh bạn có thế mạnh như nước sạch, xử lý rác thải, y tế; phối hợp với các ngành, địa phương tổ chức thực hiện có hiệu quả các dự án thuộc thoả thuận hợp tác giữa hai tỉnh giai đoạn 2006-2009 và xây dựng các chương trình hợp tác mới, ký kết thoả thuận hợp tác giai đoạn 2010-2013. Với tỉnh Viêng Chăn (Lào), tổ chức các hoạt động hỗ trợ bạn trên cơ sở phối hợp với các cơ quan liên quan, phù hợp với điều kiện kinh tế của bạn và tranh thủ xúc tiến để các doanh nghiệp của Yên Bái đầu tư kinh doanh tại Lào.

Cùng với xúc tiến mở rộng hợp tác với một số tỉnh thành phố của Hàn Quốc, Nhật Bản, Yên Bái tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hợp tác trong nước với Lào Cai, Hải Phòng, Đà Nẵng, Bình Dương, thành phố Hồ Chí Minh... Về xúc tiến thương mại, đầu tư, sẽ bám sát định hướng của tỉnh về các dự án ưu tiên thu hút đầu tư; xác định những thị trường, lãnh thổ phù hợp và những mặt hàng thế mạnh của tỉnh để xúc tiến thương mại, gắn xúc tiến theo ngành, lĩnh vực, nhóm dự án và đối tác đầu tư cụ thể; hợp tác với các công ty nước ngoài lớn như Tập đoàn Phan Thị, Tập đoàn Giải pháp thiên niên kỷ (Mỹ), Tập đoàn Air Palace (Hàn Quốc) và các tập đoàn, tổng công ty lớn trong nước. Dự kiến, tổng giá trị khối lượng thực hiện các dự án vốn ODA, NGO của Yên Bái giai đoạn 2011-2015 sẽ lên tới 2.500 tỷ đồng; dự án vốn FDI là 2.500 tỷ đồng; giai đoạn 2011- 2015, phấn đấu kim ngạch xuất khẩu đạt 130 triệu USD, năm 2015 đạt 30 triệu USD.

7 CHƯƠNG TRÌNH, DỰ ÁN SỬ DỤNG VỐN ODA ĐANG VẬN ĐỘNG 1.Các dự án đăng ký sử dụng nguồn vốn JBIC thuộc chương trình VI trị giá 100 tỷ đồng (đã có quyết định phân bổ nguồn vốn và bắt đầu triển khai thực hiện). 2.Dự án xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái quy mô 500 giường xin sử dụng nguồn vốn Chính phủ Hàn Quốc, trị giá 52 triệu USD (dự kiến tháng 4.2010 Chính phủ hai nước sẽ ký thoả thuận vay vốn để triển khai thực hiện). 3.Dự án Giảm nghèo (giai đoạn II) đang vận động nguồn vốn WB trị giá 20 triệu USD (nhà tài trợ chấp thuận, đang triển khai các thủ tục hành chính để đi vào thực hiện đầu năm 2010). 4.Dự án Nhà máy Xử lý rác thải thành phố Yên Bái trị giá 185 tỷ đồng (đang vận động từ nguồn vốn tín dụng của Vương quốc Bỉ, dự kiến cuối tháng 12.2009 sẽ các cơ quan liên quan hai bên sẽ làm việc, xem xét khả năng vay vốn). 5.Dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải thị xã Nghĩa Lộ trị giá 78 tỷ đồng (xin vận động nguồn vốn Chính phủ Thụy Điển) 6.Dự án nâng cấp hạ tầng đô thị sử dụng nguồn vốn ADB. 7.Dự án xây dựng hệ thống thoát nước và xử lý nước thải thành phố Yên Bái, trị giá 198 tỷ đồng (vận động nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Đan Mạch).