Trên khắp cánh đồng của các huyện Trấn Yên, Văn Yên, Yên Bình, đâu đâu chúng tôi cũng thấy rộn ràng tiếng nói cười náo nức. Đối với nhà nông, thời tiết diễn biến thuận lợi là món quà quý giá đầu tiên của năm mới Tân Mão khiến cho "ngày hội" xuống đồng của nhà nông toàn tỉnh càng trở nên náo nức, phấn chấn. Bên cạnh tổng số 2.346 con gia súc bị chết rét cũng đã có 109 tấn mạ đã gieo bị chết, chiếm tỷ lệ 18%.

Cụ thể tại các huyện: Trạm Tấu 15%, Mù Cang Chải 44%, Văn Chấn 40%, Yên Bình 4%, Lục Yên 10%, Văn Yên 28%, Trấn Yên 3%, Thị xã Nghĩa Lộ 10%, Thành phố Yên Bái 6% nhưng do có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nguồn giống dự phòng nên các địa phương đã chủ động gieo mạ bổ xung đảm bảo cấy đủ diện tích.

Ngừng tay cấy, anh Lê Văn Thìn, xã Minh Tiến (Trấn Yên) tiếp chuyện: "Trước tết, rét đậm kéo dài và không mưa, nguy cơ mạ chết, hạn hán khiến vợ chồng tôi rất lo lắng, nhưng sau tết thời tiết bắt đầu ấm dần nên mạ gieo sinh trưởng tốt, chất lượng đảm bảo". ở Minh Tiến hiện tượng thiếu nước trong vụ đông xuân đã xảy ra nhiều năm nay tại một số diện tích chân ruộng cao, do vậy người dân đã chủ động chuyển các diện tích này sang trồng rau màu.

Chị Dung ở thôn 5 cho biết: "Gia đình tôi có 3 sào ruộng, nhưng chỉ sản xuất được trong vụ mùa, còn vụ đông xuân, thiếu nước nên chỉ trồng các loại rau màu như bắp cải, xu hào, bí đỏ, đỗ xanh... do chăm sóc tốt nên hiệu quả còn cao hơn trồng lúa, lại nhanh cho thu hoạch". Là huyện có diện tích đất nông nghiệp lớn, để đạt được mục tiêu nâng tổng sản lượng lương thực vụ đông xuân năm nay trên 13.000 tấn, huyện Trấn Yên đã xây dựng kế hoạch gieo cấy 2.630 ha lúa, trong đó diện tích lúa chất lượng cao là 700 ha.

Dưới sự chỉ đạo của UBND huyện, các đơn vị trong khối nông nghiệp đã vận động nhân dân tập trung mọi nguồn lực về đất đai, giống, phân bón đồng thời khai thác tốt các công trình thuỷ lợi nhằm phấn đấu gieo cấy tối đa diện tích lúa đông xuân. Tính đến thời điểm này, nhân dân ở 22 xã, thị trấn đã làm đất được 1.900 ha, và đã gieo cấy 261 ha tập trung chủ yếu ở các xã: Báo Đáp, Đào Thịnh, Việt Thành, Hoà Cuông, Nga Quán, và Quy Mông. Trong vụ đông xuân năm nay, huyện tiếp tục chỉ đạo áp dụng một số tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất như sử dụng phân viên nén dúi sâu.

Đặc biệt là kỹ thuật sử dụng "giàn sạ lúa theo hàng" so với gieo vãi truyền thống, gieo sạ hàng có thể điều chỉnh mật độ cây lúa tuỳ ý, tiết kiệm 50-60% lượng hạt giống, giảm công lao động cho người dân và có thể tăng năng suất từ 5-15%. Hiện nay nhiều trạm thuỷ nông đã huy động máy bơm để đưa nước đổ ải cho toàn bộ diện tích gieo cấy. 

Bà Đỗ Thị Nhàn, một nông dân xã Đào Thịnh khẳng định: vụ đông xuân là vụ lúa quan trọng nhất trong năm bởi diện tích cấy trồng được lớn nhất so với các vụ khác. Mọi năm vào thời điểm này nhiều cánh đồng, lúa đã bén rễ, nhưng năm nay thì chưa cấy được khóm nào. Mấy ngày nay, thời tiết thuận lợi, bà con rất phấn khởi, hy vọng ra giêng có thể cấy trồng kịp thời vụ để có mùa màng bội thu. Cũng như Trấn Yên, nông dân Yên Bình cũng đang hối hả bắt tay vào sản xuất sau những ngày đông giá rét. Đến nay diện tích cày bừa được 1.800 ha đạt 90% kế hoạch, lượng mạ gieo được 66,6 tấn đạt 92% diện tích cấy. Đến sáng 6/2 những diện tích lúa đầu tiên đã bắt đầu cấy.

Theo Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện, tuy tiến độ có chậm hơn so với mọi năm nhưng huyện quyết tâm chỉ đạo cấy đảm bảo đúng khung thời vụ. Bên cạnh đó nhiều nông dân của Yên Bình cũng đang phải đối mặt với hạn hán. Đến thời điểm này toàn huyện còn 233 ha chưa làm đất, do thiếu nước. Huyện đang có chủ chương chuyển đổi số diện tích này sang trồng ngô, lạc, rau màu...

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tính tới thời điểm 9/2 toàn tỉnh đã làm đất được 12.600 ha (đạt 72% kế hoạch), lượng giống lúa đã gieo mạ đảm bảo đủ cấy theo kế hoạch và đã gieo cấy được 519 ha/17.500 ha.

Bà Vũ Thị Lưu - Trưởng phòng Trồng trọt, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: "Tranh thủ thời tiết thuận lợi, trong những ngày tới các địa phương cần đẩy nhanh tiến độ gieo mạ, cấy lúa. Tích cực áp dụng các tiến bộ kỹ thuật như gieo khay, gieo thẳng ở những nơi có điều kiện, cấy mạ non, mạ có bám đất; đảm bảo cấy kết thúc cấy trong tháng 2; đẩy nhanh tiến độ làm đất gieo trồng các cây trồng cạn như: lúa, ngô, đậu, lạc, sắn... trong khung thời vụ tốt nhất. Căn cứ vào diễn biến thời tiết các địa phương chủ động điều chỉnh thời vụ gieo trồng cây trồng cạn cho hợp lý".

Đến thời điểm này, thời tiết vụ đông xuân đang diễn biến khá thuận lợi nhưng không vì thế mà người nông dân có thể chủ quan. Nhiều hộ đã tích trữ ni lông để sẵn sàng che phủ cho lúa non, giảm thiểu thiệt hại nếu xảy ra tình trạng rét đậm, rét hại. Nông dân đã sẵn sàng với quyết tâm cao và tin tưởng vào một mùa vụ bội thu.

Anh Dũng