Từ ngày 1 đến ngày 25/4/2012, Ban chỉ đạo Tổng điều tra cơ sở kinh tế, hành chính sự nghiệp năm 2012 đã tiến hành điều tra chọn mẫu về thực trạng DN và tình trạng khó khăn của khu vực DN trong phạm vi cả nước. Đối tượng điều tra bao gồm 10.120 DN thuộc các loại hình sở hữu, trong đó có 319 DNNN, 9.048 DN ngoài nhà nước, và 753 DN FDI.

Cản trở nhất là lãi suất và lạm phát

Cuộc điều tra đã phỏng vấn các DN về 11 yếu tố thuộc môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của khu vực DN. Kết quả cho thấy có 6 yếu tố gây cản trở lớn nhất đối với sản xuất kinh doanh của DN, lần lượt là:

Lãi suất vay vốn quá cao: Có 27,5% DN đồng ý với ý kiến này. 54,4% DN cho rằng lãi suất vay vốn hiện nay là rất cản trở. Khu vực DNNN lại có mức đánh giá rất cản trở khá cao là 60,2%, trong khi DN ngoài nhà nước là 56,5%.

Lạm phát cao và biến động thất thường được 19,2% DN coi là yếu tố cản trở nhất.. 50,4% DN cho rằng lạm phát đang rất cản trở đến hoạt động của họ, 34,8% DN cho rằng tương đối cản trở và chỉ có 8,6% DN cho rằng không cản trở.

Tiếp cận vốn khó khăn (17,5%). Về khả năng tiếp cận vốn: có 35,9% DN cho rằng việc tiếp cận vốn hiện nay rất cản trở, 39,4% DN cho rằng tương đối cản trở và chỉ 19,7% cho rằng không cản trở. Các ngành đánh giá việc tiếp cận vốn khó khăn nhất gồm: xây dựng 45,1%, vận tải kho bãi 37,9%, khai khoáng 35,7%, thương mại 34,9%. Trong các vùng kinh tế, Đồng bằng sông Hồng đánh giá việc tiếp cận vốn cản trở nhất với 42,9%, tiếp đến là Tây Nguyên và thấp nhất là đồng bằng sông Cửu Long với 27,7%.

Chi phí vận tải cao (9,6%). 46,7% DN cho rằng tương đối cản trở, 22,4% cho rằng không cản trở và 27% cho rằng rất cản trở.

Cung cấp điện không ổn định (7,1%). Có 42,5% số DN cho rằng việc cung cấp điện hiện nay cho sản xuất kinh doanh là tương đối cản trợ, 38,7% cho rằng không cản trở và 15,4% cho rằng rất cản trở.

Chính sách điều hành kinh tế không ổn định (7%). 41,6 DN cho rằng tương đối cản trở, 23,4% cho rằng rất cản trở và 23,3% cho rằng không cản trở. Trong đó ngành xây dựng và ngành thông tin truyền thông “ngại” yếu tố này nhất với 27,3% cho rằng rất cản trở, tiếp đến là ngành vận tải kho bãi. Khu vực đồng bằng sông Hồng đánh giá yếu tố chính sách điều hành ở mức cản trở cao nhất với 28,6%, tiếp đến là khu vực Đông Nam Bộ.

Ngoài 6 yếu tố trên, 5 yếu tố khác cũng được DN coi là có những cản trở nhất định với hoạt động sản xuất kinh doanh.

Về chi phí thuê đất cho sản xuất kinh doanh, có 48,5% DN cho rằng không cản trở, 27,7% cho rằng tương đối cản trở và 13,1% cho rằng rất cản trở

Về thuế suất, có 42,7% DN cho rằng không cản trở và 40%DN cho rằng tương đối cản trở. Trong đó, khu vực FDI và ngành thông tin truyền thông có tỷ lệ DN đánh giá mức rất cản trở cao nhất với 15,6% và 17,4%.

Về trình độ và kỹ năng của lực lượng lao động, 46% DN cho rằng tương đối cản trở, 36,6% cho rằng không cản trở và 13,9% cho rằng rất cản trở. Trong các ngành kinh tế, thông tin truyền thông là ngành mà trình độ và kỹ năng lao động hiện gây cản trở cao nhất với 23,6%, tiếp đến là ngành công nghiệp chế biến và chế tạo 18,8%.

Hệ thống pháp lý và giải quyết tranh chấp, 37,7% DN cho rằng không cản trở, 30,1% DN cho rằng tương đối cản trở và 11,1% DN cho rằng rất cản trở.

90% DN vừa nhỏ không được vay vốn

Xét riêng về tình hình vay vốn, trong số các DN vừa và nhỏ được hỏi thì 53,9% DN từ năm 2009 đến nay có biết Nhà nước có chính sách cho vay vốn với lãi suất ưu đãi cho các DN nhỏ và vừa, còn lại 46,1% DN không biết. Trong số các DN có biết chính sách này thì có 21,1% DN có được hỗ trợ vay vốn. Nếu xét trên tổng số DN nhỏ và vừa thì tỷ lệ DN nhỏ và vừa được vay vốn chỉ đạt 10%, còn lại 90% DN nhỏ và vừa không được ưu đãi vay vốn ưu đãi).

Về nguồn vốn vay, hiện có 58,1% DN đang vay vốn để sản xuất kinh doanh và 41,9% DN không vay vốn. Trong số các DN vay vốn thì 58,9% số DN vay từ ngân hàng thương mại (NHTM) nhà nước, 38,5% DN vay từ bạn bè, người thân, 29,2% DN vay từ NHTM ngoài nhà nước và 5,5% DN vay từ ngân hàng FDI và 4,7% DN vay từ nguồn khác. Đáng chú ý là có tới 75,3% DNNN vay vốn từ NHTM nhà nước, trong khi các DN FDI vay vốn của NHTM nhà nước chỉ có 25,4% và khu vực này vay của ngân hàng FDI lên tới 43,7%.

Hiện có tới 70,9% DN đang vay vốn với lãi suất trên 17%/năm, trong đó số DN vay vốn với lãi suất trên 17% - 18% là 18,5%; trên 18 – 19% là 19,2%; trên 19% - 20% là 17,5% và trên 20% là 15,7%.
Trong số các DN không vay vốn được hỏi thì 46,2% DN cho rằng không có nhu cầu vay, 39,9% DN cho rằng vì lãi suất quá cao, 28,5% cho rằng thủ tục vay phức tạp, mất nhiều thời gian, 18,8% DN cho rằng không có đủ tài sản thế chấp.

Chính thế, mong muốn và kiến nghị lớn nhất của DN với Chính phủ theo kết quả cuộc điều tra là tập trung nguồn vốn hỗ trợ các DN nhỏ và vừa (87,6%) , ổn định lãi suất vay vốn hợp lý với tỷ lệ DN đề nghị (87%).

(Theo VnMedia)