Đồng thời đẩy nhanh tiến độ san tạo các quỹ đất dân cư để đấu giá thu tiền giao đất. Chúng tôi đến Văn phòng đăng ký Quyền SDĐ thành phố vào buổi sáng ngày đầu tuần bắt gặp không khí nhộn nhịp, khẩn trương của cán bộ, nhân viên nơi đây.

Tại bộ phận "một cửa", ông Đinh Công Tuấn - thôn Hợp Thành, xã Tuy Lộc vừa được cán bộ văn phòng trả giấy chứng quyền SDĐ nói với chúng tôi: "Gia đình tôi có mua một mảnh đất trên 100 m² tại thôn Xuân Lan thuộc địa bàn xã Tuy Lộc. Ban đầu gia đình cũng chưa muốn hợp pháp hóa ngay vì thấy trước kia thủ tục rất mất thời gian. Song, được cán bộ xã tuyên truyền bây giờ thủ tục hợp pháp hóa rất nhanh gọn nên gia đình đã quyết định mua hồ sơ xin hợp pháp hóa. Sau khi mua hồ sơ lại được cán bộ, nhân viên của văn phòng hướng dẫn kê khai rất tận tình. Trong vòng 10 ngày đã được giải quyết xong".

Có thể nói chưa bao giờ việc hợp pháp hóa quyền SDĐ lại được các ngành chức năng của thành phố Yên Bái thực hiện nhanh chóng như hiện nay. Thông thường, một bộ thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ theo quy định tại Nghị định số 88 là 55 ngày. Nhưng, sau khi thành phố chỉ đạo Văn phòng Đăng ký quyền SDĐ áp dụng phần mềm điện từ "một cửa" trong giải quyết thủ tục hành chính thì thời gian giảm xuống còn 34 ngày làm việc.

Đặc biệt, thời gian gần đây thực hiện giải pháp của thành phố tập trung khai thác các nguồn thu từ đất để tăng số thu ngân sách, Văn phòng Đăng ký quyền SDĐ đã huy động cán bộ, nhân viên và phối hợp chặt chẽ với các phòng, ban có liên quan rút ngắn thời gian giải quyết các thủ tục hành chính trong hợp pháp hóa đất đai gói gọn trong vòng 10 đến 15 ngày.

"Trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ, Văn phòng đã tổ chức cho tổ nghiệp vụ đi rà soát toàn bộ các trường họp chuyển mục đích, hợp pháp hóa dưới cơ sở. Đồng thời lập hồ sơ làm cả ngày thứ bảy, chủ nhật nếu trường hợp cần thiết" - ông Nguyễn Xuân Hà - Giám đốc Văn phòng Đăng ký Quyền SDĐ thành phố khẳng định. Theo đó, để khai thác các nguồn thu từ đất, Chi cục Thuế thành phố - đơn vị trực tiếp xác định nghĩa vụ tài chính đối với người SDĐ cũng thực hiện rút ngắn công đoạn.

Đồng thời, phối hợp với chính quyền cơ sở rà soát số trường hợp nợ đọng tiền thuế đất từ những năm trước. Thực hiện các biện pháp để thông báo nghĩa vụ thuế đối với những chủ có lô đất vắng chủ trên địa bàn. Chỉ đạo các đội thuế tham mưu cho UBND các phường, xã thành lập các tổ kiểm tra, đôn đốc nợ đọng; phối hợp với các tổ trưởng, trưởng thôn phát hiện những trường hợp mua bán, chuyển nhượng đất nhưng chưa làm thủ tục để thực hiện nghĩa vụ thuế. Phối hợp với Văn phòng đăng ký Quyền SDĐ giải quyết nhanh hồ sơ hợp pháp hóa, chuyển mục đích để thông báo nộp ngân sách, không để hồ sơ tồn đọng.

Kiểm tra, đối chiếu số liệu kê khai trên tờ khai thuế sử dụng đất phi nông nghiệp tại phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái. (Ảnh: Linh Nhung)

Năm 2012, thành phố đề ra mục tiêu thu tiền giao đất đạt từ 41 tỷ đồng trở lên. Trong đó, thu từ hợp pháp hóa đất trong dân 22 tỷ đồng, các quỹ đất đấu giá quyền SDĐ do Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố thực hiện 19 tỷ đồng. Nhờ các xã, phường tích cực rà soát, đôn đốc và tuyên truyền vận động các hộ gia đình, cá nhân thực hiện hợp pháp hóa quyền SDĐ nên tính đến đầu tháng 10 thành phố đã thu được trên 25 tỷ đồng từ hợp pháp hóa, chuyển mục đích SDĐ trong dân.

Tuy nhiên, đối với công tác san tạo, phát triển quỹ đất của thành phố để tiến hành đấu giá thu tiền SDĐ so với kế hoạch còn chậm. Trong số 18 quỹ đất thành phố giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố đầu tư san tạo mới tổ chức bán đấu giá được 3 quỹ đất, nộp ngân sách trên 1,8 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Xuân Chiến - Phó giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố cho rằng: "Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố mới được thành lập từ 01/9/2009 hiện chưa đủ năng lực và cơ sở pháp lý để chủ động thực hiện công tác phát triển quỹ đất như đo đạc bản đồ thu hồi, đo đạc lập dự toán thiết kế xây dựng cơ sở hạ tầng, tổ chức bán đấu giá tài sản quyền SDĐ nên phải hợp đồng với các đơn vị tư vấn khác. Thủ tục hành chính về trình tự giao đất, thu hồi đất, xác định giá khởi điểm, phê duyệt kết quả trúng đấu giá còn kéo dài và qua nhiều cấp phê duyệt, thẩm định.

Về nguồn đầu tư, hiện nay Trung tâm chưa được ứng vốn 30% của quỹ phát triển đất để đầu tư vào công tác phát triển quỹ đất. Công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng có thể gặp vướng mắc nên phần nào đã ảnh hưởng đến tiến độ".

Thực tế cho thấy, thủ tục để san tạo một quỹ đất mất nhiều thời gian. Chỉ riêng việc xin cấp chứng chỉ quy hoạch của Sở Xây dựng rồi trình tỉnh xin giới thiệu điểm đã mất khoảng một tháng. Khâu giải phóng mặt bằng nếu không vướng mắc gì cũng phải mất 66 ngày. Trình UBND tỉnh duyệt giá sàn mất trên 2 tháng. Tổ chức ký hợp đồng với Trung tâm đấu giá tài sản của tỉnh và thông báo đấu giá tối thiểu cũng mất một tháng.

Sau khi tổ chức bán đấu giá, chờ tỉnh phê duyệt kết quả trúng thầu cũng mất một tháng trở lên sau đó mới nộp tiền vào ngân sách. Mặt khác, do tình hình chung nên thị trường bất động sản đang đóng băng phần nào đã ảnh hưởng đến nhu cầu đầu tư về đất. Nhiều quỹ đất đã thông báo đấu giá đến lần thứ tư nhưng vẫn chưa có người đăng ký mua.

Điển hình như quỹ đất tổ 4B - phường Hồng Hà, quỹ đất số 2 - thôn 3, Lương Thịnh thuộc xã Tân Thịnh, quỹ đất Trường THCS xã Hợp Minh… Có quỹ đất phát sinh chi phí trong quá trình san tạo do địa thế, nền đất nhiều đá cũng ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư.

Khó khăn là vậy, song thành phố Yên Bái đang tiếp tục chỉ đạo các xã, phường và ngành chuyên môn tập trung khai thác các nguồn thu từ đất. Trong đó, tổ chức rà soát, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện hợp pháp hóa diện tích đất dôi dư, thành lập đoàn kiểm tra xử lý diện tích đất gia tăng của các tổ chức, các nhân sử dụng đất  trên một số tuyến đường; đẩy nhanh tiến độ san tạo, tổ chức bán đấu giá các quỹ đất theo kế hoạch.

Đồng thời triển khai thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2012 trên cơ sở vận động các tổ chức, cá nhân sẽ nộp thuế một lần cho từ 3-5 năm để tăng thu ngân sách địa phương. Như vậy, trong bối cảnh các nguồn thu trên lĩnh vực quốc doanh và ngoài quốc doanh giảm như hiện nay thì việc tập trung khai thác nguồn thu từ đất vẫn là một trong những giải pháp hữu hiệu để thành phố Yên Bái phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu  ngân sách trong năm nay.

Để khai thác các nguồn thu từ đất, Chi cục Thuế thành phố - đơn vị trực tiếp xác định nghĩa vụ tài chính đối với người SDĐ cũng thực hiện rút ngắn công đoạn. Đồng thời, phối hợp với chính quyền cơ sở rà soát số trường hợp nợ đọng tiền thuế đất từ những năm trước. Thực hiện các biện pháp để thông báo nghĩa vụ thuế đối với những chủ có lô đất vắng chủ trên địa bàn. Chỉ đạo các đội thuế tham mưu cho UBND các phường, xã thành lập các tổ kiểm tra, đôn đốc nợ đọng; phối hợp với các tổ trưởng, trưởng thôn phát hiện những trường hợp mua bán, chuyển nhượng đất nhưng chưa làm thủ tục để thực hiện nghĩa vụ thuế. Phối hợp với Văn phòng đăng ký Quyền SDĐ giải quyết nhanh hồ sơ hợp pháp hóa, chuyển mục đích để thông báo nộp ngân sách, không để hồ sơ tồn đọng.

Minh Chín - Thanh Nghị