Táo là một loại cây trồng truyền thống đã được người dân trồng nhiều năm qua. Với đặc điểm thích hợp với đất thịt pha cát, phù sa ven sông, tại Trấn Yên, táo được trồng nhiều tại các xã Y Can, Minh Tiến. Riêng xã Minh Tiến, có diện tích khoảng 1ha. Thời điểm này, các vườn táo bắt đầu cho thu hoạch.

Thời tiết thuận lợi nên vườn táo nào cũng sai trĩu quả, chín vàng, chủ vườn phải chống các cành để phòng gẫy đổ. Táo được các nhà vườn bán dọc tuyến tỉnh lộ cho khách phương xa rồi thương lái từ thành phố Yên Bái đến thu mua.

Nhà ông Lâm Văn Thành ở thôn Minh Phú, xã Minh Tiến là một trong những hộ trồng nhiều táo nhất xã. Vốn là một người đam mê khoa học kỹ thuật, ông nghiên cứu và đưa các giống táo mới về trồng trên đất bãi.

Dẫn khách đi xem vườn, ông chủ không quên giới thiệu khu nào trồng táo đại, khu nào trồng táo xuân, khu nào trồng táo chua. Đặc biệt, giống táo đại có thể đạt trọng lượng trung bình 100g/quả. Với loại táo này, giá bán từ 20.000 - 30.000 đồng/kg. Tất cả bãi đất màu 8 sào của gia đình đã được ông chuyển từ các loại cây khác sang trồng 200 gốc táo, trong đó có 100 gốc táo giống mới.

Ông Thành cho biết: “Với đất màu, tôi đã thử nghiệm nhiều loại cây nhưng cây táo cho hiệu quả hơn cả lại không phải chăm bón hàng ngày. Vườn táo này mỗi năm cho thu hoạch 4 tấn quả, trừ chi phí đem lại thu nhập 60 triệu đồng”.

Táo là loại cây dễ trồng, nơi đất đồi thì quả sẽ ngọt hơn, đất soi bãi quả sẽ bóng đẹp hơn. Hiện nay, ông Thành cũng chiết cành táo để bán giống cho các hộ với giá 25.000 đồng/cành.

Còn gia đình bà Vũ Thị Dung mấy năm nay với 3, 4 sào đất bãi đã chuyển sang thâm canh 60 gốc giống táo chua truyền thống. Giá bán khoảng 15.000 đồng/kg, mỗi vụ thu hoạch 2  tấn quả nên gia đình bà đã có thu nhập vài chục triệu đồng. Mỗi loại táo có một ưu điểm riêng, giống táo chua cho thu hoạch sớm từ tháng 12 đến tết Nguyên đán, các loại táo khác giá bán cao nhưng thu hoạch muộn hơn, từ tết nguyên đán đến tháng 2 Âm lịch.

Thăm các nhà vườn ở Minh Tiến, táo được trồng thẳng hàng, cây cách cây chừng 3m. Người trồng táo cho biết, trồng như vậy là hợp lý, đủ khoảng cách cho cây phát triển tán rộng, vừa nhận nhiều ánh sáng vừa tận dụng được tối đa diện tích.

Những mầm táo từ các giống táo được ghép vào các gốc táo dại, hợp với đất soi bãi, lên khỏe. Táo là loại cây phát triển nhanh, chỉ khoảng một năm đã bắt đầu cho quả, năm đầu tiên chỉ cho thu chừng 10kg quả nhưng từ năm thứ ba trở đi, nếu được chăm bón tốt, mỗi cây cho thu một tạ quả, trung bình tuổi thọ mỗi gốc từ  7 - 8 năm.

Vào tháng 7, cây táo bắt đầu ra hoa, đây là thời điểm quyết định đến năng suất, vì vậy cần tưới đủ nước để quả chín mọng và to. Tuy cây táo ít bị sâu bệnh nhưng đến giai đoạn này có thể xuất hiện hiện tượng sâu đục trái, cần thường xuyên phun thuốc phòng trừ sâu bệnh.

Ở miền Bắc, có một mùa đông lạnh kèm theo sương muối dễ làm xám và thối quả nên vào những ngày có gió mùa, cần phun thuốc chống sương, hạn chế rụng quả. Sau khi thu hoạch, vào tháng 3, táo sẽ được đốn cành tạo tán và làm cho cây trẻ lại để vụ sau ra quả nhiều hơn.

Theo kinh nghiệm của những người trồng táo, đối với cây mới trồng dưới 4 năm tuổi chỉ nên đốn nhẹ, còn đối với những cây đã được từ 5 năm tuổi trở lên cần đốn đau để cho cây phát triển mạnh. Hết vụ, tháng 3, tháng 4, sau khi táo được chặt cành, lúc đó, người dân vùng đất bãi lại tận dụng để trồng ngô, trồng đỗ vừa tăng thu nhập vừa hạn chế cỏ dại.

Ông Lâm Đức Toàn - Trưởng thôn Minh Phú cho biết: “Trong thôn, có vài chục hộ trồng, trong đó một số hộ trồng nhiều, đầu tư thâm canh. Hy vọng chương trình xây dựng nông thôn mới và chủ trương dồn diền đổi thửa sẽ tạo điều kiện cho bà con có diện tích đất tập trung hơn, chắc chắn sẽ có nhiều hộ trồng với diện tích lớn”.

Không phải cây trồng mới nhưng với việc đầu tư thâm canh, cây táo đã đem lại thu nhập cho nhiều gia đình. Trồng táo cũng như các loại cây trồng có hiệu quả cao sẽ nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích đất canh tác cho những hộ nông dân đam mê khoa học kỹ thuật.

 Hồng Khanh