Năm 2013, được giao kế hoạch thu nộp ngân sách 258 tỷ đồng, thành phố phấn đấu thu đạt từ 271 tỷ đồng trở lên. Tính đến hết tháng 5, số thu ngân sách trên địa bàn đã đạt gần 99 tỷ đồng, bằng 38% kế hoạch tỉnh giao và bằng 36% kế hoạch thành phố phấn đấu; so với cùng kỳ năm trước tăng 41%.

Trong đó, nhiều khoản thu tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước như: thu từ khối quốc doanh đạt gần 18 tỷ đồng, bằng 38% kế hoạch năm và tăng 58% so cùng kỳ; thuế ngoài quốc doanh đạt gần 44 tỷ đồng, bằng 38% kế hoạch năm và tăng 80% so với cùng kỳ; thuế trước bạ đạt gần 10,3 tỷ đồng, bằng 46% kế hoạch năm và tăng 58% so với cùng kỳ; thu phí và lệ phí đạt trên 4,6 tỷ đồng, bằng 33% kế hoạch năm và tăng 33% so với cùng kỳ…

Theo ông Nguyễn Mạnh Khôi - Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố, sở dĩ đạt được kết quả này là do các chính sách kích cầu đối với các doanh nghiệp của Chính phủ đã có tác dụng. Cộng với sau thời gian dài đối mặt với khó khăn trong sản xuất, kinh doanh đã giúp nhiều doanh nghiệp có thêm kinh nghiệm nắm bắt tình hình, tổ chức sắp xếp lại sản xuất, tìm kiếm thị trường đầu ra cho sản phẩm. Trong cơn “bĩ cực” ấy, nhiều doanh nghiệp đã đứng vững, hoạt động hiệu quả, đóng góp nghĩa vụ thuế với Nhà nước, điển hình như Công ty cổ phần Nông lâm sản thực phẩm Yên Bái, Công ty cổ phần Hòa Yên, Tổng Công ty Hòa Bình Minh…

Qua phân tích, đánh giá sát thực các nguồn thu trên địa bàn, Chi cục Thuế thành phố đã chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền để có những giải pháp hiệu quả trong công tác thu, trong đó tiến hành phân tích từng nguồn thu và phân kỳ theo từng tháng, quý.

Ông Nguyễn Mạnh Khôi - Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố:   Năm 2013, khó khăn chung đối với các doanh nghiệp không riêng gì Yên Bái là nguồn tiền lưu thông hạn chế, chậm nhưng chắc. Doanh nghiệp và cả người dân đều thận trọng trong đầu tư. Trên địa bàn thành phố, hoạt động của các doanh nghiệp nắm vai trò quyết định cán cân ngân sách của địa phương đã dần đi vào ổn định và chắc chắn hơn. Các doanh nghiệp đã chủ động nắm bắt tình hình, điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp với thực tế, tiết kiệm chi phí, tăng cường quan hệ tìm kiếm đối tác, thị trường tiêu thụ. Riêng với đề án thực hiện thuế khoán đối với hộ sản xuất, kinh doanh theo từng ngành, nghề, bước đầu cơ bản đảm bảo mặt bằng dự kiến thu, tăng 220 triệu đồng/tháng trên tổng thể các ngành nghề, bảo đảm công bằng cho mọi đối tượng kinh doanh, chống thất thu cho ngân sách địa phương. Ông Lê Toàn Thắng - Chủ tịch UBND xã Âu Lâu: Ngay từ đầu năm, cấp ủy, chính quyền địa phương đã phối hợp với Đội Thuế số 1 phụ trách địa bàn đề ra nhiều giải pháp để quản lý, khai thác có hiệu quả các nguồn thu. Xã chủ động rà soát, phân loại các nguồn thu phát sinh để đưa vào quản lý thuế như: thuế bao thầu xây dựng, thu vãng lai, phí và lệ phí; vận động các hộ gia đình trên địa bàn hợp pháp hóa diện tích đất dôi dư, nhất là tích cực vận động các hộ dân khu tái định cư sớm nộp tiền giao đất để tăng số thu cho ngân sách nên các khoản thu từ đất trong 5 tháng đầu năm đạt rất cao.

Ngay trong quý I/2013, Chi cục đã tập trung thu thuế môn bài năm 2013 và thuế sử dụng đất phi nông nghiệp còn nợ đọng; triển khai các biện pháp đôn đốc nợ đọng thuế bao gồm: nợ đọng khối doanh nghiệp, hộ kinh doanh, nợ đọng nghĩa vụ tài chính, nợ đọng tiền thuê đất…; áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ đọng như thông báo xử phạt, cưỡng chế qua ngân hàng; triển khai kế hoạch thực hiện chương trình chống thất thu thuế trên lĩnh vực ngoài quốc doanh. Công tác chống thất thu được tiến hành trên cơ sở rà soát, khảo sát, điều tra, doanh thu, thuế khoán đối với hộ sản xuất, kinh doanh theo từng ngành, nghề để xác định các trường hợp hộ kinh doanh có mức doanh thu tính thuế, thuế khoán thấp so với thực tế.

Theo đó, xây dựng mặt bằng điều chỉnh doanh thu, thuế khoán đối với từng hộ đảm bảo sát với doanh thu thực tế phát sinh và đảm bảo công bằng trong thực hiện đóng góp nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước. Trong đó tập trung vào các ngành nghề như: kinh doanh đại lý thuốc tân dược, dịch vụ ảnh viện, áo cưới; kinh doanh dịch vụ giải khát; kinh doanh vận tải, vật liệu xây dựng, sản xuất nhôm kính; kinh doanh dịch vụ ăn uống, nhà nghỉ, bách hóa tổng hợp...

Việc triển khai thực hiện được tiến hành theo 2 bước, chia làm 8 giai đoạn, áp dụng cho từng lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác nhau. Đến nay, qua phối hợp với các xã, phường đã xây dựng mặt bằng điều chỉnh đối với 1.200 hộ trên tổng số 3.025 hộ phải điều chỉnh. Ngay trong tháng 5, Chi cục Thuế đã tiến hành điều chỉnh các hộ khoán trên lĩnh vực kinh doanh giải khát, chủ yếu tập trung tại khu vực bờ hồ Km5 thuộc phường Đồng Tâm.

Kết quả bước đầu đã điều chỉnh doanh thu tính thuế đối với 84 hộ với số điều chỉnh tăng cao nhất so với mặt bằng là 60% và thấp nhất là 30%. Đa số các hộ kinh doanh đều tự giác kê khai và thực hiện. Qua công tác tuyên truyền, nhiều hộ đã nhận thức được việc điều chỉnh này sẽ đảm bảo sát với doanh thu thực tế phát sinh và đảm bảo công bằng trong thực hiện đóng góp nghĩa vụ với ngân sách. Chi cục đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, phòng, ban chuyên môn của thành phố đẩy nhanh tiến độ hợp pháp hóa, chuyển mục đích sử dụng đất trong dân.

Ở nhiều xã, phường, cấp ủy, chính quyền địa phương đã có biện pháp chỉ đạo quyết liệt trong công tác quản lý, khai thác các nguồn thu ngay từ đầu năm. Do vậy, số thu trong 5 tháng đã đạt tỷ lệ thu so với kế hoạch năm từ 45% trở lên như các xã Âu Lâu, Minh Bảo, Nam Cường; các phường Đồng Tâm, Yên Ninh… Âu Lâu hiện là địa phương dẫn đầu khối xã, phường với số thu đạt 48% kế hoạch năm.

Tuy nhiên, thực tế, công tác thu ngân sách ở thành phố đã và đang đối mặt với không ít khó khăn có tác động trực tiếp đến số thu ngân sách. Đó là những tác động bất lợi của nền kinh tế dẫn đến vẫn có doanh nghiệp hoạt động kinh doanh kém hiệu quả, nợ đọng thuế kéo dài, doanh nghiệp giải thể, phá sản kèm theo số thuế nợ đọng không có khả năng thanh toán.

Bên cạnh đó, Chính phủ vẫn tiếp tục triển khai các chính sách kích cầu hỗ trợ doanh nghiệp như giãn, giảm, gia hạn thuế; giảm tỷ lệ thu lệ phí trước bạ phương tiện chuyển đổi từ lần 2 trở đi; tăng mức thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân có thu nhập từ 4 triệu đồng/tháng lên 9 triệu đồng/tháng, tăng mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc từ 1,6 triệu đồng/người/tháng lên 3,6 triệu đồng/người/tháng.

Đặc biệt, một số nguồn thu không còn có khả năng thu năm 2013 là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thu vãng lai đối với đường tránh ngập do đã ứng thu năm 2012… cũng tác động không nhỏ đến số thu, đặt công tác thu ngân sách trước không ít khó khăn tiềm ẩn.

Theo tính toán, tổng số thuế giảm thu trong năm 2013 so với năm 2012 là trên 46 tỷ đồng. Để đạt mục tiêu 6 tháng đầu năm đạt tỷ lệ thu từ 45% kế hoạch trở lên, trong tháng 6 này, mục tiêu đặt ra đối với Chi cục là phải thu đạt 25 tỷ đồng trở lên. Chi cục đang tích cực triển khai thực hiện các giải pháp trong công tác khai thác, quản lý các nguồn thu theo kế hoạch phân kỳ.

Trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách pháp luật thuế của Nhà nước đến các đối tượng nộp thuế; tiếp tục đổi mới các quy trình nghiệp vụ trong quản lý thuế; chú trọng khai thác các nguồn thu để bù đắp vào các khoản thu thiếu hụt trong năm như triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình điều chỉnh doanh thu tính thuế đối với hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán trong tháng 6 đối với các hộ kinh doanh trên lĩnh vực thuốc tân dược, dịch vụ cắt tóc gội đầu, dịch vụ giặt là; tăng cường đôn đốc thu thuế nợ đọng và số thuế phát sinh đến hạn nộp nhằm tăng số thu ngân sách cho địa phương.

Có thể thấy, việc áp dụng các giải pháp trong quản lý, khai thác các nguồn thu và đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong công tác thu ngân sách được thành phố quyết liệt chỉ đạo thực hiện vẫn đang được xem là biện pháp tối ưu để địa phương sớm hoàn thành kế hoạch thu ngân sách trong năm 2013.

Minh Chín - Phạm Minh