Chị Thu Hà, một phụ huynh có con đang học lớp 8 tại một trường trung học cơ sở ở thành phố Yên Bái cho biết: “Năm nào cũng vậy, cứ vào đầu năm học, tôi lại đăng ký mua áo đồng phục mới cho con. Tuy nhiên, lần nào mua áo tôi cũng thất vọng vì chất lượng không đảm bảo, vải mỏng, nhanh nhàu, chóng ngả màu... Thậm chí chỉ qua vài lần giặt, chiếc áo cứ mỏng ra, làm con mình không tự tin khi xuất hiện nơi đông người”.

Cùng ý kiến với chị Hà, chị Hồng Anh có con học ở một trường tiểu học cho biết: “Khi mua áo đồng phục ở trường, tôi đã chọn lựa rất kỹ song chiếc áo mà con mình mặc vừa chiều dài thì rộng chiều ngang, vừa chiều ngang thì dài gần đầu gối. Chọn lựa mãi không xong, tôi cũng đành phải nhận rồi mang ra hiệu may ngoài cắt ngắn lại”.

Còn chị Linh, chị Hương có con học tiểu học cũng phàn nàn rằng, áo đồng phục ở nhà trường giá 65.000 đồng/chiếc cũng không rẻ nhưng nhà trường nên yêu cầu nhà may phải may chắc chắn. Vì lần nào con mang áo về, các chị cũng phải ra hiệu may ngoài chần lại các đường chỉ, nếu không vài hôm thì áo lại rách nách, túi áo sứt...

Các chị còn kể chuyện về trường hợp một em học sinh lớp 9. Năm học mới này, em đăng ký nhà trường mua quần áo đồng phục mới, cỡ gần lớn nhất. Nhìn hình thức bên ngoài, chiếc áo mới có hình thức thật đẹp, trắng tinh, phù hiệu xanh ngay ngắn. Song mới bước sang tập nghi thức khai giảng buổi thứ hai, hàng cúc cứ lần lượt “rụng như sung”, hai hàng chỉ bên nách tuột dần dần làm cháu phát ngượng trước bạn bè mà phải bỏ dở buổi tập.

Không chỉ có chuyện về chất lượng, hình thức mà giá cả và cách thức bán đồng phục của mỗi trường cũng khác. Có trường, mỗi phụ huynh phải mua cho con 2 áo sơ mi (1 áo cộc tay, 1 áo dài tay), 2 áo rét (1 áo mỏng, 1 áo dày) với giá gần 300.000 đồng để mặc vào thứ hai và các ngày lễ. Có trường thì yêu cầu phụ huynh mua 3 áo sơ mi (2 áo cộc tay, 1 áo dài tay), 2 áo rét (1 áo mỏng, 1 áo dày) với giá gần 500.000 đồng và yêu cầu học sinh mặc đồng phục cả tuần. Đấy là với các bé trai, còn với các bé gái có phần rườm rà hơn. Khi mua áo đồng phục, các bé gái có thêm váy rời và tùy theo từng trường quy định về việc mặc đồng phục, có bé cần  mua 2 chân váy hoặc 1 chân váy.

Với đại bộ phận phụ huynh đều cho rằng, giá cả và yêu cầu như vậy là phù hợp song cũng vẫn còn không ít bậc phụ huynh “lăn tăn”. Cá biệt, có trường không căn cứ nhu cầu của phụ huynh học sinh mà đăng ký may đồng phục theo số lượng học sinh đang có, dẫn đến tình trạng nhiều học sinh không thay đổi hình dáng, đồng phục được giữ gìn cẩn thận và còn mặc được nhưng vẫn phải nộp tiền mua đồng phục mới.

Rõ ràng, việc mặc đồng phục đã từ lâu trở thành nét văn hóa học đường và được  hầu hết các trường phổ thông trong toàn quốc thực hiện. Tuy nhiên, việc quy định mặc đồng phục ở các trường học cũng không nên quá cứng nhắc. Đặc biệt, yếu tố về chất lượng, giá cả luôn là vấn đề được các bậc phụ huynh coi trọng khi chi phí đầu năm học học thực sự là khó khăn của nhiều gia đình có thu nhập thấp, trung bình và hộ nghèo. Với loại trang phục dành cho lứa tuổi học sinh này, các nhà trường cũng nên quan tâm đến hình thức, bền, chắc, giá cả cần có sự thống nhất và thống nhất giữa các trường (áo trắng, quần tối màu, có phù hiệu). Có như vậy, việc sử dụng đồng phục mới có hiệu quả, thiết thực, tránh lãng phí, tốn kém. Bên cạnh đó, việc in logo trường trên đồng phục cũng là điều nên làm bởi sẽ tạo cho các em học sinh thêm yêu quý và tự hào về ngôi trường của mình.

Điều 4. Tiêu chuẩn đồng phục 1. Đồng phục mùa hè bao gồm: a) Áo sơ mi và quần âu hoặc bộ áo dài truyền thống. b) Giày hoặc dép có quai hậu. c) Phù hiệu của trường được gắn ở ngực áo bên trái hoặc mặt ngoài giữa cánh tay áo bên trái (đối với học sinh các cơ sở giáo dục phổ thông); gắn ở ngực áo bên trái (đối với học sinh trường trung cấp chuyên nghiệp, sinh viên các cơ sở giáo dục đại học). Đối với nữ sinh, nếu sử dụng váy thì chiều dài váy phải trùm quá đầu gối. Nếu chọn bộ áo dài làm đồng phục thì chỉ thực hiện đối với nữ sinh trường trung học phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp và các cơ sở giáo dục đại học. 2. Đồng phục mùa đông bao gồm: a) Áo khoác. b) Quần âu hoặc váy như đồng phục mùa hè (đối với nữ). c) Phù hiệu của trường được gắn ở ngực áo bên trái hoặc mặt ngoài giữa cánh tay áo bên trái (đối với học sinh các cơ sở giáo dục phổ thông); gắn ở ngực áo bên trái (đối với học sinh trường trung cấp chuyên nghiệp, sinh viên cơ sở giáo dục đại học). 3. Ngoài những ngày quy định mặc đồng phục, các ngày còn lại khi đến trường, học sinh, sinh viên phải mặc gọn gàng, sạch sẽ, đảm bảo tính nghiêm túc. ... Điều 7. Trách nhiệm của cơ sở giáo dục phổ thông 1. Tùy theo khí hậu, thời tiết các vùng, miền, căn cứ vào điều kiện của nhà trường, được cha mẹ học sinh đồng thuận về chủ trương, hiệu trưởng quyết định việc mặc đồng phục và quy định kiểu dáng, màu sắc, số ngày mặc đồng phục trong tuần. 2. Trường hợp cần có sự thay đổi kiểu dáng, màu sắc đồng phục phải được sự đồng ý của hội đồng trường và ban đại diện cha mẹ học sinh. 3. Phụ huynh học sinh hoặc ban đại diện cha mẹ học sinh tổ chức việc may hoặc mua đồng phục theo đúng quy định của Thông tư này và các quy định khác của nhà trường. (Theo Thông tư số 26/2009/TT-BGDĐT ngày 30/9/2009 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về việc mặc đồng phục và lễ phục tốt nghiệp của học sinh, sinh viên)

Nguyễn Thanh