Nào mặt nạ ông địa, mặt nạ hình con giống, mặt nạ những nhân vật nổi tiếng trong bộ phim Tây Du Ký như Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới, đặc biệt là sự lên ngôi của những mặt hàng đồ chơi Việt Nam quen thuộc với những chiếc trống ếch bé xinh, đèn kéo quân lộng lẫy, đèn ông sao lấp lánh đủ mọi kích cỡ, đầu sư tử rực rỡ sắc màu…

Kinh doanh mặt hàng truyền thống này vào mỗi dịp Trung thu đã nhiều năm nay, ông chủ cửa hàng tạp hóa Ngọc Mai, tổ 41, phường Minh Tân, thành phố Yên Bái cho biết: “Năm nay, có một điều khác biệt so với mọi năm là các mặt hàng đồ chơi thủ công của Việt Nam sản xuất được các gia đình ưa chuộng hơn hẳn. Bán chạy nhất là đầu sư tử, mặt nạ giấy. Những mặt hàng này được nhập chủ yếu từ Nam Định. Một chiếc đầu sư tử đắt có giá khoảng bốn, năm triệu đồng, còn bình dân hơn khoảng vài trăm nghìn đồng đến một, hai triệu đồng. Mặt nạ nhựa, đầu sư tử Trung Quốc ít hẳn người dùng, có lẽ do tâm lý người dân cảnh giác hơn”.     

Trung thu đã ùa vào mỗi gia đình. Cái háo hức không còn là của riêng con trẻ. Trước đó, phố nào, phường nào cũng tất bật chuẩn bị kết hoa trang trí ảnh Bác Hồ, làm đèn ông sao, tập dượt cho đội múa lân, múa sư tử của phố mình, tổ mình, những mong con trẻ được vui nhất với tất cả những gì tốt đẹp nhất không phải chỉ là mâm cỗ to, đắt tiền mà là để con trẻ có một đêm vui bổ ích và ý nghĩa. Và còn để sau mỗi đêm hội trăng rằm qua đi, hồn Trung thu lắng đọng lại trong ánh mắt thơ ngây, trong sự háo hức, hồn nhiên của con trẻ.

Có lẽ cũng bởi suy nghĩ ấy mà dù đã lên chức bà nhưng với bà Nguyễn Thị Liên Vang - Tổ trưởng Tổ dân phố 51, phường Nguyễn Thái Học thì Trung thu đâu chỉ của riêng con trẻ. Trách nhiệm, sự quan tâm, tình cảm của người lớn đều thể hiện cả ở đó. Nhìn bà Vang hai tay hai chiếc vung xoong I-nox nhảy cùng đội múa lân của tổ, chẳng ai nhịn được cười.

Vuốt những giọt mồ hôi trên má, bà Vang tươi cười kể: “Năm nay là năm đầu tiên tổ dân phố tự tổ chức múa sư tử. Cũng là thể theo nguyện vọng của các cháu mong muốn được thật vui nên tổ ủng hộ một ít, mỗi gia đình góp thêm một tý mua sắm cho các cháu bộ trống và bộ đầu sư tử để các cháu tập luyện. Vui nhất là tạo được sân chơi bổ ích, tạo được sự quan tâm của gia đình và xã hội đối với đời sống tinh thần của con trẻ, đặc biệt là đêm hội truyền thống của các cháu”.

Không ít người sẽ cảm thấy vui lây khi bắt gặp hình ảnh những bé gái hồn nhiên ngồi gõ trống cho đám trẻ cùng phố tập múa sư tử. Vỉa hè tối tối trở thành sân chơi để các em biểu diễn. Những bàn chân bé xíu bước dồn, đầu sư tử lắc lư tinh nghịch trên đôi tay cậu bé dẫn đầu. Cái hồn nhiên, đam mê của con trẻ khiến người lớn khó thờ ơ.

Được bố dạy cho múa sư tử hai mùa Trung thu, cậu bé Lương Minh Hiếu, học sinh lớp 3E, Trường Tiểu học Nguyễn Thái Học láu táu kể: “Trung thu có bánh kẹo ngon thì càng vui nhưng cháu thích nhất là được múa sư tử và biểu diễn trong đêm Trung thu của tổ dân phố. Cháu chưa múa giỏi bằng bố nhưng chỉ mùa Trung thu sau, lớn thêm tý nữa, tay khỏe hơn, cháu sẽ múa tốt”.

Đội múa lân của tổ 51, phường Nguyễn Thái Học tập luyện.

Tại một góc phố thuộc tổ 50, phường Nguyễn Thái Học, màn tập dượt cho đêm Trung thu của người dân trong tổ càng hâm nóng không khí. Người dân ở đây vui với màn tập dượt dành cho con trẻ này chẳng kể mình là gái hay trai, già hay trẻ. Đơn giản là họ muốn cháu con mình được vui, được sống với đúng nghĩa của đêm hội trăng rằm.

Ông Nguyễn Văn Hòa - Tổ trưởng tổ 50, phường Nguyễn Thái Học bộc bạch: “Cũng có nhiều ngày của con trẻ nhưng Trung thu lại là một ngày đặc biệt. Bên cạnh việc động viên, khen thưởng, khuyến khích con trẻ vươn lên trong học tập thì đây còn là sân chơi để khích lệ các cháu thể hiện năng khiếu ca hát, kể chuyện… Điều kiện kinh tế - xã hội ngày nay đã khá hơn trước rất nhiều, những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, trong đó có nét đẹp văn hóa của Tết Trung thu cũng cần được gìn giữ, bảo tồn và lưu truyền cho thế hệ tương lai”.  

Nằm khuất sâu sau những ngọn đồi bát úp, tôi theo nhịp trống gọi trăng về đình Làng Yên, xã Tân Thịnh. Đội múa lân của làng đã tề tựu trước sân đình. Trung thu cũng gắn liền với ngày tiệc lễ của đình nên việc chuẩn bị cho dịp lễ này càng trở nên thành kính. Bốn năm thành lập và duy trì được đội múa lân khá chuyên nghiệp của làng, đó không chỉ là trách nhiệm, niềm đam mê mà còn có cả sự nỗ lực rất lớn của từng thành viên chỉ bởi mong muốn  giữ lại cái hồn của Trung thu và nét bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình, quê hương mình.

Ông Hà Văn Thịnh - Trưởng thôn 2 Thanh Hùng cũng là Đội trưởng Đội múa lân của làng cho hay: “Năm đầu tiên làng thành lập được đội múa lân riêng, vui chảy nước mắt. Bà con đứng xem chật cả đường làng. Nghĩ công mình bỏ ra vận động anh em tập tành không uổng. Dù điều kiện của anh em trong đội cũng chẳng dễ dàng gì, đều đi làm ngoài cả nhưng được cái lớp trẻ nhiệt tình cũng là trách nhiệm bảo tồn nét văn hóa làng xã của dân tộc mình”.

Trung thu không chỉ được làm nên bởi những chiếc bánh đắt tiền hay những mâm đầy quả ngọt mà nằm trong chính tâm khảm mỗi người dân Việt; nằm trong những giá trị văn hóa tinh thần truyền thống được kết tinh qua bao thăng trầm của lịch sử. Ở đó có sự kỳ vọng đầy yêu thương vào thế hệ tương lai; có sự kết nối, kế thừa để gìn giữ một truyền thống văn hóa ngàn đời của dân tộc Việt.

 P.V