Từ năm 2010 trở về trước, tình trạng kết hôn và mang thai sớm, đẻ dày, đẻ nhiều và đẻ tại nhà vẫn còn phổ biến ở các thôn bản vùng cao xã Khánh Thiện (Lục Yên) nhưng nguy hại hơn cả là sự thiếu kiến thức làm mẹ của những bà mẹ trẻ đã gây ra những chuyện đau lòng không đáng có. Tuy nhiên, đến thời điểm này, Khánh Thiện đã nỗ lực thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe phụ nữ mang thai, bà mẹ sinh con nhỏ và đạt nhiều kết quả đáng mừng.

Em H.T.N ở thôn Tông Mộ nhớ lại trong sự sợ hãi và chia sẻ: “Hồi ấy, em lấy chồng khá sớm nên các kiến thức về làm mẹ, nuôi con như thế nào đối với em rất mờ mịt. Có lẽ không bao giờ em quên là năm vừa mới bước sang tuổi 18 đã phải trải qua “cuộc chiến” giữa ranh giới sự sống và cái chết cách đây vài tháng mà nguyên nhân chính xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về sức khoẻ sinh sản, dẫn đến mang thai sớm. Bây giờ ngồi ngẫm lại mới thấy khủng khiếp khi thiếu những kiến thức cơ bản làm mẹ, hơn thế do tập quán sinh hoạt đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của cả mẹ và con”. Ngoài trường hợp của em N còn nhiều trường hợp khác ở các thôn, bản vùng cao như: Nà Luồng, Nà Nang...

Khánh Thiện là một xã thuộc vùng 135 của huyện Lục Yên, dân tộc Tày chiếm 80%, còn lại là dân tộc Kinh, Nùng, Pa Cô. Địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn, hiện nay, thôn Khe Phay cách trung tâm xã khoảng 6km nhưng đi lại rất vất vả... dẫn đến việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em còn nhiều trở ngại, nhất là ở các thôn vùng xa, vùng sâu. Nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền thì công tác chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ, trẻ em trên địa bàn đã được quan tâm đúng mức.

Nếu như năm 2011, trên địa bàn xã, tỷ lệ trẻ em tử vong có 6 trường hợp thì đến năm 2013, con số này đã giảm đáng kể, chỉ còn một trường hợp. Ngoài ra, tỷ lệ khám phụ khoa, điều trị phụ khoa theo các năm đều đạt và vượt kế hoạch, đặc biệt tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em giảm đáng kể, năm 2011 là 25,4% thì đến năm 2013 còn 23,5%...

Ông Hoàng Văn Bài - Trạm trưởng Trạm Y tế xã phấn khởi cho hay: “Để giảm thiểu tình trạng kết hôn sớm, mang thai sớm… cần hơn nữa sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Hơn thế, Trạm đã chủ động tuyên truyền các phóng sự chuyên đề, thông điệp về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em và tổ chức các buổi họp với trưởng thôn, tổ chức đoàn thể... để toàn xã hội quan tâm, thiết thực chăm sóc sức khỏe phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 5 tuổi; lồng ghép nội dung cải thiện sức khỏe bà mẹ, trẻ em trong các buổi sinh hoạt thôn; củng cố đội ngũ cộng tác viên dân số, cộng tác viên y tế thường xuyên bám sát địa bàn, tích cực thăm hỏi, tuyên truyền trực tiếp tại các gia đình, đặc biệt là những hộ đồng bào dân tộc thiểu số... Riêng 6 tháng đầu năm 2014, tỷ lệ khám phụ khoa đạt gần 50%; đẻ tại Trạm tương đối cao, gần 100%; tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng giảm còn 20%”.

Thực tế đã chứng minh, xã hội nếu có nhiều người ốm đau, bệnh tật thì sẽ không thể phát triển tốt. Trong mỗi gia đình, người phụ nữ đóng vai trò hết sức quan trọng vào sự phát triển kinh tế, cải thiện hiệu suất lao động của gia đình… Đây là một trong những mục tiêu của Dự án "Cải thiện sức khỏe bà mẹ, trẻ em dân tộc thiểu số thông qua hành vi có lợi cho sức khỏe" đã và đang được triển khai trên địa bàn xã Khánh Thiện.

Trần Minh