Để thực hiện các mục tiêu của Chương trình DS-KHHGĐ, hàng năm, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Văn Chấn đã tham mưu cho huyện xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu đến các xã, thị trấn. Đồng thời, tổ chức chiến dịch tăng cường đưa dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS)-KHHGĐ đến vùng khó khăn; tổ chức các đợt truyền thông về DS-SKSS-KHHGĐ với nội dung phong phú như: tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nội dung sửa đổi Pháp lệnh Dân số năm 2003; mô hình can thiệp giảm tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; mô hình can thiệp mất cân bằng giới tính khi sinh; tư vấn trực tiếp cho các đối tượng đã có 2 con trở lên, sinh con một bề, tập trung ở các địa bàn khó khăn, thôn, bản có mức sinh cao và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên nhiều…

Năm 2013, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện phối hợp với các xã, thị trấn tổ chức 47 lượt chiến dịch truyền thông lồng ghép, cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS-KHHGĐ; tổ chức truyền thông tại cộng đồng cho 40 lượt thôn, bản; tổ chức 14 buổi tuyên truyền nhóm tại 6 xã thu hút hàng nghìn lượt người tham gia. Cùng với công tác tuyên truyền, Trung tâm đã thực hiện nhiều biện pháp tránh thai hiện đại như: đình sản 90 ca, đặt dụng cụ tử cung 1.769 ca, tiêm thuốc tránh thai 617 ca, bao cao su 1.650 ca…

Nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp giảm sinh, giảm sinh con thứ 3 trở lên, số con thứ 3 sinh ra trên địa bàn huyện đã giảm 26 trẻ so năm 2012. Tuy số trường hợp sinh con thứ 3 đã giảm về số lượng nhưng không đáng kể, tình trạng này vẫn tồn tại ở 31/31 xã, thị trấn trong huyện. Đây là một khó khăn thường nhật đối với những cán bộ làm công tác dân số trên địa bàn.

Chị Vũ Thị Thu - cán bộ chuyên trách công tác DS-KHHGĐ xã Sơn Thịnh cho biết: “Xã có 16 thôn, bản, tình trạng sinh con thứ 3 trở lên vẫn khá phổ biến ở một số thôn, bản đặc biệt khó khăn như bản Lềnh, nơi chủ yếu đồng bào Mông sinh sống. Năm nào, Ban Chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ xã cũng thành lập đoàn tuyên truyền, vận động bà con vài lần bằng cả tiếng phổ thông và tiếng Mông, nhưng sự chuyển biến của nhiều cặp vợ chồng về sinh đẻ có kế hoạch công tác DS-KHHGĐ ở bản Lềnh vẫn rất chậm. Trong 9 tháng năm 2014, bản Lềnh có 2 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên, đặc biệt, một trường hợp sinh con thứ 7”.

Không chỉ xã Sơn Thịnh mà đến hết tháng 9, huyện vẫn có 124 trường hợp “vỡ kế hoạch” ở 25/31 xã, thị trấn. Một số xã có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên khá cao như: Sùng Đô 11 trường hợp, Suối Giàng 11, Chấn Thịnh 8, Phúc Sơn 8, An Lương 7... Nguyên nhân do nhận thức của người dân về công tác DS-KHHGĐ còn hạn chế, đặc biệt ở các xã, các thôn, bản vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, cũng là nguyên nhân có tính “truyền thống” từ nhiều năm qua.

Mặt khác, do tâm lý muốn sinh nhiều con của một số gia đình kinh tế khá giả. Nhưng nguyên nhân sâu xa vẫn do chế tài xử lý đối với những trường hợp vi phạm chính sách dân số chưa đủ mạnh, bắt buộc các cặp vợ chồng phải thực hiện nên vẫn còn một số trường hợp đảng viên vi phạm. 

Minh Hằng