Việc mua BHYT theo nhóm hộ gia đình nhằm giúp người dân được hưởng nhiều ưu đãi hơn. Nếu theo quy định trước đây, mọi người đều phải đóng BHYT cùng một mức bằng 4,5% mức lương cơ sở, thì theo Luật BHYT sửa đổi, mức đóng của hộ gia đình sẽ giảm dần từ thành viên thứ hai trở đi. Khi mua thẻ BHYT theo hộ gia đình, người thứ nhất đóng tối đa bằng 4,5% mức lương cơ sở, người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất và từ người thứ 5 trở đi, đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.

 Luật cũng có những điều chỉnh theo chiều hướng bảo vệ quyền lợi cho người có thẻ BHYT, bằng việc nâng các mức chi trả tiền khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, việc cấp thẻ BHYT theo hộ gia đình đã nảy sinh nhiều bất cập. Để được mua BHYT, người dân phải mang theo rất nhiều giấy tờ như: sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân, thẻ BHYT của các thành viên trong gia đình, kèm bản sao chụp các loại giấy tờ trên. Từ đó, phát sinh những bất cập như nếu thành viên trong gia đình đang làm ăn xa, đại diện hộ gia đình phải có giấy tờ chứng minh sự vắng mặt, cũng như phải giải trình tình trạng mua BHYT hiện thời của các thành viên.

 Bên cạnh đó, trường hợp gia đình có người nhà tạm thời đi làm nơi khác, chỗ ở không ổn định, thì rất khó trong việc chứng minh. Đó là chưa kể đến, trường hợp vợ chồng đã ly hôn nhưng chưa tách khẩu thì việc mua BHYT sẽ giải quyết bằng cách nào? Theo quy định, với những người ở trọ muốn mua BHYT thì phải lập danh sách cùng với gia đình chủ nhà trọ và mọi thành viên trong đó đều phải tham gia BHYT.

Trước tình trạng người ở trọ gặp khó khăn khi mua BHYT, chị Nguyễn Thị Quỳnh, trọ tại tổ 8, phường Minh Tân, TP Yên Bái cho biết:  “Tôi muốn mua BHYT, nhưng chủ nhà trọ không mua BHYT thì người ở trọ cũng không thể mua được BHYT tại nơi mình tạm trú. Để mua được BHYT, tôi phải về địa phương nơi có hộ khẩu thì mới có thể mua BHYT khám, chữa bệnh nên rất vất vả nên không tham gia còn hơn”. Như vậy, việc mua bảo hiểm hộ gia đình, áp dụng theo Luật BHYT sửa đổi đã nảy sinh nhiều vướng mắc, cản trở người tham gia BHYT khám chữa bệnh.

Trước những vướng mắc phát sinh trong kê khai xác nhận thông tin thành viên hộ gia đình tham gia BHYT, mới đây Bộ Y tế  ban hành Công văn số 3638/BHYT - BH về việc đơn giản  thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho người dân tham gia BHYT theo hộ gia đình. Trong khi chờ Bộ Y tế hướng dẫn việc lập danh sách tham gia BHYT theo hộ gia đình, BHXH Việt Nam đã có Công văn số 2085/BHXH-BT gửi BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc đơn giản thủ tục tham gia theo hộ gia đình.

Theo đó, trong giai đoạn hiện nay, khi người tham gia BHYT hộ gia đình không phải trình các loại giấy tờ để chứng minh về đặc điểm nhân thân đối tượng, về sự tham gia BHYT của thành viên trong hộ gia đình như: không phải photocopy thẻ BHYT của thành viên hộ gia đình đã tham gia BHYT; không phải xuất trình giấy tạm vắng, giấy xác nhận ly hôn hoặc các giấy tờ khác thuộc về trách nhiệm quản lý của UBND cấp xã.

 BHXH Việt Nam cũng yêu cầu BHXH các địa phương trong tháng 6 phải phổ biến đến UBND các xã và các đại lý thu để tổ chức thực hiện. Đồng thời, thông báo đến từng gia đình biết về thủ tục tham gia, địa điểm tham gia BHYT, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho mọi người dân khi tham gia BHYT theo hộ gia đình.

Văn Thông