Thực hiện Bộ TCQGVYTX theo tiêu chí mới, huyện Văn Yên đã kiện toàn Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe nhân dân và Ban chỉ đạo TCQGVYTX từ cấp huyện đến cấp xã; tổ chức tập huấn, rà soát, đánh giá theo Bộ TCQGVYTX trên địa bàn; chỉ đạo các xã, thị trấn tập trung thực hiện 2 tiêu chí y tế trong 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, tập trung nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư trang thiết bị cho các trạm y tế xã, thị trấn, nhất là đối với những xã được chọn làm điểm của phong trào xây dựng nông thôn mới (XDNTM). Công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế được đưa vào nghị quyết của các cấp ủy Đảng và kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội hàng năm của các địa phương.

Bên cạnh đó, cấp ủy Đảng, chính quyền các xã, thị trấn đã tận dụng tối đa cơ chế, chính sách của tỉnh, huyện để thu hút, đào tạo đội ngũ cán bộ y, bác sĩ... nên mạng lưới y tế cơ sở ngày càng phát triển. Hiện nay, huyện có 27 trạm y tế xã, thị trấn với 293 cán bộ y tế và 319 nhân viên y tế thôn bản. Năng lực chuyên môn của cán bộ từng bước được nâng cao, tạo điều kiện tốt nhất để người dân được chăm sóc sức khỏe ban đầu tại tuyến y tế cơ sở. Đến hết năm 2014, huyện có 6 xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế xã theo tiêu chí mới và  năm 2015, dự kiến có thêm 2 xã đạt chuẩn.

Để đẩy mạnh tiến độ xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, ngay từ đầu năm 2015, huyện chỉ đạo tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với việc xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Các ngành chức năng của huyện đã bám sát nhiệm vụ của mỗi ngành để chỉ đạo theo ngành dọc xuống các xã, thị trấn để triển khai nhiệm vụ phối hợp với cơ sở thực hiện Bộ tiêu chí.

Theo đánh giá của các ban chỉ đạo, hầu hết cơ sở nhà trạm của các trạm y tế xã, thị trấn chưa đạt theo Bộ tiêu chí, trang thiết bị đã cơ bản đáp ứng phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại trạm y tế. Tuy nhiên, với việc thực hiện đạt Bộ TCQGVYTX thì hầu hết các trạm y tế còn thiếu trang thiết bị so với yêu cầu. Về hoạt động chuyên môn, các trạm y tế đã xây dựng được kế hoạch hoạt động quý, năm và được UBND xã phê duyệt, có đầy đủ hệ thống sổ sách báo cáo theo quy định của Bộ Y tế. Công tác phòng, chống dịch được duy trì, giám sát dịch bệnh theo đúng quy trình. Các xã đã chủ động xây dựng kế hoạch và chuẩn bị đầy đủ cơ số thuốc để sẵn sàng ứng phó với thiên tai. Các chương trình y tế quốc gia được triển khai đồng bộ và đạt hiệu quả cao.

Việc khám chữa bệnh tại trạm y tế, kể cả khám chữa bệnh ngoại trạm được quan tâm và chất lượng khám chữa bệnh đã được cải thiện rõ rệt, tinh thần, thái độ phục vụ của cán bộ y tế có chuyển biến tích cực. Việc truyền thông giáo dục sức khỏe trên hệ thống loa truyền thanh cũng như truyền thông trực tiếp tại cộng đồng được tập trung vào các nội dung như: phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, dân số, kế hoạch hóa gia đình…

Từ đầu năm 2015 đến nay, Ban chỉ đạo TCQGVYTX của huyện đã tổ chức 1 đợt giám sát, hỗ trợ trọng tâm đối với 6 xã duy trì và 2 xã triển khai xây dựng mới trong năm 2015. Trung tâm Y tế huyện cũng đã tiến hành nhiều cuộc giám sát hỗ trợ chuyên môn tới 27/27 trạm y tế xã, thị trấn, đặc biệt là 8 xã xây dựng và duy trì đạt Bộ TCQGVYTX năm 2015.  Thông qua giám sát, hỗ trợ từ tuyến huyện, đã giúp cho trạm y tế xã nâng cao trình độ chuyên môn, củng cố kỹ năng giao tiếp với người bệnh, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Theo kết quả tự chấm điểm của các xã, thị trấn, đến nay cả 27 xã, thị trấn đạt từ 71 điểm trở lên, trong đó có 6 xã duy trì và 2 xã xây dựng mới đạt trên 80 điểm. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, cơ sở vật chất nhà trạm của các xã không đủ số phòng chức năng theo quy định, thiếu các trang thiết bị theo danh mục; hệ thống loa truyền thanh xã không đến được 50% số thôn; chất lượng đội ngũ cán bộ trạm y tế xã chưa đồng đều và còn thiếu cán bộ cả về số lượng, thiếu cán bộ chuyên khoa về đông y; một số nhân viên y tế thôn bản chưa được qua đào tạo. Bên cạnh đó, tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên còn cao, trong đó có xã Lâm Giang là 15%o, xã Tân Hợp 17%o. Tỷ lệ người dân sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh được cải thiện rất nhiều, nhưng vẫn còn nhiều hộ chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh và đa phần thuộc hộ nghèo ở các xã vùng cao, điển hình như Lâm Giang là 47% và Tân Hợp là 50%...

Để phấn đấu đến năm 2020 có 63% số xã, thị trấn đạt các tiêu chí của Bộ TCQGVYTX theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Văn Yên khóa XV (nhiệm kỳ 2015 - 2020) đề ra, trong đó có 8 xã đạt Bộ tiêu chí trong năm 2015, Ban chỉ đạo TCQGVYTX huyện Văn Yên đã tăng cường chỉ đạo triển khai thực hiện Bộ tiêu chí gắn với chương trình XDNTM; đẩy mạnh công tác xã hội hóa y tế, tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe sâu rộng tại cộng đồng để nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc thực hiện xây dựng xã đạt Bộ TCQGVYTX, đặc biệt là huy động nhân dân trong việc thực hiện vệ sinh môi trường.

Cùng với đó, huyện tiếp tục hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở, nâng cao trình độ chuyên môn, đào tạo lại cho đội ngũ cán bộ y tế xã về công tác điều trị đông y; đào tạo kỹ năng truyền thông giáo dục sức khỏe cho cán bộ y tế cơ sở, nhân viên y tế thôn bản, vận động nhân dân tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện. Trung tâm Y tế huyện đã tăng cường công tác chỉ đạo tuyến, phối hợp với Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình chỉ đạo các xã thực hiện chiến dịch truyền thông dân số, kế hoạch hóa gia đình nhằm giảm tỷ lệ sinh con thứ 3; triển khai các chương trình y tế, các dự án lồng ghép với thực hiện Bộ TCQGVYTX…

Từ thực tế trên cho thấy, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các tiêu chí quốc gia về y tế xã, bên cạnh sự nỗ lực của ngành y tế, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của cấp ủy, chính quyền các cấp và sự hưởng ứng của nhân dân, nhất là việc huy động nguồn lực đầu tư, nâng cấp các trạm y tế, giải quyết triệt để vấn đề vệ sinh môi trường ở nông thôn; nâng tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh và số dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên; giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể cân nặng/tuổi. Có như vậy,  kế hoạch xây dựng xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế của huyện Văn Yên giai đoạn 2011 - 2020 mới bảo đảm theo đúng lộ trình và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân cũng như góp phần quan trọng để Văn Yên đẩy mạnh chương trình XDNTM. 

Hồng Vân