Những năm tháng đầu tiên, trường chỉ có 2 lớp với 99 học sinh. 6 thầy cô giáo từ miền xuôi lên, đã hết lòng, hết sức với học sinh và có người đã gắn bó cả đời với sự nghiệp giáo dục địa phương. Từ những lớp học đơn sơ tranh tre, nứa lá do dân đóng góp xây dựng và bộn bề gian khó, nhất là phải hai lần sơ tán, thầy trò tự làm lớp học mới để tránh sự oanh tạc của bom đạn Mỹ, nhưng được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự đùm bọc của nhân dân, tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường đã vượt qua tất cả để liên tiếp dành các danh hiệu thi đua cao quý, trong đó có danh hiệu "Trường Tiên tiến chống Mỹ cứu nước". Nhiều học sinh tốt nghiệp phổ thông đã đến với giảng đường đại học và không ít thế hệ học sinh theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc lên đường đánh Mỹ, có nhiều người đã anh dũng hy sinh.

Đất nước hoà bình, tập thể thầy trò Trường THPT Văn Yên lại cùng nhau đẩy mạnh phong trào thi đua dạy tốt - học tốt nên mỗi năm học qua đi, lại ghi dấu nhiều thành tích xuất sắc. Đặc biệt, trong suốt những năm 80 của thế kỷ trước, đời sống nhà giáo vô vàn khó khăn, vất vả nhưng lòng yêu nghề, tận tụy với nghề của các thầy cô vẫn đưa nhà trường đạt thành tích được tặng cờ đơn vị thi đua xuất sắc của tỉnh năm học 1986 -1987, được UBND tỉnh tặng bằng khen năm học 1987 - 1988 và nhiều năm liền được công nhận là "Trường tiên tiến xuất sắc".

Từ những năm 1990 trở đi, nhà trường bắt đầu đánh dấu bước chuyển mình về chất lượng giáo dục và đào tạo (GD và ĐT). Sự nghiệp đổi mới và công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực của cả dân tộc. Qua đó, sự nghiệp giáo dục được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm và là sự nghiệp của toàn xã hội. Cùng với ngành giáo dục cả nước, Trường PTTH Văn Yên thực sự coi trọng nâng cao về chất lượng giáo dục.

Vì vậy, 10 năm liền Trường THPT Văn Yên giữ vững danh hiệu Trường tiến tiến xuất sắc; tổ lao động xã hội chủ nghĩa tăng; nhiều thầy cô giáo được công nhận danh hiệu chiến sỹ thi đua, giáo viên giỏi cấp tỉnh; nhiều học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh và quốc gia. Nhà trường liên tục đón nhận những phần thưởng cao quý: Bằng khen "Đơn vị thi đua Quyết thắng", Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và năm học 1997 - 1998 vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba và nhiều Bằng khen của UBND tỉnh.

Năm học 2000 - 2001, nhà trường vinh dự được mang tên nhà giáo lỗi lạc Chu Văn An. Và từ đó, cái tên ấy càng trở nên động lực mạnh mẽ để phấn đấu đi lên về mọi mặt. Trong đó, trường tập trung giải quyết những khó khăn về đội ngũ, cơ sở vật chất, kinh phí, để tiếp tục thi đua “dạy tốt - học tốt”. Qua đó, 3 năm liền được công nhận trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc; mỗi năm có từ 2 đến 3 tổ chuyên môn được công nhận tập thể tiên tiến xuất sắc. Từ năm 2000 đến 2004, trường có trên 20 lượt giáo viên, cán bộ quản lý được công nhận danh hiệu chiến sỹ thi đua, giáo viên giỏi cấp tỉnh, 29 giải học sinh giỏi cấp tỉnh, 7 học sinh giỏi quốc gia.

Năm học 2004 - 2005, nhà trường được giao trọng trách mở thêm Phân hiệu 2 tại xã An Bình, tạo điều kiện học tập thuận lợi cho con em vùng thượng huyện. Quy mô nhà trường tăng lên hơn 50 lớp, trên 2.000 học sinh, 130 giáo viên, cán bộ nhân viên. Chất lượng giáo dục có những bước tiến mới: tỷ lệ học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia, học sinh đỗ tốt nghiệp, đỗ vào các trường đại học luôn đứng ở tốp đầu các trường THPT trong tỉnh; dẫn đầu khối thi đua, được UBND tỉnh Yên Bái tặng cờ thi đua năm học 2007 - 2008 và được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vào năm 2008; trường là đơn vị đi đầu trong ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới công tác quản lý và dạy học; huy động được Hội cha mẹ học sinh cùng tham gia khuyến khích các tập thể, cá nhân xuất sắc trong các phong trào thi đua, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.

Cùng với việc phấn đấu đạt thành tích cao trong dạy và học, 45 năm qua nhà trường luôn quan tâm củng cố và xây dựng các tổ chức trong nhà trường. Chi bộ Đảng của trường liên tục được công nhận chi bộ trong sạch vững mạnh; công đoàn nhà trường được công nhận là công đoàn cơ sở vững mạnh, được Công đoàn Giáo dục Việt Nam, Liên đoàn Lao động tỉnh và Công đoàn ngành GD và ĐT tỉnh tặng cờ và nhiều bằng khen; Đoàn thanh niên nhà trường được tặng nhiều Bằng khen của Trung ương Đoàn và Tỉnh đoàn Yên Bái...

Về cơ sở vật chất, trong 5 năm gần đây, nhà trường được đầu tư xây thêm dãy phòng học 3 tầng; tu sửa toàn bộ các dãy nhà lớp học, nhà làm việc, xây nhà công vụ giáo viên; đầu tư phòng máy tính, thiết bị, đồ dùng dạy học… Các công trình phụ trợ như: nhà vệ sinh, cổng trường, nhà xe, sân trường được sửa chữa nâng cấp, tạo cảnh quan, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh.

Trong 45 năm qua, lớp lớp học sinh từ mái trường Chu Văn An đã trưởng thành, đóng góp công sức xây dựng quê hương.

Năm 2011, sau khi đã đủ điều kiện về đội ngũ, cơ sở vật chất, Phân hiệu An Bình được tách ra thành Trường THPT Trần Phú. Từ đó đến nay, quy mô Trường THPT Chu Văn An ổn định trên 30 lớp, gần 1.500 học sinh. Đây cũng là giai đoạn nhiều mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển nhà trường được hoàn thành: đón Bằng công nhận trường THPT đạt chuẩn quốc gia năm 2012 và đạt chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ III cùng năm 2012. Chất lượng giáo dục của nhà trường tăng vượt bậc: tỷ lệ học sinh khá, giỏi duy trì từ 55 đến 68%, học sinh đỗ vào các trường đại học chiếm trên 50%; chất lượng giáo dục mũi nhọn được đầu tư và đạt hiệu quả khả quan.

Năm học 2012 - 2013, trường có 36 giải học sinh giỏi cấp tỉnh các môn văn hóa, 15 học sinh đạt giải Casio thi giải Toán và thi Tiếng Anh trên mạng; năm học 2013 - 2014, trường có 41 giải học sinh giỏi cấp tỉnh, 12 học sinh đạt giải Casio; năm học 2014 - 2015, có 42 học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh các môn văn hóa; 13 học sinh đạt giải thi Toán và Tiếng Anh qua mạng, 2 học sinh đạt giải quốc gia thi Tiếng Anh trên mạng và thi sáng tạo Khoa học kỹ thuật; năm học 2015 - 2016, kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, nhà trường tiếp tục khẳng định vị thế của mình với 54 giải học sinh giỏi các môn văn hóa, trong đó có nhiều giải cao.

Cũng trong giai đoạn này, nhà trường có học sinh đỗ thủ khoa Trường Đại học Y dược Thái Nguyên, đó là em Lê Phương Thảo năm học 2011 - 2012. Vinh dự hơn, một cán bộ quản lý nhà trường được bầu là đại biểu Quốc hội khóa XIII, đó là cô giáo Nguyễn Thị Bích Nhiệm - nguyên là Phó hiệu trưởng nhà trường; cô giáo Vũ Thị Quế được phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú.

Đồng thời, trong giai đoạn 2010 - 2015, trường liên tục đạt tập thể lao động xuất sắc, đứng nhất nhì khối thi đua, được UBND tỉnh tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc giai đoạn 2010 - 2015. Đặc biệt, năm học 2014 - 2015, nhà trường được tặng cờ thi đua của UBND tỉnh Yên Bái và Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì.

Quan trọng hơn là, trong 45 năm qua, lớp lớp học sinh từ Trường THPT Chu Văn An đã trưởng thành, trong đó nhiều người giữ các vị trí lãnh đạo chủ chốt của tỉnh, các ngành, huyện, các địa phương cơ sở, đóng góp cho công cuộc đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Thời gian tới, Trường THPT Chu Văn An tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm: Chú trọng đến rèn kỹ năng sống cho học sinh qua các hoạt động trải nghiệm, các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Phấn đấu mục tiêu duy trì ổn định chất lượng của trường chuẩn quốc gia và phấn đấu là trường trọng điểm về chất lượng trong khối THPT của tỉnh. Tập trung xây dựng nề nếp, kỷ cương trong giáo viên, học sinh. Tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả đổi mới giáo dục theo tinh thần Nghị quyết 29 phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường; tập trung vào đổi mới phương pháp dạy và học; đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục.

Đầu tư kinh phí bổ sung thiết bị, đồ dùng dạy học, tăng cường dạy thực hành ở các môn: Lý, Hóa, Sinh, Công nghệ, Tin học. Huy động mọi nguồn lực xây dựng cảnh quan nhà trường xanh - sạch - đẹp, tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh, thân thiện và hiện đại. Chú trọng chấn chỉnh những vấn đề đang gây bức xúc trong dư luận như: dạy thêm, học thêm, lạm thu, đạo đức nhà giáo, bạo lực học đường, giáo dục đạo đức, pháp luật, môi trường, an toàn giao thông, phòng chống tội phạm, ma túy học đường...

Nhà trường cũng sẽ rà soát đội ngũ, triển khai hiệu quả Nghị  quyết 39, Nghị định 108 về tinh giản biên chế giai đoạn 2015 - 2021. Xây dựng chiến lược đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ, nâng cao chất lượng giáo dục một cách bền vững để trở thành trường THPT chất lượng cao của tỉnh, góp phần vào nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước và địa phương trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa.

Quang Tuấn - Nguyễn Thơm