Theo thống kê của Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Trấn Yên, tệ nạn sử dụng trái phép các chất ma túy trên địa bàn có xu hướng gia tăng cả về quy mô, tính chất, mức độ. Nếu như những năm trước, toàn huyện còn có 2 xã trắng về ma túy là Kiên Thành và Việt Hồng thì đến nay, tất cả 22 xã, thị trấn đều có người nghiện ma túy. Điều đáng nói, ở 2 địa phương này số người nghiện tăng nhanh và gia tăng tình trạng mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy.

Thống kê cũng cho thấy, khoảng 90% người nghiện ở độ tuổi 30, chủ yếu không có việc làm ổn định. Các địa phương đang được xem là “điểm nóng” của ma túy là các xã Lương Thịnh, Hồng Ca, Minh Quân, thị trấn Cổ Phúc... Tính đến cuối năm 2015, Trấn Yên có 162 người nghiện, 127 người nghi nghiện. Đến hết tháng 6/2016, số nghiện tăng lên 177 người, chưa kể số không có hồ sơ quản lý. Đây đang là thách thức lớn đối với công tác quản lý cai nghiện.

Bà Đỗ Thị Bích Ngọc - Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Trấn Yên cho biết: “Sau khi Nghị định số 94/2010/NĐ-CP của Chính phủ quy định về cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng có hiệu lực thi hành, Phòng đã tham mưu cho huyện đã ban hành nhiều văn bản liên quan để triển khai thực hiện. Tuy nhiên, khi áp dụng vào thực tiễn lại gặp không ít khó khăn. Công tác tuyên truyền dù đã được thực hiện nhưng kết quả chưa cao, sự kỳ thị và định kiến của cộng đồng vẫn còn. Vì vậy, thời gian qua, số người nghiện tự giác khai báo tình trạng nghiện và đăng ký các hình thức cai nghiện tại gia đình, cộng đồng vẫn hết sức hạn chế ”.

Nghiện ma túy chính là nguồn gốc, nguyên nhân phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là trộm cắp, lừa đảo và mua bán trái phép chất ma túy. Thực trạng đó ảnh hưởng không nhỏ tới tình hình trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn và cũng là nỗi trăn trở của Công an huyện Trấn Yên với mong muốn giữ vững cuộc sống bình yên của từng bản làng, xóm phố.

Trung tá Hoàng Hữu Dụng - Đội Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy, Công an huyện Trấn Yên cho biết: “Một khi người nghiện không được quản lý chặt chẽ hay chưa đi cai nghiện tập trung sẽ rất dễ bị các đối tượng xấu lôi kéo vào con đường phạm pháp, ảnh hưởng tới tình hình an ninh trật tự tại các địa phương. Tuy nhiên, việc xác minh nơi cư trú của người nghiện, xác định tình trạng nghiện còn nhiều bất cập, dẫn đến khó quyết định có đưa người đi cai nghiện bắt buộc hay không”.

Có một nghịch lý là số người nghiện ngày càng tăng cao nhưng việc đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện còn nhiều vướng mắc về trình tự thủ tục. Thời điểm trước năm 2014, mỗi năm, Trấn Yên có thể đưa 20 đối tượng đi cai nghiện tập trung nhưng thực hiện Nghị định số 221/2013/NĐ-CP của Chính phủ, từ năm 2014 đến nay, việc đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trên địa bàn huyện chưa phát sinh trường hợp nào. Thêm vào đó, nhiều đối tượng nghiện đã đăng ký uống Methadone thay thế. Đồng thời, theo các địa phương, việc đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc cần phải có đầy đủ các hồ sơ cho tòa án xem xét là một thời gian khá dài, qua nhiều thủ tục.

Ông Nguyễn Ngọc Bắc - Trưởng ban Công an thị trấn Cổ Phúc trao đổi: “Hiện, thị trấn Cổ Phúc có 32 đối tượng nghiện và nghi nghiện song do vướng thủ tục nên từ năm 2014 đến nay không đưa được đối tượng nào vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Phần lớn những người nghiện đều có tiền án, tiền sự, nghiện lâu năm, khiến cho công tác quản lý gặp rất nhiều khó khăn, đó là chưa kể đến các thủ tục hành chính khác”.

Đáng lo ngại hơn hiện nay các đối tượng không những sử dụng trái phép loại ma túy truyền thống mà còn sử dụng trái phép ma túy tổng hợp, ma túy đá… Việc điều tra phát hiện rất khó khăn và tốn kém. Thiết nghĩ, bên cạnh việc xử lý các đối tượng buôn bán trái phép chất ma túy, chính quyền địa phương, các ban, ngành chức năng cần tăng cường tuyên truyền, nhân rộng mô hình cai nghiện cộng đồng, tổ chức tái hòa nhập cộng đồng để giúp các đối tượng nghiện ma túy tránh xa “cái chết trắng”.

Thu Phượng - Bích Lân (Đài TT - TH huyện Trấn Yên)