Theo quy định, đối tượng xét đặc xá bao gồm: người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành án phạt tù tại trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện.

Những người được đặc xá trong đợt này phải có đủ các điều kiện như sau: chấp hành ít nhất 1/2 thời gian đối với án phạt tù có thời hạn; trong quá trình chấp hành án phạt tù liên tục được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung về tiền, bồi thường thiệt hại, tiền truy thu, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác.

Đối với những trường hợp đã chấp hành ít nhất 1/3 thời gian và người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là 13 năm và đủ một số điều kiện khác theo quy định khi thuộc trong các trường hợp sau sẽ được xét đặc xá: lập công lớn trong khi chấp hành án có xác nhận; là thương binh, bệnh binh, người có thành tích, như: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, Nghệ sỹ Nhân dân, Nhà giáo Nhân dân, Thầy thuốc Nhân dân, được tặng thưởng huân và huy chương trong kháng chiến, người có thân nhân là liệt sỹ, con của Mẹ Việt Nam anh hùng, con gia đình có công với nước; người khi phạm tội chưa thành niên; là người từ 70 tuổi trở lên; người mắc bệnh hiểm nghèo; người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; nữ phạm nhân có thai hoặc có con nhỏ dưới 36 tháng đang ở với mẹ trong trại giam.

Người có đủ các điều kiện quy định nói trên nhưng thuộc các trường hợp dưới đây thì không được đề nghị đặc xá: bản án hoặc quyết định của tòa án đối với người đó đang có kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm; đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; trước đó đã được đặc xá; có từ hai tiền án trở lên; phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia; bị kết án phạt tù về một trong các tội: khủng bố; phá hoại hoà bình; chống loài người; tội phạm chiến tranh; chống người thi hành công vụ có tổ chức hoặc phạm tội nhiều lần hoặc gây hậu quả nghiêm trọng hoặc xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội; bị kết án phạt tù từ 10 năm trở lên với tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người do cố ý; bị kết án phạt tù từ 7 năm trở lên đối với tội cướp tài sản, cướp giật tài sản, bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, sản xuất trái phép chất ma túy, mua bán trái phép chất ma túy, chiếm đoạt chất ma túy; phạm tội giết người có tổ chức; giết người có tính chất côn đồ; cố ý gây thương tích có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ hoặc phạm tội nhiều lần đối với một người hoặc một lần đối với nhiều người; hiếp dâm có tính chất loạn luân; hiếp dâm trẻ em có tính chất loạn luân; cướp tài sản có sử dụng vũ khí; cướp tài sản, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản có tổ chức hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng; cướp tài sản nhiều lần, cướp giật tài sản nhiều lần, trộm cắp tài sản nhiều lần (từ hai lần trở lên); phạm các tội về ma túy bị phạt tù dưới 7 năm mà thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại trên một năm; người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy hoặc người dùng thủ đoạn xảo quyệt, người ngoan cố chống đối trong vụ án phạm tội có tổ chức; từng bị đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, kể cả cơ sở giáo dục trước đây hoặc trường giáo dưỡng mà bị kết án phạt tù về một trong các tội sau đây: về ma túy; giết người; hiếp dâm trẻ em; cướp tài sản; cướp giật tài sản; cưỡng đoạt tài sản; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; trộm cắp tài sản; bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; chống người thi hành công vụ; mua bán phụ nữ hoặc mua bán người; mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em; gây rối trật tự công cộng; tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có…

Đại tá Trần Kim Hải - Phó Giám đốc Công an tỉnh, Trưởng Tiểu ban chỉ đạo về đặc xá năm 2016 cho biết: “Thực hiện Quyết định của Chủ tịch nước và sự chỉ đạo của Bộ Công an, Công an tỉnh đã xây dựng và triển khai Kế hoạch số 166, giao nhiệm vụ cụ thể cho các phòng chuyên môn và công an các huyện, thị thực hiện công tác đặc xá năm 2016 bảo đảm đúng pháp luật, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch và tạo điều kiện cho những người được đặc xá nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng, sớm ổn định cuộc sống, tránh tái phạm”.

Là đơn vị đang trực tiếp quản lý các phạm nhân, Trại Tạm giam Công an tỉnh Yên Bái đã nhanh chóng thành lập Hội đồng xét đặc xá năm 2016 và triển khai các bước đặc xá theo quy định, qua các bước bình chọn và xét duyệt, Hội đồng Đặc xá đã lựa chọn được 6 hồ sơ đủ điều kiện, trình Tổ công tác của Hội đồng Đặc xá Trung ương phê duyệt và chờ Hội đồng Đặc xá Trung ương trình Chủ tịch nước ra quyết định.

Tấn Đạt