Để nâng cao chất lượng xét xử các loại án, TAND huyện đã luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước và yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương. Trong xét xử các vụ án hình sự, Tòa đã có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng nhằm nâng cao chất lượng truy tố, xét xử nghiêm minh, cũng như sự khoan hồng của pháp luật đối với từng bị cáo, bảo đảm tính răn đe và phòng chống tội phạm.

Đánh giá tình hình phạm pháp hình sự trên địa bàn huyện những năm gần đây cho thấy: án hình sự có chiều hướng tăng cả số vụ và đối tượng vi phạm, chủ yếu là các tội danh trộm cắp tài sản, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép các chất ma túy; cố ý gây thương tích… Năm 2015, địa bàn xảy ra 40 vụ phạm pháp hình sự với 86 bị can, Tòa đã xét xử 40 vụ, 86 bị cáo, đạt 100% án hình sự. Năm 2016, xảy ra 52 vụ phạm pháp hình sự với 91 bị can; đã xét xử 51 vụ với 84 bị cáo.

Đồng chí Dương Quý Hiệp - Chánh án TAND huyện cho biết: “100% các vụ án trước khi đưa ra xét xử đều được các thẩm phán và hội thẩm nhân dân nêu cao tinh thần trách nhiệm, thận trọng khi áp dụng pháp luật trong từng vụ án cụ thể, đánh giá đúng tính chất mức độ hành vi phạm tội của từng bị cáo để quyết định hình phạt nghiêm minh, đúng pháp luật. Do vậy, công tác xét xử luôn bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm, không để án quá hạn luật định. Việc tổ chức phiên tòa xét xử các vụ án hình sự tiếp tục đổi mới theo tinh thần Nghị quyết số 08-NQ/TW và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị, bảo đảm tính uy nghiêm của phiên tòa, tính công bằng, dân chủ, công khai và minh bạch của pháp luật. Bên cạnh đó, cũng tạo điều kiện để bảo đảm cho những người tham gia tố tụng thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ hợp pháp của họ. Các phán quyết của Tòa chủ yếu dựa trên kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa, cũng như những người có quyền lợi liên quan. Do vậy, chất lượng xét xử các vụ án hình sự đã được nâng cao”.

Ngoài ra, các vụ án dân sự trên địa bàn huyện Trấn Yên cũng khá phức tạp. Đặc biệt là nhiều vụ tranh chấp có liên quan đến quyền sử dụng đất và tài sản trên đất thường xuyên xảy ra. Các đương sự này khi đến Tòa yêu cầu xem xét giải quyết thường không cung cấp đầy đủ các giấy tờ liên quan, không thực hiện các thủ tục tố tụng do pháp luật quy định về nghĩa vụ tự chứng minh. Bởi vậy, nhiều khi Tòa phải cử cán bộ xuống tận hộ dân và phối hợp với chính quyền địa phương xem xét giải quyết năm 2015 với 17 vụ và năm 2016 với 20 vụ. Hình thức giải quyết của Tòa là tăng cường hòa giải và đối thoại nhằm hạn chế mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, giữ gìn và tăng cường sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư và mỗi gia đình.

Một vấn đề nữa là tình trạng gia tăng cặp vợ chồng đến Tòa đệ đơn xin ly hôn. Năm 2015, Tòa thụ lý mới 169 vụ thì năm 2016 tăng lên 180 vụ. Tìm hiểu nguyên nhân được biết, chiếm đến trên 20% là người chồng thường xuyên uống rượu đánh đập, ngược đãi; 40% là tính tình không hợp nhau, thường xảy ra mâu thuẫn; 15% chồng hoặc vợ thường xuyên đi làm xa ngoài tỉnh, không quan tâm chăm sóc tới gia đình; 20% không tìm hiểu kỹ về nhau, sớm kết hôn… Để giải quyết loại án này, Tòa đã kiên trì hòa giải phân tích pháp luật, thuyết phục có lý, có tình, đúng đạo lý để các bên có thể hòa thuận rút đơn về sống đoàn tụ.

Thời gian tới, TAND huyện Trấn Yên đề ra nhiệm vụ như: xét xử 100% vụ án hình sự bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm; án tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính và các việc dân sự khác, giải quyết án đạt trên 95%. Đồng thời, tiếp tục tăng cường nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ thẩm phán, hội thẩm nhân dân, thư ký, để nâng cao chất lượng xét xử, đáp ứng tốt yêu cầu về chiến lược cải cách tư pháp trong tình hình mới.

Thái Hưng