Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga cho rằng, năm 2016 công tác tuyển sinh đã diễn ra suôn sẻ tuy nhiên tồn tại 3 bất cập cần được khắc phục là thí sinh không đăng ký xét tuyển được ngành yêu thích vào những trường có tính cạnh tranh khác nhau; Các trường gặp khó khăn trong xác định tỉ lệ thí sinh trúng tuyển mà không nhập học khiến nhiều trường tuyển không đủ chỉ tiêu; Không công bằng đối với thí sinh khi các trường hạ điểm trúng tuyển.

Do đó, Quy chế năm 2017 về cơ bản như năm 2016 nhưng có một số qui định mới nhằm khắc phục các bất cập nêu trên. Nguyên tắc chung là các trường chủ động hoàn toàn trong công tác tuyển sinh. Bộ cung cấp thông tin và hỗ trợ kỹ thuật để các trường thực hiện tốt công tác tuyển sinh, đảm bảo trật tự, an toàn và công bằng đối với thí sinh cũng như các nhà trường.

- Thưa thứ trưởng, năm trước Bộ đã bỏ ngưỡng chất lượng đầu vào đối với hệ cao đẳng. Năm nay ngưỡng này có còn duy trì đối với hệ đại học không?

Thứ trưởng Bùi Văn Ga: Ngưỡng chất lượng đầu vào lâu nay được xem là điều kiện cần đối với thí sinh. Tuy nhiên để có thể nộp đơn xét tuyển vào một trường đại học nào đó, thí sinh phải đáp ứng những điều kiện khác do trường qui định. Đây là quyền tự chủ của các nhà trường.

Tùy theo chiến lược phát triển, tính chất đặc thù của ngành nghề đào tạo, điều kiện đảm bảo chất lượng, uy tín… mà điều kiện do các trường qui định cũng rất khác nhau. Việc qui định một ngưỡng đầu vào chung cho tất cả các trường, tất cả các ngành không còn phù hợp với xu thế ngành nghề đào tạo ngày càng đa dạng.

Vì thế dự thảo qui chế năm nay chỉ qui định điều kiện cần chung nhất là thí sinh tốt nghiệp THPT, còn điều kiện đủ do các trường qui định. Các trường phải công bố công khai cho xã hội biết điều kiện đầu vào trong đề án tuyển sinh của trường.

- Việc không qui định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào có ảnh hưởng đến chất lượng nguồn tuyển không thưa thứ trưởng?

Hai năm nay, Bộ đã cho phép các trường có thể tuyển sinh riêng bằng cách xét học bạ THPT. Trên thực tế các trường cũng không tuyển được nhiều thí sinh theo phương thức này.

Năm 2016 mặc dù Bộ có qui định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào nhưng có hơn 100.000 thí sinh trên ngưỡng này không nộp đăng ký xét tuyển trong khi rất nhiều trường tuyển không đủ chỉ tiêu. Điều này cho thấy thí sinh ngày nay đã có sự tính toán, lựa chọn trường, không phải vào đại học bất kỳ trường nào.

Vì thế không phải các trường cứ hạ điểm điểm chuẩn là có thể tuyển đủ chỉ tiêu. Ngược lại việc hạ thấp điểm chuẩn làm cho uy tín của trường bị ảnh hưởng, càng khiến cho thí sinh quay lưng.

Do đó các trường sẽ tự cân nhắc khi đặt điều kiện đầu vào của trường cho phù hợp để đảm bảo chất lượng, xây dựng uy tín của trường. Mặt khác, năm nay Bộ cũng yêu cầu các trường công khai điều kiện đảm bảo chất lượng, báo cáo tình hình sinh viên tốt nghiệp tìm được việc làm, công khai chuẩn đầu ra theo Khung trình độ quốc gia, đồng thời triển khai mạnh mẽ kế hoạch kiểm định chất lượng.

Việc kiểm soát chất lượng đào tạo vì vậy không chỉ còn tập trung vào đầu vào mà được thực hiện trong suốt quá trình đào tạo cho đến khi sinh viên tốt nghiệp ra trường.

Không giới hạn số nguyện vọng xét tuyển

- Thưa thứ trưởng, năm 2017 dự thảo qui chế cho phép thí sinh được đăng ký nguyện vọng theo mong muốn, không giới hạn số nguyện vọng cũng như số trường. Tuy nhiên, việc không giới hạn nguyện vọng rõ ràng có lợi cho thí sinh nhưng việc đăng ký sẽ phức tạp hơn năm 2016?

Việc cho phép thí sinh đăng ký xét tuyển sau khi có kết quả thi THPT là một tiến bộ trong đổi mới tuyển sinh. Điều này giúp cho thí sinh tránh bớt rủi ro.

Năm 2016 thí sinh làm thủ tục đăng ký trong một thời gian qui định sau khi có kết quả thi nhưng sau khi đăng ký rồi thì không được thay đổi nguyện vọng. Điều này có cái lợi là việc đăng ký diễn ra suôn sẻ nhưng thí sinh không có cơ hội “sửa sai” khi muốn thay đổi ý kiến.

Năm 2017 dự thảo qui định cho thí sinh thực hiện đăng ký trước khi thi, cùng lúc với làm thủ tục dự thi nhưng sau khi có kết quả thi, thí sinh được phép thay đổi nguyện vọng trong thời gian qui định.

Qui định như vậy một mặt giúp việc chuẩn bị cơ sở dữ liệu không quá gấp gáp và mặt khác, giúp cho thí sinh có nhiều thời gian để suy nghĩ việc lựa chọn nguyện vọng phù hợp.

Việc điều chỉnh nguyện vọng sau khi có kết quả thi được thực hiện trực tuyển với tài khoản và mã số thí sinh đã được hệ thống cung cấp khi đăng ký dự thi. Như vậy thí sinh vẫn quyết định đăng ký nguyện vọng xét tuyển của mình sau khi có kết quả thi. Nhờ phương thức điều chỉnh trực tuyến nên thí sinh không phải gửi hồ sơ qua bưu điện hay phải đến nộp tại trường.

- Khi thí sinh được đăng ký nhiều nguyện vọng như thế thì các làm sao các trường có thể lường được thí sinh trúng tuyển có vào học trường mình hay không?

Thí sinh đăng ký nhiều nguyện vọng nhưng phải sắp xếp theo thứ tự ưu tiên từ cao xuống thấp (nguyện vọng 1 là nguyện vọng cao nhất).

Trong đợt 1, đối với các trường, ngành thí sinh được xét tuyển bình đẳng theo kết quả thi, không phân biệt thứ tự ưu tiên của nguyện vọng đăng ký. Đối với mỗi thí sinh, xét tuyển được thực hiện theo thứ tự ưu tiên của các nguyện vọng.

Thí sinh chỉ trúng tuyển vào 1 nguyện vọng ưu tiên cao nhất có thể trong danh sách các nguyện vọng đã đăng ký. Ví dụ ngành A lấy điểm chuẩn 20 điểm thì tất cả những thí sinh đã đăng ký vào ngành A có điểm thi từ 20 điểm trở lên dù đăng ký bất kỳ nguyện vọng nào cũng được xếp vào danh sách trúng tuyển.

Tuy nhiên khi thí sinh đã trúng tuyển nguyện vọng 3 vào trường X, nguyện vọng 5 vào trường Y, nguyện vọng 6 vào trường Z thì thí sinh này chỉ được báo trúng tuyển vào duy nhất trường X (có nguyện vọng cao nhất trong số các nguyện vọng đã trúng tuyển).

- Khi thí sinh trúng tuyển vào nhiều trường thì làm thế nào trường biết nguyện vọng cao nhất mà thí sinh đã trúng tuyển, thưa Thứ trưởng?

Đương nhiên các trường không thể biết được thí sinh trong danh sách trúng tuyển vào trường mình còn trúng tuyển vào những trường nào khác với nguyện vọng như thế nào nếu các trường chỉ sử dụng cơ sở dữ liệu thí sinh đăng ký vào trường mình.

Trường chỉ biết chắc chắn những thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 và nằm trong danh sách trúng tuyển của trường là sẽ trúng tuyển chính thức.

Để giúp cho các trường loại bỏ những nguyện vọng thấp của thí sinh trúng tuyển vào nhiều trường, Bộ xây dựng cổng thông tin tuyển sinh để các trường thực hiện động tác thống kê nguyện vọng của thí sinh để lọc ra danh sách thí sinh trúng tuyển chính thức.

Qui trình xét tuyển được thực hiện như sau: Sau khi hết thời hạn thí sinh được điều chỉnh nguyện vọng ĐKXT, các trường/nhóm trường khai thác thông tin (của trường/nhóm trường mình và của các trường/nhóm trường khác có liên quan) trên Cổng thông tin tuyển sinh để dự kiến điểm trúng tuyển, dự kiến danh sách thí sinh trúng tuyển vào trường/nhóm trường theo quy định.

Sau đó các trường/nhóm trường nhập lên Cổng thông tin tuyển sinh danh sách thí sinh trúng tuyển dự kiến trong thời gian quy định để hệ thống tự động loại bỏ những nguyện vọng thấp của thí sinh dự kiến trúng tuyển nhiều nguyện vọng.

Các trường/nhóm trường xem danh sách thí sinh trúng tuyển sau khi đã lọc ảo so với chỉ tiêu cần tuyển để điều chỉnh điểm trúng tuyển cho phù hợp. Các trường có thể điều chỉnh điểm trúng tuyển nhiều lần trong thời gian qui định để có được danh sách thí sinh trúng tuyển chính thức (các thí sinh này chỉ trúng tuyển một nguyện vọng duy nhất).

- Thưa thứ trưởng, thực hiện qui trình tuyển sinh như vậy có ảnh hưởng đến quyền tự chủ của các nhà trường không?

Hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến quyền tự chủ tuyển sinh của các trường. Quyền tự chủ tuyển sinh phụ thuộc ai là người quyết định điểm trúng tuyển và danh sách thí sinh trúng tuyển.

Theo dự thảo qui chế tuyển sinh thì hai việc này hoàn toàn do các trường quyết định. Bộ xây dựng cổng thông tin tuyển sinh, cung cấp thông tin và công cụ thống kê tự động để hỗ trợ cho các trường thực hiện đúng qui chế tuyển sinh theo nguyên tắc cơ bản: trong xét tuyển đợt 1, thí sinh chỉ trúng tuyển vào nguyện vọng cao nhất có thể trong danh sách các nguyện vọng đã đăng ký.

Nếu trường không sử dụng công cụ hỗ trợ của Cổng thông tin tuyển sinh thì không thể đảm bảo được nguyên tắc này.

- Thứ trưởng có lời khuyên gì đối với thí sinh tham gia xét tuyển năm nay?

Năm nay thí sinh được đăng ký nguyện vọng không giới hạn nhưng không phải vì thế mà các em không tính toán, cân nhắc kỹ khi thực hiện đăng ký.

Các em luôn nhớ qui định trong đợt xét tuyển chính, mỗi em chỉ trúng tuyển vào nguyện vọng cao nhất có thể trong danh sách các nguyện vọng mà các em đã đăng ký. Khi hệ thống đã xác định được nguyện vọng trúng tuyển này rồi thì lập tức những nguyện vọng còn lại sẽ bị xóa. Vì thế nếu các em không cân nhắc kỹ rất dễ sẽ trúng tuyển vào trường/ngành mà mình không yêu thích.

Năm nay các em có rất nhiều thời gian để cân nhắc, lựa chọn trường/ngành để đăng ký. Sau khi có kết quả thi các em còn được thay đổi nguyện vọng đã đăng ký trong thời gian qui định. Vì thế các em nên suy nghĩ thật kỹ chọn trường/ngành nào mình yêu thích nhất để đăng ký nguyện vọng cao.

- Xin trân trọng cám ơn Thứ trưởng!

(Theo Dân Trí)