Chúng tôi lên Mù Cang Chải vào đúng thời điểm tiết trời sang xuân, những hạt mưa phùn lất phất dạo đầu càng làm Trạm KTTV Mù Càng Chải hẻo lánh hơn.

Thấy có khách, Diệp Tuấn Anh - quan trắc viên khí tượng dừng công việc đo các thông số kỹ thuật ngồi tiếp chuyện chúng tôi. Anh thủng thẳng đùa vui: “Uống trà nóng đi, không là thành kem bây giờ”.

Trạm KTTV Mù Cang Chải được thành lập từ năm 1966. Là một trạm kép, có nhiệm vụ thu thập các dữ liệu về KTTV để giúp việc dự báo thời tiết, lũ các tỉnh trong khu vực. Vì là trạm kép, nên Trạm KTTV Mù Cang Chải có quân số đông hơn ở những nơi khác gồm ba người làm khí tượng, ba người lo phần thủy văn.

"Đặc thù của ngành này là phải bám trạm, nghĩa là đã làm việc thì phải ăn, ở, ngủ, nghỉ ở trạm luôn, để lúc nào cũng có người canh và đo đạc số liệu” - anh Tuấn Anh tâm sự.

Lặng lẽ, âm thầm, bất kể mưa hay nắng, gió, bão, những người làm KTTV vẫn ngày ngày miệt mài với công việc “đếm gió, đo mưa” của mình. Tuy không ồn ào, hối hả như bao nghề khác, nhưng nó đòi hỏi ở họ đức hy sinh, sự tận tụy để vượt qua áp lực, hiểm nguy. Ngày nắng, thời gian làm việc của quan trắc viên chia làm 4 ốp với các khung giờ 1 giờ, 7 giờ, 13 giờ, 19 giờ.

Riêng mùa mưa bão, tần suất làm việc của họ tăng lên gấp bội, tùy thuộc vào diễn biến thời tiết. Từ số liệu thô, người đo tính toán, mã hóa dữ liệu theo quy ước chung truyền về trung tâm dự báo. Các đài tỉnh, đài khu vực và đài trung ương đều thu được số liệu trên.

Do vậy, người đo phải cập nhật kết quả liên tục, chính xác đến mức tuyệt đối cả về thời gian lẫn số liệu. Chỉ cần chệch một chút, số liệu thay đổi, kết quả dự báo thiếu chuẩn xác có thể dẫn đến hậu quả khôn lường. Mảng khí tượng phụ trách công việc đo mây, gió, nhiệt độ, độ ẩm không khí trên mặt đất, còn thủy văn chịu trách nhiệm “bắt mạch” dòng nước như đo lưu lượng nước, tốc độ dòng chảy…

Dù làm mảng nào, quan trắc viên cũng phải có mặt trước ca trực từ 30 phút, kiểm tra dụng cụ, sổ sách, khắc phục sự cố trước lúc bắt tay vào việc. Khi các hiện tượng mưa đá, lốc xoáy, dông sét… xảy ra, người quan trắc cũng báo cáo tỉ mỉ thời gian, địa điểm, hậu quả để chuyên gia dự báo kịp thời đưa ra nhận định, khuyến cáo cho người dân.

Hơn 20 năm gắn bó hết mình với nghiệp quan trắc, anh Tuấn Anh tâm sự: “Công việc nhẹ nhàng nhưng nguy hiểm lắm. Nhất là vào mùa mưa bão, chúng tôi ra giữa dòng đo đạc liên tục cả đêm lẫn ngày. Sóng xô gió thổi vù vù, không bình tĩnh xử lý là “làm mồi” cho hà bá ngay”.

Mùa bão, nước dâng cao, xuống thấp bất thường, người làm KTTV hầu như thức trắng đêm, dầm mình dưới mưa gió lấy số liệu truyền đi liên tục để có bản tin dự báo nóng hổi. Bão nhỏ còn đỡ, 2 - 3 người trực 1 ca chứ bão to cả cơ quan có mặt 24/24 giờ. Mỗi người đảm nhận một việc, người ghi chép thông số, người đo vận tốc nước chảy, mực nước... đến khi mưa tan gió tạnh thì mới được nghỉ ngơi.

 “Tuy mỏi mệt nhưng không ai nản lòng, thậm chí họ làm hăng say hơn, vì chúng tôi quan niệm: công việc của mình góp phần bảo vệ tài sản, sinh mệnh của người dân, nên nếu sơ sẩy, dự báo sai thì ân hận cả đời” - anh Tuấn Anh tâm sự. Do đặc thù công việc, những ngày lễ, tết, quan trắc viên vẫn lặng lẽ quan sát “tâm trạng” của đất, trời, sông nước, cho ra bản tin dự báo để mọi người an tâm nghỉ ngơi, du ngoạn.

Ông Lò Huy Hoàn - Giám đốc Đài KTTV tỉnh Yên Bái cho biết: “Dù đảm nhận công việc quan trắc hay xử lý số liệu cho ra bản tin dự báo, chúng tôi vẫn luôn cố gắng hết mình để có kết quả chuẩn xác nhất. Những người theo nghề này, ngoài kiến thức chuyên môn, rất cần lòng nhiệt huyết, sự say nghề. Có như vậy, mới có thể vượt qua những khó khăn, vất vả và cả nỗi buồn, sự cô đơn để bám nghề”. Qua những câu chuyện, những tâm sự về chuyện đời, chuyện nghề của những người quan trắc viên tại Trạm KTTV Mù Cang Chải, tôi thêm yêu và kính trọng công việc lặng thầm của họ.

Thu Hiền