Chập tối, tôi có điện thoại. Tiếng điện thoại càng réo rắt hơn khi cơm vừa bày ra. Con lớn giục nhanh đến giờ đi học, con bé giục nhanh vì đang đói. Phía bên kia đầu dây, tiếng bà chị dâu nghẹn nấc:

- Em ơi, có quen ai làm xét nghiệm HIV không?

- Em chưa nhớ ra, có chuyện gì thế ạ? - tôi thảng thốt.

- Cháu Tuấn bị kim tiêm đâm vào chân, chảy nhiều máu lắm.

- Vậy à, chị bình tĩnh vệ sinh cho cháu đi, kể qua cho em nghe xem nào…. - tôi khẩn khoản.

Khoảng lúc 3 giờ chiều, vào giờ ra chơi, đám trẻ con lớp 1, trong đó có Tuấn rủ nhau lang thang ra phía đồi sau trường bắt dế. Vô tình một cậu bé nhặt được kim tiêm đã qua sử dụng, vậy là cả bọn thích thú xúm vào xem, mỗi đứa một ý nhưng cuối cùng đều nhất trí dùng kim tiêm bơm nước vào tổ dế như vậy sẽ không tốn nước mà dễ bắt hơn. Tuấn được các bạn giao nhiệm vụ cầm kim tiêm đi lấy nước. Nhưng do sơ suất, khi Tuấn cầm thì không may kim tiêm rơi xuống trúng ngón chân cái. Cả bọn thấy Tuấn hét lên, chúng sợ hãi, đứa thì rút vội kim tiêm ném đi vì sợ cô giáo phạt, đứa kéo Tuấn về lớp.

Mọi chuyện đều không ai biết, đến khi nhà chị dâu tôi bắt đầu ngồi vào mâm cơm, Tuấn bắt đầu kêu mệt, chỉ tay vào chân đau vẫn chảy máu nói không muốn ăn cơm. Anh chị gặng hỏi lý do, Tuấn mới kể lại chuyện. Nghe đến đó, anh chị giật mình, điều tốt nghĩ đến thì ít, điều xấu nghĩ đến thì nhiều bởi quanh xã cùng có vài đối tượng nghiện ngày ngày vẫn vật vờ quanh trường học. Nhìn ra ngoài trời đã tối, từ nhà ra huyện cũng hơn chục cây số nên chị gọi cho tôi.

Câu chuyện kết thúc. Tôi cũng bồn chồn như có lửa đốt trong lòng. Tôi gọi điện khắp nơi và cuối cùng tôi tìm đến nhà bác sĩ Tươi. Chị bảo tôi cứ bình tĩnh. Nếu gia đình ở xa thì vệ sinh sạch sẽ cho cháu rồi đưa cháu về thành phố ngay.

Sáng hôm sau, cháu Tuấn đến nơi. Tại đây, cháu được làm các xét nghiệm, các test thử máu và phác đồ sử dụng thuốc phơi nhiễm chống HIV trong vòng 1 tháng. Bác sĩ Tươi đã tư vấn thêm để gia đình yên tâm: Cũng có nhiều trẻ em, học sinh ở vùng cao gặp trường hợp như cháu Tuấn. Tuy nhiên, gia đình cũng nên hiểu và bình tĩnh. Trước tiên, phải rửa sạch vết thương, không nên cố nặn máu bởi cách này khiến vi rút gây bệnh càng dễ thâm nhập vào cơ thể.

Trường hợp bị máu hoặc dịch tiết của người có HIV bắn vào mắt, mũi, cần rửa vị trí này liên tục bằng nước sạch hay nước muối sinh lý trong 5 phút. Hai là, không phải ai bị nghiện ma túy cũng bị nhiễm HIV; loại virus này chỉ sống được trong môi trường tự nhiên cùng lắm là 12 tiếng. Do vậy, khi trẻ bị dẫm phải kim tiêm cần bình tĩnh xem kim tiêm còn máu tươi hay máu khô. Sau đó, lấy kim tiêm đem đi xét nghiệm sẽ biết rõ được thời gian sử dụng kim tiêm và kết quả xét nghiệm sẽ cho biết kim tiêm có ảnh hưởng đến người bị hại không?

Trường hợp nếu chẳng may bị dính máu tươi, mới của người nhiễm HIV thì vẫn có thể phòng tránh được bằng thuốc chống phơi nhiễm trong vòng 72 giờ đồng hồ sau khi bị nhiễm, tất nhiên càng sớm càng tốt. Một khi xét có khả năng lây nhiễm HIV, bạn sẽ được bác sĩ cho sử dụng thuốc PEP. Thuốc có tác dụng kháng vi rút HIV và có tác dụng tốt nhất trong vài giờ đầu tiên sau khi phơi nhiễm (hiệu quả bảo vệ lên đến 90 – 95%), kéo dài trong khoảng 72 giờ sau đó.

Có thể nói, PEP khá an toàn song không ít người từng đối diện với các tác dụng phụ, như: buồn nôn, chóng mặt. Sau đó, cần tiếp tục uống thuốc kháng ARV trong vòng 28 ngày, làm các xét nghiệm HIV sau một tháng, 3 tháng và 6 tháng để khẳng định chắc chắn có bị lây nhiễm hay không. Quá trình dùng thuốc kháng ARV dễ mang lại tác động không tốt đến cơ thể. Do vậy, trong suốt quá trình sử dụng, cần tuyệt đối tuân thủ các chỉ định của bác sĩ.

Đặc biệt lưu ý, người bị phơi nhiễm dễ dàng lây truyền vi rút HIV cho người khác dù xét nghiệm HIV âm tính trong thời kỳ cửa sổ vẫn cần đề cao cảnh giác, thực hiện các biện pháp dự phòng lây nhiễm. Song song với việc đề phòng nhiễm vi rút HIV, cần dự phòng các trường hợp nhiễm viêm gan B, C…. bác sĩ Tươi cho biết thêm.

Qua câu chuyện trên của cháu Tuấn, rất mong các trường học nên chú ý đến môi trường xung quanh, rào chắn cẩn thận không cho người lạ, vật nguy hiểm lọt vào. Các cấp chính quyền cần quan tâm đến công tác truyền thông về phòng chống ma túy HIV/AIDS đến tất cả người dân, không chỉ những đối tượng nghiện mà còn với đội ngũ giáo viên, các bậc phụ huynh, học sinh cũng phải hiểu một cách đầy đủ về loại vi rút này.

Nguyễn Thanh