Thời gian qua, Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Văn Yên đã xây dựng kế hoạch và thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế (CTYT) nguy hại tại các trạm y tế xã, thị trấn, phòng khám đa khoa khu vực (PKĐKKV), góp phần giảm thiểu các nguy cơ lây nhiễm sang bệnh nhân, nhân viên y tế và ra ngoài cộng đồng.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Văn Yên có 1 TTYT tuyến huyện, 2 PKĐKKV, 26 trạm y tế xã/ thị trấn. Trung bình một ngày, các cơ sở y tế phát sinh 20kg chất thải lây nhiễm, 0,06kg chất thải hóa học nguy hại; lượng nước thải tuyến huyện khoảng 20m³/ngày và tuyến xã 9m³/ngày.

Hiện, trên địa bàn huyện mới chỉ có TTYT Văn Yên đã có lò đốt chất thải rắn y tế nguy hại với công suất thiết kế 100kg/ ngày. Ngoài ra, một số ít cơ sở y tế hợp đồng với TTYT huyện để xử lý chất thải rắn y tế nguy hại đưa về lò đốt xử lý, còn lại chất thải rắn y tế nguy hại lây nhiễm được đem đốt bằng lò đốt thủ công.

TTYT Văn Yên đã có hệ thống xử lý nước thải y tế tập trung. Tổng công suất của các hệ thống xử lý nước thải 100m³/ ngày, đảm bảo xử lý toàn bộ lượng nước thải y tế phát sinh từ hoạt động của đơn vị. Tất cả các cơ sở y tế còn lại trên địa bàn huyện đều chưa có hệ thống xử lý nước thải đảm bảo theo quy định.

Tại các cơ sở này, nước thải y tế được khử trùng bằng Clomin B trước khi dẫn xuống bể tự hoại. Nhận thức được tầm quan trọng trong xử lý chất thải, nước thải y tế, thực hiện các quy định của pháp luật nên việc quản lý chất thải y tế nguy hại, các chất thải y tế nguy hại phát sinh từ các trạm y tế xã, thị trấn, PKĐKKV ở Văn Yên được thu gom, phân loại ngay tại nguồn phát sinh và tại thời điểm phát sinh rồi được vận chuyển và xử lý bằng các công trình xử lý môi trường tại các cơ sở y tế đã được đầu tư, đảm bảo đúng theo các quy định của pháp luật về quản lý CTYT nguy hại và phù hợp với điều kiện thực tế của huyện.

Đối với chất thải rắn y tế nguy hại, hầu hết các cơ sở y tế đã bố trí túi nilon, hộp an toàn và các xô, thùng để phục vụ công tác thu gom, phân loại, đáp ứng yêu cầu theo quy định của pháp luật.

Đối với nước thải y tế, các cơ sở y tế đều tách biệt hệ thống thu gom nước mưa chảy tràn với nước thải y tế. Nước thải y tế từ các khoa, phòng, trạm y tế được dẫn về các bể tự hoại hoặc công trình xử lý nước thải. Trong đó, hầu hết các bệnh viện đều dẫn chung cả nước thải y tế nguy hại và nước thải y tế thông thường về hệ thống xử lý.

Theo kế hoạch được xây dựng, ngoài việc xử lý chất thải rắn y tế nguy hại do Trung tâm phát sinh ra, TTYT huyện Văn Yên còn có trách nhiệm xử lý chất thải rắn y tế nguy hại miễn phí cho Trạm Y tế thị trấn Mậu A, Trạm Y tế xã An Thịnh và các phòng khám đa khoa, chuyên khoa tư nhân trên địa bàn thị trấn Mậu A.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, TTYT huyện thường xuyên tự đầu tư bảo dưỡng, sửa chữa công trình để thu gom, lưu giữ nước thải y tế phát sinh, đồng thời phải có biện pháp tự xử lý phù hợp trước khi thải ra ngoài môi trường.

Đối với các trạm y tế còn lại, chất thải rắn y tế nguy hại được áp dụng các phương pháp xử lý và tiêu hủy chất thải rắn y tế nguy hại lây nhiễm được tiêu hủy theo đúng quy định và hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Y tế.

Riêng các cơ sở y tế tuyến xã, trong khi chưa có quy định, hướng dẫn phương pháp xử lý và tiêu hủy chất thải rắn y tế nguy hại theo quy chuẩn của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Y tế, tạm thời sử dụng lò đốt chất thải rắn y tế nguy hại theo sáng kiến của ngành y tế tỉnh Yên Bái đã được Hội đồng Khoa học và Công nghệ ngành y tế của tỉnh thông qua.

Bác sỹ Nguyễn Tài Quảng - Phó Giám đốc TTYT huyện Văn Yên, tác giả sáng kiến thiết kế, xây dựng lò đốt rác thải rắn y tế dành cho trạm y tế xã cho biết: “Xuất phát từ thực tiễn vấn đề xử lý hiện nay vẫn chưa có biện pháp nào hữu hiệu, điều đáng nói ở đây là hầu hết đốt rác gây ra khói đen bụi và mùi khét rất khó chịu vì rác cháy không hết. Từ những vấn đề khó khăn nêu trên, tháng 3/2016, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu xây dựng thử nghiệm đưa vào áp dụng 3 lò đốt cho 3 trạm y tế xã của huyện Văn Yên. Với thiết kế đơn giản và số tiền đầu tư khoảng 11 triệu đồng, đến nay, các lò đốt thử nghiệm đã giải quyết tốt việc xử lý rác thải rắn y tế tại các trạm y tế”.

Trong thời gian tới, TTYT Văn Yên tập trung thực hiện phân loại riêng chất thải rắn y tế nguy hại và chất thải rắn y tế thông thường ngay tại nơi phát sinh và tại thời điểm phát sinh. Tách biệt triệt để hệ thống thu gom nước mưa chảy tràn với hệ thống thu gom nước thải, nghiên cứu để tách, thu gom riêng nước thải y tế nguy hại với nước thải y tế thông thường để đảm bảo khả năng xử lý của hệ thống xử lý nước thải.

Bác sỹ Nguyễn Tài Quảng cho biết thêm: “Chúng tôi yêu cầu các cơ sở y tế thực hiện xử lý CTYT nguy hại cho cụm cơ sở y tế và bệnh viện duy trì tốt khu vực lưu giữ CTYT nguy hại đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật. Các cơ sở y tế còn lại phải có khu vực lưu giữ CTYT nguy hại đáp ứng các yêu cầu".

Được biết, đối với chất thải lây nhiễm phát sinh tại cơ sở y tế, thời gian lưu giữ chất thải lây nhiễm tại cơ sở y tế không quá 2 ngày trong điều kiện bình thường. Trường hợp lưu giữ chất thải lây nhiễm trong thiết bị bảo quản lạnh dưới 8⁰C, thời gian lưu giữ tối đa là 7 ngày.

Đối với cơ sở y tế có lượng chất thải lây nhiễm phát sinh dưới 5 kg/ngày, thời gian lưu giữ không quá 3 ngày trong điều kiện bình thường. Đối với chất thải lây nhiễm được vận chuyển từ cơ sở y tế khác về để xử lý theo mô hình cụm, phải ưu tiên xử lý trong ngày.

Trường hợp chưa xử lý ngay trong ngày, phải lưu giữ ở nhiệt độ dưới 20⁰C và thời gian lưu giữ tối đa không quá 2 ngày… nhằm giảm thiểu các nguy cơ lây nhiễm sang bệnh nhân, nhân viên y tế và ra ngoài cộng đồng”.

Thành Trung