Theo chân các cán bộ Huyện đoàn, chúng tôi được tham gia một buổi sinh hoạt hè của các em nhỏ tại tổ 10, thị trấn Mù Cang Chải. Ngay từ chập choạng tối khắp các ngả đường từng tốp các em nhỏ đã tíu tít rủ nhau đi đến địa điểm tổ chức sinh hoạt, trên gương mặt mỗi em đều hiện lên niềm vui và sự háo hức, bởi sau 2 tháng nghỉ hè thì hôm nay mới là lần thứ 3 các em được tham gia một buổi sinh hoạt hè dành riêng cho lứa tuổi của mình.

Tham gia sinh hoạt hè các em không chỉ được gặp lại bạn bè mà còn được học những bài hát mới, những trò chơi trí tuệ, những kiến thức bổ ích. Em Nguyễn Thị Phương, ở tổ 9, thị trấn Mù Cang Chải cho biết: “Huyện em có rất ít điểm vui chơi cho thiếu nhi. Nghỉ hè em thường ở nhà phụ giúp bố mẹ việc nhà và tự học nên mỗi tối được tham gia sinh hoạt hè gặp các bạn, được hát múa em thấy rất vui”.

Tuy nhiên, việc tổ chức được sinh hoạt hè cho các em nhỏ như ở tổ 10, thị trấn Mù Cang Chải là rất hiếm trên địa bàn huyện. Được biết, cả thị trấn có duy nhất điểm tập trung tại nhà văn hóa tổ 10 để các em thiếu nhi tham gia sinh hoạt hè. Cũng do điều kiện khó khăn nên các em chỉ sinh hoạt hè 1 buổi/tháng.

Mỗi dịp nghỉ hè, huyện Mù Cang Chải có 12.000 thanh, thiếu nhi được bàn giao từ các trường về địa phương, nhưng hầu hết trẻ em tại các xã trên địa bàn huyện đều không được tham gia sinh hoạt hè. Học lớp 4, tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học và THCS Mồ Dề, ngày cô giáo thông báo kết thúc năm học, bắt đầu thời gian nghỉ hè, như các bạn cùng lớp, cậu bé người Mông, Thào A Chinh, ở bản Sáng Nhù, xã Mồ Dề, huyện Mù Cang Chải chả mấy vui.

Nhà xa trung tâm xã, dân cư thưa thớt, hè với Chinh là những ngày lủi thủi với con trâu bên lưng đồi, ven suối. Thế nên khi được hỏi có thích nghỉ hè không? Chinh cười bẽn lẽn: “Đi học phải làm bài tập nhưng có nhiều bạn, vui hơn”. Thế em có thích tham gia sinh hoạt hè không? Tôi hỏi.

“Em thích lắm, nhưng em chưa đi sinh hoạt hè bao giờ”- Chinh bộc bạch. Trường hợp như cậu bé Chinh không phải hiếm trên địa bàn huyện Mù Cang Chải. Do khu vực miền núi cư dân sống thưa thớt, địa hình chia cắt phức tạp, giao thông khó khăn, nhiều thôn, bản chưa có điện, chưa có nhà văn hóa hoặc có nhà văn hóa nhưng không có sân bãi, việc tập trung các em tổ chức các trò chơi gặp trở ngại, nhất là khi các buổi sinh hoạt chỉ tổ chức được vào buổi tối. Đặc biệt hiện nay nguồn kinh phí dành cho các hoạt động hè còn hạn chế, điều kiện kinh tế hạn hẹp nên việc huy động xã hội hóa là không đáng kể.

Phó Bí thư Huyện Đoàn Mù Cang Chải  Giàng A Ly chia sẻ: “Kết thúc mỗi năm học, nhận bàn giao thanh, thiếu nhi từ các trường học, Ban Thường vụ Huyện đoàn đều có văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động hè tới Hội đồng đội, Đoàn Thanh niên các xã đồng thời tổ chức tập huấn nghiệp vụ công tác tổ chức sinh hoạt hè cho cán bộ đoàn thanh niên xã. Chương trình, kế hoạch cụ thể nhưng hoạt động thực tế lại rất yếu. Cũng do năng lực của đội ngũ cán bộ Đoàn ở thôn, bản còn nhiều hạn chế, chưa có kinh nghiệm và nhiệt tình trong hoạt động, hình thức tổ chức hoạt động hè đơn điệu”.

Chính vì vậy, nhiều năm nay, các xã vùng cao ở huyện Mù Cang Chải chỉ tổ chức được số ít hoạt động trong những ngày hè, tập trung vào Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6 hay tết Trung thu, thời gian còn lại các em tự tìm sân chơi và các trò chơi phù hợp với hoàn cảnh. Ngoài ra, sân chơi tích cực giúp các em “Học mà chơi, chơi mà học” là sách báo, đồ dùng trí tuệ song cũng rất thiếu. Các thư viện của xã, nhà văn hóa thôn có ít đầu sách phù hợp sở thích, tâm lý lứa tuổi, đa phần là sách, báo đã cũ.

Mặc dù các địa phương tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền đối với công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em nhưng sự vào cuộc vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Hàng năm, ngành giáo dục và đào tạo, Đoàn Thanh niên phối hợp chỉ đạo việc tổ chức sinh hoạt hè cho thiếu niên nhi đồng. Song việc phối hợp này dường như chưa thật hiệu quả và chưa có sự đầu tư sáng tạo trong việc xây dựng các mô hình sinh hoạt hè phù hợp với trẻ em và từng địa phương.

Việc tổ chức sân chơi và hoạt động hè cho trẻ em, đặc biệt là trẻ vùng cao rất cần sự phối hợp từ phía gia đình, các tổ chức đoàn thể và sự vào cuộc của chính quyền địa phương. Mong rằng, hè này và từ hè sau các em vùng cao nhỏ sẽ được tham gia vào nhiều hình thức sinh hoạt bổ ích, thực sự có một mùa hè vui tươi, lành mạnh và an toàn.

Thu Hiền