Cho đến nay, nhiều người vẫn còn mơ hồ với giáo dục KNS cho học sinh là giáo dục điều gì? Với không ít phụ huynh thì chỉ khi con em mình mắc vào mới biết là thiếu kỹ năng gì.
Anh Nguyễn Đức Hào - phường Nguyễn Thái Học chia sẻ: "Bố mẹ cứ bao bọc con, cái gì cũng làm hộ con, ứng xử hộ con mà quên mất giáo dục cho con cách xử lý tình huống, chỉ một lần con tôi bị lạc ở trung tâm thương mại tôi mới hiểu, mình đã không dạy con những kỹ năng khi bị lạc, con mình 7 tuổi mà chỉ đứng khóc”.
Các chuyên gia giáo dục định nghĩa, nội dung giáo dục KNS phải phù hợp với từng lứa tuổi và tiếp tục được rèn luyện theo mức độ tăng dần. Đối với trẻ mầm non, cần giúp trẻ nhận thức về bản thân như: sự tự tin, tự lực, thực hiện những quy tắc an toàn thông thường, biết làm một số việc đơn giản; hình thành và phát triển các kỹ năng xã hội cần thiết như: thể hiện tình cảm, sự chia sẻ, hợp tác, kiên trì, vượt khó; hình thành một số kỹ năng ứng xử phù hợp với gia đình, cộng đồng, bạn bè và môi trường.
Đối với học sinh tiểu học, cần rèn luyện những kỹ năng đã được học ở mầm non, tập trung hình thành kỹ năng giao tiếp với cha mẹ, thầy cô, bạn bè, xây dựng tình bạn đẹp... tạo tiền đề cho sự phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, phẩm chất, học vấn và năng lực. Đối với học sinh trung học, cần tập trung giáo dục những KNS cốt lõi, có ý nghĩa thiết thực như: ra quyết định và giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và sáng tạo, giao tiếp và hợp tác, tự nhận thức và cảm thông, quản lý cảm xúc và đương đầu với áp lực, tự học...
Trong những năm qua, thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, các trường học trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh việc giáo dục KNS cho học sinh.
Các trường đã triển khai nhiều chương trình kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp cùng nhiều hoạt động trải nghiệm với nội dung, hình thức, đa dạng, phong phú đã thu được kết quả kép, đó là vừa giáo dục được KNS cho học sinh, thu hút học sinh tham gia, đảm bảo tỷ lệ chuyên cần, giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học ở khu vực nông thôn, vùng cao...
Nhiều trường có các hoạt động thu hút như tổ chức hoạt động trò chuyện hỏi - đáp cùng học sinh, đưa ra các tình huống về xâm hại, để học sinh có thể nhận biết, phòng tránh; một số trường tổ chức cuộc thi vẽ tranh, thành lập tổ tư vấn tâm lý học đường, duy trì hòm thư "Điều em muốn nói”...
Qua đó, thầy cô có thể nắm bắt được tâm tư, tình cảm của các em học sinh, kịp thời cùng gia đình giúp các em giải quyết các vấn đề bức xúc. Song song với đó, các nhà trường đã tích cực tổ chức sinh hoạt lớp gắn với tuyên truyền giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, nhất là với bậc THCS.
Đối với bậc học mầm non, các nhà trường tích cực phối hợp với phụ huynh trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ, chú trọng việc tổ chức những chuyên đề vận động, giáo dục KNS như phòng chống xâm hại trẻ em, phòng chống bạo lực gia đình, các kỹ năng bảo vệ an toàn bản thân...
Bên cạnh đó, các trường tổ chức các câu lạc bộ văn hóa, thể thao vừa rèn luyện sức khỏe, phát huy năng khiếu của học sinh, vừa tạo môi trường giáo dục lành mạnh, tạo tâm lý thoải mái, đề cao tinh thần đoàn kết của học sinh.
Việc giáo dục KNS cho các em là điều quan trọng nhưng quan trọng hơn nữa là các em biết vận dụng những kỹ năng đó như thế nào vào cuộc sống. Đó cũng là một thách thức quyết liệt để các nhà trường chọn lọc những kỹ năng cần thiết để định hướng cho học sinh, giúp các em trưởng thành và sống một cách vững vàng hơn.
Hiện nay mặc dù giáo trình giáo dục KNS chưa đồng bộ, thống nhất, song các nhà trường trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã tùy thuộc vào tình hình thực tế địa phương để xây dựng các chuyên đề giáo dục KNS trong trường học. Mặt khác, để giáo dục KNS cho học sinh đạt hiệu quả thì bên cạnh việc nâng cao chất lượng các chuyên đề KNS, cần coi nhiệm vụ giáo dục KNS không chỉ của trường học mà còn là của gia đình, xã hội.
Thanh Vy
