Từ đặc thù đó, Đảng bộ, chính quyền xã xác định phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa mới” là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của địa phương, lấy đó làm nền tảng tạo chuyển biến sâu rộng về mặt nhận thức, hành động.
Chủ tịch UBND xã Nguyễn Ngọc Trường cho biết: "Để phong trào đi vào đời sống, các nội dung được cụ thể hóa, gắn với các nhiệm vụ của địa phương và nhu cầu của người dân, xã chú trọng phát động các đợt thi đua thiết thực, xây dựng gương người tốt, việc tốt, các điển hình tiên tiến. Qua đó, kịp thời phát hiện, cổ vũ, nhân rộng các nhân tố mới, trở thành hạt nhân nòng cốt trong các phong trào thi đua yêu nước của địa phương”.
Một trong những điểm nổi bật là mỗi tổ chức, đơn vị, mỗi thôn - bản, từng người dân và mỗi gia đình đã tích cực tham gia xây dựng danh hiệu gia đình, làng, khu dân cư, cơ quan, đơn vị văn hóa.
Trong đó, coi trọng việc thực hiện đạt chuẩn gia đình văn hóa, lấy đó làm nền tảng để thực hiện các danh hiệu khác như thôn văn hóa; cơ quan, đơn vị văn hóa. Việc đăng ký, rà soát, bình xét hàng năm đối với các danh hiệu này được các thôn, bản, đơn vị thực hiện nghiêm túc; khuyến khích tôn vinh được các gia đình, đơn vị văn hóa tiêu biểu, dòng họ hiếu học.
Quá trình triển khai, xã đã đặc biệt quan tâm đến việc vận động các gia đình duy trì các chuẩn mực đạo đức của gia đình truyền thống, khuyến khích phát triển kinh tế hộ, xây dựng cơ sở hạ tầng, cảnh quan môi trường, an ninh trật tự…; vận dụng linh hoạt lồng ghép với các nội dung tiêu chí XDNTM để thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội.
Đến nay, 100% số thôn, bản trên địa bàn xã đã xây dựng được quy ước, hương ước đúng pháp luật, phù hợp với điều kiện và phong tục tập quán của từng vùng, dân tộc, trong đó quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội được tổ chức gọn nhẹ, không rườm rà, không phô trương hình thức, bảo đảm an toàn vệ sinh.
Hết năm 2017, 11/11 thôn được công nhận danh hiệu khu dân cư văn hóa; 2 trường học và trạm y tế xã đạt danh hiệu cơ quan văn hóa; tỷ lệ gia đình văn hóa hiện đã đạt 80,7%, trong đó 70% được công nhận gia đình văn hóa 3 năm liên tục. 9/11 thôn hiện đã tổ chức ra mắt xây dựng làng văn hóa, trong đó, 6 thôn được công nhận làng văn hóa; 5/6 làng đã có nhà văn hóa đạt tiêu chuẩn.
Năm 2018, xã phấn đấu huy động nguồn lực xã hội hóa xây dựng 2 nhà văn hóa tại thôn 4 và thôn 5. Phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao được khuyến khích phát triển rộng khắp tại các thôn, khu dân cư.
Đến nay, 100% số thôn đã quy hoạch quỹ đất xây dựng khu vui chơi thể dục thể thao. Trung bình mỗi năm, xã tổ chức từ 4 - 5 giải văn nghệ, thể thao; riêng 5 tháng đầu năm nay, đã tổ chức 5 giải thể thao, 2 buổi giao lưu văn nghệ quần chúng, thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Đáng nói là, trong 2 năm trở lại đây, môn bóng chuyền hơi được người dân xã Xuân Long tham gia tích cực, đưa phong trào thể thao của xã phát triển mạnh từ thôn đến các đơn vị trường học, hội đoàn thể.
Thông qua phong trào đã xuất hiện nhiều gia đình tiêu biểu trong sản xuất, kinh doanh giỏi; xuất hiện những mô hình, cách làm hay trong xây dựng đời sống văn hóa. Hiện xã Xuân Long đạt 10 tiêu chí NTM.
Riêng trong 2 năm qua, người dân trong xã đã tự nguyện hiến trên 3.000 m2 đất, đóng góp công sức, tiền của trị giá hàng tỷ đồng xây dựng 2 nhà văn hóa thôn, bê tông trên 5 km đường giao thông, tu sửa và mở rộng trên 14 km đường liên thôn, từng bước hoàn thiện hạ tầng giao thông thuận tiện hơn cho phát triển sản xuất, lưu thông hàng hóa. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 38,6%.
Theo Chủ tịch UBND xã Nguyễn Ngọc Trường, chỉ đạo của xã là tập trung nâng cao chất lượng phong trào, nâng cao chất lượng gia đình văn hóa, thôn văn hóa, cơ quan, đơn vị văn hóa; mục tiêu gắn xây dựng đời sống văn hóa với xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, đặc biệt là chương trình XDNTM, phấn đấu trong năm 2018, đạt chuẩn tiêu chí về nhà ở và thu nhập bình quân đầu người; đặc biệt, chú trọng việc duy trì và phát triển nét văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.
Phạm Minh