Năm 2018, toàn tỉnh có 158.767/208.245 hộ đạt chuẩn gia đình văn hóa. Tuy nhiên, công tác xây dựng gia đình văn hóa vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức khi những giá trị vật chất được đặt lên hàng đầu, những giá trị truyền thống, đạo đức tốt đẹp của mỗi gia đình từ xưa đến nay như con cháu hiếu thảo với ông bà cha mẹ, kính trên nhường dưới, vợ chồng thủy chung, anh em đoàn kết thuận hòa đang có nguy cơ thay đổi…
Để góp phần xác định và từng bước đưa vào cuộc sống các chuẩn mực giá trị đạo đức, văn hóa con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; củng cố ý thức pháp luật, đề cao đạo đức, lương tâm, trách nhiệm của mỗi người với bản thân, gia đình, cộng đồng, xã hội và đất nước; ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức trong gia đình và xã hội; nâng cao nhận thức về xây dựng, giữ gìn hạnh phúc bền vững của mỗi gia đình hướng tới sự ổn định, văn minh cho toàn xã hội, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã xây dựng Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình (gọi tắt là bộ tiêu chí) và Kế hoạch số 4747 ngày 19/10/2018 về việc tổ chức thực hiện thí điểm bộ tiêu chí để đánh giá tính khả thi, đề xuất giải pháp hoàn thiện và triển khai áp dụng chính thức trên phạm vi cả nước.
Bộ tổ chức thực hiện thí điểm bộ tiêu chí tại địa bàn 12 tỉnh đại diện cho các vùng, miền văn hóa đặc trưng trên cả nước.
Yên Bái là 1 trong 12 tỉnh được lựa chọn thực hiện thí điểm với các nội dung chính là: tiêu chí ứng xử vợ chồng chung thủy, nghĩa tình; tiêu chí ứng xử của cha mẹ với con, ông bà với cháu gương mẫu, yêu thương; tiêu chí ứng xử của con với cha mẹ, cháu với ông bà hiếu thảo, lễ phép; tiêu chí ứng xử của anh, chị, em hòa thuận, chia sẻ.
Tỉnh đã chọn xã Xuân Ái và xã Lâm Giang của huyện Văn Yên để thực hiện thí điểm. Mỗi xã lựa chọn 2 thôn có loại hình gia đình trẻ, gia đình trung niên, gia đình cao tuổi; đại diện cho nhóm nghề nghiệp, tôn giáo, dân tộc... trong đó ưu tiên lựa chọn thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trước khi triển khai thí điểm, Xuân Ái là xã có phong trào xây dựng gia đình văn hóa có sức lan tỏa, mang lại hiệu quả đối với từng gia đình.
Trong năm 2018, xã Xuân Ái có 913/1.053 hộ đạt chuẩn gia đình văn hóa và có 835/1.053 hộ đạt chuẩn gia đình văn hóa 3 năm liền. Trên địa bàn xã có thôn Sông Hồng và thôn Trung Tâm là 2 thôn có số hộ gia đình đạt gia đình văn hóa cao, hai thôn này đã được chọn triển khai thí điểm bộ tiêu chí.
Khi triển khai, sau lễ phát động, để người dân nắm bắt nội dung bộ tiêu chí, cán bộ văn hóa xã thường xuyên tuyên truyền trên loa truyền thanh, phát tờ rơi và phát bản đăng ký cam kết thực hiện, qua đó, có 300 hộ đăng ký cam kết.
Anh Hoàng Văn Lợi, thôn Trung Tâm, xã Xuân Ái chia sẻ: "Tham gia ký cam kết thực hiện, gia đình tôi giáo dục các con chăm ngoan, học giỏi; vợ chồng yêu thương, chung thủy, đoàn kết với xóm làng. Gia đình tôi 4 thế hệ cùng chung sống hòa thuận, luôn ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Tày, bài trừ các hủ tục lạc hậu, hỗ trợ nhau phát triển kinh tế. Đối với các hoạt động thôn, xóm, gia đình tôi tham gia đầy đủ, đóng các khoản quỹ của xóm và tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao”.
Ông Nguyễn Văn Liệu - Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình, Sở VHTTDL tỉnh cho biết: "Thực hiện tốt bộ tiêu chí sẽ góp phần nâng cao ý thức pháp luật, đề cao đạo đức, lương tâm, trách nhiệm của mỗi người với bản thân, gia đình, cộng đồng, xã hội và đất nước; ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức trong gia đình và xã hội và góp phần thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; tập trung xây dựng con người về đạo đức, nhân cách, lối sống, trí tuệ và năng lực làm việc; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Từ kết quả thực hiện thí điểm, cần triển khai bộ tiêu chí trên phạm vi toàn tỉnh để phong trào xây dựng gia đình văn hóa đạt nhiều kết quả”.
Thu Hiền
