Là lực lượng nòng cốt có chức năng giám sát việc thực hiện những chính sách, pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân giúp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) các cấp, thời gian qua, đội ngũ Ban Thanh tra nhân dân (TTND) và Ban Giám sát đầu tư cộng đồng (GSĐTCĐ) đã phát huy vai trò, giúp chính quyền và cơ quan chức năng kịp thời ngăn ngừa, xử lý và giải quyết các vụ việc vi phạm pháp luật…
Xã Sơn Thịnh, huyện Văn Chấn có 16 thôn, bản, trong đó có 5 thôn đặc biệt khó khăn. Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước đã quan tâm, đầu tư cho địa phương và đồng bào dân tộc thiểu số nhiều chương trình, dự án lớn như Chương trình 135, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, các chính sách ưu đãi giảm nghèo, hỗ trợ phát triển sản xuất…
Do đó, việc giám sát chặt chẽ những chủ trương, chính sách này luôn được Ủy ban MTTQ xã Sơn Thịnh tập trung chỉ đạo. Ban TTND xã đã phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng ủy viên phụ trách địa bàn cơ sở; đặt hòm thư để tiếp nhận đơn, thư phản ánh của nhân dân; phối hợp giám sát 108 vụ việc, chuyển cấp trên 8 đơn vượt thẩm quyền giải quyết cấp xã.
Đáng chú ý như các hộ dân thôn bản Lọng phản ánh, kiến nghị việc xây dựng cống thoát nước khu tái định cư không đảm bảo, gây ùn tắc, ô nhiễm môi trường; ý kiến của các hộ dân thôn Phiêng 2, Văn Thi 3 bất cập về giá đền bù giải phóng mặt bằng công trình đường giao thông liên xã Suối Giàng - Sơn Thịnh… đã được Ban TTND, Ban GSĐTCĐ xã tiếp nhận, giải thích có lý, có tình nên người dân đồng tình nhất trí cao.
Bên cạnh đó, Ban TTND phối hợp với các trưởng thôn, tổ hòa giải tổ chức đoàn thể ở khu dân cư tiến hành hòa giải thành công 33/35 vụ việc, nhờ đó, hạn chế được việc khiếu nại đông người vượt cấp.
Thực tế cho thấy, thông qua hoạt động giám sát của Ban TTND, những công trình đầu tư cộng đồng sau khi đưa vào sử dụng cơ bản đảm bảo chất lượng, không làm thất thoát tiền bạc, tài sản của Nhà nước, của nhân dân, phát huy hiệu quả, giúp chính quyền cơ sở và các cơ quan quản lý kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, sửa sai nhiều vụ việc.
Qua đó, góp phần làm giảm những tư tưởng lệch lạc, biểu hiện tiêu cực, lãng phí trên tất cả các lĩnh vực ngay từ cơ sở, như tại thôn Yên Hòa, huyện Văn Yên, Ban TTND phát hiện có một số sai sót về công trình xây dựng kênh mương nội đồng chưa đảm bảo chất lượng và đúng như thiết kế ban đầu; phát hiện việc chi trả tiền điện thiếu cho 2 hộ dân tại xã Lang Thíp…
Đối với Ban GSĐTCĐ, thời gian qua, nhiều vụ, việc cũng được phát hiện và kiến nghị, xét xét giải quyết kịp thời. Tại thành phố Yên Bái, các Ban GSĐTCĐ đã tiến hành giám sát 282 cuộc, kiến nghị giải quyết 30 vụ, việc chủ yếu là đường giao thông nông thôn, trường học, xây dựng nhà văn hóa không đảm bảo tiến độ.
Tại huyện Lục Yên, các Ban GSĐTCĐ đã giám sát 92 vụ, việc, phát hiện, kiến nghị giải quyết 2 vụ việc các công trình xây dựng nông thôn mới không đảm bảo, vật liệu không đúng kích cỡ, cống xây không đúng bản vẽ, thiết kế…
Hiện nay, 100% số xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã thành lập Ban TTND và Ban GSĐTCĐ. Trong đó, có 180 Trưởng ban TTND và 77 Trưởng ban GSĐTCĐ chuyên trách, 103 trưởng ban kiêm nhiệm cả hai ban; Ban TTND có 1.676 thành viên; Ban GSĐTCĐ có 1.442 thành viên. Giai đoạn 2014 - 2019, các Ban TTND đã tiến hành 2.725 cuộc giám sát; phát hiện và kiến nghị giải quyết, thu về cho Nhà nước hàng trăm triệu đồng, hàng ngàn mét vuông đất…
Qua 5 năm hoạt động, Ban GSĐTCĐ đã giám sát trên 2.400 công trình, dự án; các ý kiến đề xuất đã được cấp ủy, chính quyền địa phương, chủ đầu tư xem xét, giải quyết, khắc phục kịp thời về lỗi kỹ thuật, chất lượng vật liệu công trình, tiến độ, thời gian thực hiện.
Mai Linh
