Cũng như nhiều mùa xuân khác, sớm mùng 1 Tết năm nay, các ông, bà tổ dân phố số 9, phường Đồng Tâm, thành phố Yên Bái lại thành lập đoàn để đi chúc tết các gia đình trong khu dân phố. Song có một điều đặc biệt là đến các gia đình để chúc tết năm nay không có những tiếng "zô zô” mà các ông, các bà chỉ nhâm nhi chén trà đậm rồi hàn huyên câu chuyện năm cũ, năm mới, chúc nhau những lời chúc mừng năm mới mạnh khỏe, bình an.
Ông Nguyễn Xuân Kháng, người dân tổ dân phố số 9 vui vẻ: "Câu chuyện đầu xuân được nhắc đến nhiều nhất chính là việc thực hiện Nghị định 100 của Chính phủ nên năm nay, đi chúc tết các gia đình, cùng với ấm trà ngon thì có gia đình cũng đưa rượu vang ra mời khách, song hầu hết mọi người chỉ nhấp môi ly rượu rồi uống chén trà”.
Còn ông Phạm Bằng bộc bạch: "Các cụ vẫn nói, chén trà là đầu câu chuyện nên năm nay, thực hiện nghiêm Nghị định 100, tôi đã không mua rượu vang như mọi năm mà chuẩn bị trà ngon để mời người thân, bạn bè, mong mọi người đón mừng một năm mới an toàn, lành mạnh”.
Tết năm nào cũng vậy, cứ vào ngày mùng 4 Tết, họ hàng, con cháu gia đình ông Phùng Mạnh Thế, thôn Tân Thịnh, xã An Thịnh, huyện Văn Yên lại cùng nhau đoàn tụ. Nhưng năm nay trong mâm cỗ đoàn viên ấy có một điều đặc biệt là nước ngọt nhiều hơn rượu. Con cháu ông người ở Hải Dương, Bắc Ninh, thành phố Yên Bái đều sử dụng phương tiện ô tô, xe máy nên nếu ai là người cầm lái thì tuyệt nhiên không dám nhấp môi một chút rượu nào.
Câu chuyện được bàn nhiều nhất đến trong mâm cơm ngày tết chính là Nghị định 100. Ông Thế cho biết: "Mọi năm thì bữa cơm này sẽ "chén chú, chén anh”, song năm nay việc xử phạt nặng với người điều khiển phương tiện giao thông mà có nồng độ cồn trong máu và khí thở khiến mọi người ngần ngại khi cầm chén rượu, cũng không thấy các cháu nó nài ép nhau uống bằng được chén rượu nữa. Ban đầu có khó chịu chút nhưng ngẫm ra, như vậy là văn minh, an toàn cho bản thân và người cùng tham gia giao thông nên mọi người lại vui vẻ”.
Vẫn dùng món ăn truyền thống ngày tết, nhưng nước ngọt đã thay rượu trong bữa ăn.
Về quê sẽ khó tránh khỏi chén rượu song anh Hồ Minh Thành, phường Yên Thịnh đã nhờ đến sự trợ giúp của vợ để vừa lái xe an toàn lại không bị vi phạm luật. Anh Thành chia sẻ: "Trước đây về quê dù có uống rượu say thì tôi vẫn tự cầm lái. Nhưng giờ luật quy định chặt thì trước khi uống rượu là tôi thống nhất để vợ cầm lái, vừa đảm bảo an toàn, lại không bị mất tiền phạt”.
Tại ngõ 926, phường Minh Tân, thành phố Yên Bái, bữa tất niên chào đón năm mới 2020 được 7 gia đình trong xóm tổ chức tại quán ăn và tất cả thống nhất đi bằng taxi. Anh Nguyễn Mạnh Hùng vui vẻ: "Thực hiện nghiêm và cũng là đảm bảo an toàn nên anh chị em trong xóm thống nhất là đi taxi để bữa tất niên vui vẻ".
Nghị định 100 của Chính phủ có hiệu lực ngay trước tết Nguyên đán Canh Tý 2020 là câu chuyện được bàn luận nhiều nhất, rôm rả nhất của người dân Yên Bái trong mùa xuân này. Dù chế tài trong Nghị định chỉ hướng tới những người tham gia điều khiển phương tiện giao thông nhưng chắc chắn, Nghị định đã có tác động tích cực, làm thay đổi thói quen, hành vi sử dụng rượu bia và ý thức khi tham gia điều khiển các phương tiện giao thông của đại đa số người dân.
Việc mỗi người chỉ nhấp môi chén rượu trong mỗi cuộc vui được kỳ vọng sẽ trở thành nét văn hóa đẹp, lành mạnh của người Việt nói chung và người dân Yên Bái nói riêng, góp phần vì một xã hội an toàn, văn minh.
Thanh Chi