Theo số liệu thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, tính đến hết tháng 10/2020 tổng số tiền của các đơn vị sử dụng lao động nợ trên 58 tỷ đồng (không bao gồm nợ ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế (BHYT), nợ Công ty Vinashin), chiếm 3,45% so với số kế hoạch thu được dự kiến giao năm 2020. Trong đó có trên 60 đơn vị đã dừng hoạt động không còn phát sinh thu nhưng chưa thu hồi được số nợ, với số tiền nợ trên 11 tỷ đồng.
Tình trạng nợ đọng kéo dài chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp (DN) tư nhân, DN cổ phần. Nguyên nhân do các DN hoạt động chủ yếu là vừa và nhỏ, hoạt động sản xuất kinh doanh của một số đơn vị còn gặp nhiều khó khăn; tình trạng nợ đọng của các DN từ năm trước chuyển sang ngày càng lớn.
Bên cạnh đó, một số đơn vị không nghiêm túc chấp hành đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) kịp thời, dẫn đến nợ kéo dài, phát sinh tiền phạt lãi chậm đóng lớn.
Những nguyên nhân này dẫn đến việc khó khắc phục hậu quả chậm đóng BHXH. Để thu hồi nợ, BHXH tỉnh đã tổ chức thực hiện nghiêm quy trình đôn đốc thu và thu nợ, gửi thông báo kết quả đóng BHXH, BHYT, BHTN hàng tháng để DN chủ động thực hiện trách nhiệm của mình; thành lập tổ công tác liên ngành thu nợ tiền BHXH. BHXH tỉnh đã tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp thu hồi nợ như: cử cán bộ đối chiếu, đôn đốc thu, lập biên bản xác nhận nợ và yêu cầu cam kết trả nợ BHXH, BHYT; gửi văn bản nhắc nhở các đơn vị thực hiện đúng cam kết theo lộ trình trả nợ; thực hiện phân loại nợ BHXH, BHYT theo quy định.
Bên cạnh đó, cơ quan BHXH tranh thủ sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền địa phương và sự phối hợp, vào cuộc của các sở, ngành liên quan trong việc thu hồi nợ BHXH, BHYT, BHTN của các DN. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan truyền thông công khai các đơn vị sử dụng lao động nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên.
Các đơn vị có nợ, cán bộ Phòng Quản lý thu trực tiếp nhắc nhở, gửi văn bản đôn đốc. Nếu đơn vị cố tình chây ì, BHXH tỉnh chỉ đạo Phòng Thanh tra - Kiểm tra BHXH tỉnh tiến hành thanh tra, kiểm tra và đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo luật định; yêu cầu Phòng Thanh tra - Kiểm tra chuyển hồ sơ sang cơ quan công an đối với những đơn vị đã thanh tra kiểm tra mà cố tình nợ BHXH, BHYT, BHTN.
Trong tháng 10/2020, BHXH tỉnh đã đôn đốc thu hồi nợ tại các đơn vị nợ từ 1 tháng đến 3 tháng trực tiếp tại 53 đơn vị, lũy kế 10 tháng là 502 đơn vị; thanh tra đột xuất 2 đơn vị, với số tiền nợ trên 460 triệu đồng và đã thu được 440 triệu đồng.
Mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp nhưng vẫn còn một số DN trên địa bàn tỉnh có số nợ BHXH, BHYT, BHTN lớn, kéo dài như: Lâm trường Lục Yên nợ 109 tháng với số tiền trên 3,6 tỷ đồng; Công ty cổ phần Xây lắp thủy lợi, thủy điện Yên Bái nợ 50 tháng với số tiền trên 1,6 tỷ đồng; Công ty TNHH Vận tải Bắc My nợ 18 tháng với số tiền trên 550 triệu đồng; Công ty TNHH Quảng Phát nợ 19 tháng với số tiền trên 365 triệu đồng; Công ty cổ phần TC Phúc Thanh nợ 19 tháng với số tiền gần 291 triệu đồng; Công ty cổ phần Khai thác đá trắng Lục Yên nợ 19 tháng với số tiền trên 268 triệu đồng...
Để giải quyết nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, từ nay đến cuối năm BHXH tỉnh tiếp tục chỉ đạo phòng, ban chuyên môn cùng BHXH các huyện, thị xã bám sát DN để đôn đốc thu hồi nợ. BHXH tỉnh tiến hành thanh tra các đơn vị có số nợ kéo dài; lập biên bản xử phạt, nếu DN không thực hiện thanh toán nợ sẽ gửi sang cơ quan công an theo quy định.
Đồng thời tăng cường công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật của người sử dụng lao động trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ; tăng cường thanh tra chuyên ngành việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Đối với những DN nợ có khả năng thu hồi nhưng cố tình chây ì, đơn vị tập trung tuyên truyền, đôn đốc, kiểm tra, thu hồi nợ, bảo đảm quyền lợi cho NLĐ.
Hồng Duyên
