Trong những năm qua, Tòa án nhân dân (TAND) và đội ngũ HTND thành phố Yên Bái đã phát huy vai trò khi tham gia tố tụng tại các phiên tòa; tích cực tuyên truyền, đấu tranh, phòng chống tội phạm, phổ biến, giáo dục pháp luật cho bị cáo và những người tham dự phiên tòa, góp phần thực thi công lý, đảm bảo tính công bằng, khách quan của pháp luật.
Nhiệm kỳ 2016 - 2021, các HTND thành phố Yên Bái đã tham gia xét xử 841 vụ án. Nhiều hội thẩm đã nỗ lực, cố gắng, tích cực tham gia với tinh thần trách nhiệm cao, trong đó, có HTND tham gia tới hơn 100 phiên tòa.
Chất lượng tham gia xét xử của HTND được đảm bảo, tỷ lệ án hủy, sửa hàng năm đều thấp hơn so với quy định của TAND.
Về án hình sự, HTND thành phố đã tham gia xét xử 415 vụ, đảm bảo xét xử đúng người, đúng tội, không bỏ lọt tội phạm, không để xảy ra kết án oan.
Về án tranh chấp dân sự, kinh doanh thương mại và hôn nhân gia đình, lao động, HTND thành phố đã tham gia xét xử 426 vụ án các loại.
Đây là những vụ án phức tạp, Hội đồng xét xử đã thận trọng nghiên cứu hồ sơ để có căn cứ đánh giá đúng bản chất sự việc, đảm bảo giải quyết vụ việc khách quan, đúng pháp luật, bảo vệ được quyền lợi của các bên đương sự, chú trọng đến quyền lợi chính đáng của phụ nữ và trẻ em…
Là những người trực tiếp tham gia vào quá trình tố tụng tại phiên tòa, HTND có địa vị pháp lý quan trọng, đại diện của nhân dân tham gia vào công tác xét xử nhằm đảm bảo tính công bằng, khách quan của pháp luật; góp phần nâng cao chất lượng công tác xét xử của Tòa an nhân dân (TAND) thành phố trong nhiệm kỳ vừa qua. Nếu như năm 2016, tỷ lệ án hủy, sửa do lỗi chủ quan là 0,95% thì năm 2019, tỷ lệ này chỉ còn 0,3%; năm 2020 không có.
Với vai trò của mình tại phiên tòa, các HTND đã tập trung theo dõi diễn biến, các tình tiết về nội dung vụ án, phối hợp với thẩm phán tham gia xét hỏi đúng trọng tâm, rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu để làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án.
Cùng với việc xét hỏi, các HTND còn sử dụng kiến thức chuyên ngành, kết hợp với sự hiểu biết về xã hội và vốn sống thực tế để tuyên truyền, giải thích những vấn đề liên quan đến vụ án cho những người tham gia tố tụng cũng như nhân dân đến dự phiên tòa, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật cho nhân dân.
Trong nhiệm kỳ, HTND thành phố đã được tham gia 9 lớp tập huấn nghiệp vụ do TAND Tối cao, TAND tỉnh tổ chức đào tạo nhằm bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng xét xử và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp; được trang bị đầy đủ các tài liệu, văn bản hướng dẫn về áp dụng pháp luật để mỗi cá nhân HTND tự nghiên cứu phục vụ công tác xét xử tại Tòa án.
Thực tế cho thấy, sự tham gia tích cực và có hiệu quả của đội ngũ HTND đã góp phần xây dựng hình ảnh, uy tín của TAND thành phố nói riêng và TAND nói chung.
Để đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ làm công tác xét xử nói chung và HTND nói riêng cần được nâng cao hơn nữa. TAND thành phố Yên Bái cũng xác định, bên cạnh việc xây dựng đội ngũ thẩm phán giỏi thì xây dựng đội ngũ HTND mạnh cả về số lượng và chất lượng là nhiệm vụ hết sức quan trọng.
Để làm được như vậy, các cơ quan, đơn vị, tổ chức có thành viên được bầu làm HTND cần tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để các HTND tham gia công tác xét xử đảm bảo cơ cấu, số lượng phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ công tác xét xử trong tình hình mới.
Mai Linh