Mùa Xuân tìm về với những ngôi nhà Việt
- Cập nhật: Thứ năm, 30/1/2025 | 7:35:58 AM
Ngôi nhà Việt, dù đơn sơ hay xa hoa, không chỉ là nơi trú ngụ mà còn phản ánh văn hóa, tín ngưỡng và sự thích nghi, kể câu chuyện tâm hồn dân tộc qua thời gian.
|
|
Từ những ngày xa xưa, khi con người sống giữa rừng sâu núi thẳm, ngôi nhà sàn đã ra đời như một sự thích nghi hoàn hảo với thiên nhiên. Ảnh minh họa
|
Ngôi nhà, dù là một mái lá đơn sơ ở Đồng bằng Nam Bộ, ngôi nhà trình tường ở vùng cao Tây Bắc hay biệt thự xa hoa giữa nơi phố thị, luôn là nơi khởi nguồn của mọi câu chuyện về cuộc đời, văn hóa và sự đổi thay của xã hội. Trong hành trình dài hàng nghìn năm, kiến trúc nhà ở Việt Nam không chỉ là nơi trú ngụ, mà còn là biểu tượng sống động phản ánh những giá trị văn hóa, tín ngưỡng, và sự thích nghi trước những đổi thay của thời đại. Mỗi ngôi nhà Việt đều mang trong mình những câu chuyện mà khi kết nối lại, tạo thành bức tranh lớn về tâm hồn dân tộc.
100 năm nhà Việt
Từ những ngày xa xưa, khi con người sống giữa rừng sâu núi thẳm, ngôi nhà sàn đã ra đời như một sự thích nghi hoàn hảo với thiên nhiên. Chân cột nhà cao vượt khỏi mặt đất để tránh thú dữ và ngập lụt, mái tranh đơn sơ nhưng chắc chắn, gỗ và tre đan lồng vào nhau tạo thành một kết cấu hài hòa với rừng xanh.
Ngôi nhà sàn ấy không chỉ là nơi để ở, mà còn là không gian cộng đồng, nơi tiếng cồng chiêng vang lên trong những lễ hội của đồng bào Tây Nguyên, hay nơi cả gia đình tụ họp bên bếp lửa trong cái se lạnh của núi rừng. Nhà sàn còn là minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng thích nghi phi thường của người Việt với thiên nhiên khắc nghiệt.
Miền Bắc, với truyền thống lịch sử lâu đời, mang trong mình hình ảnh của những ngôi nhà tranh và nhà ba gian quen thuộc. Nhà ba gian, với mái ngói đỏ, những hàng cột gỗ lim vững chãi, và sân gạch rộng rãi, là trung tâm của đời sống của vùng nông thôn Bắc Bộ. Bên trong nhà, gian giữa thường đặt bàn thờ tổ tiên - biểu tượng của lòng hiếu thảo và sự kết nối giữa các thế hệ. Căn bếp ở gian chái luôn tỏa ra mùi khói bếp ấm áp, nơi bà chuẩn bị những bữa cơm gia đình và cũng là nơi lưu giữ những câu chuyện truyền miệng về cuộc sống làng quê. Dù trải qua bao biến động, những ngôi nhà này vẫn kiên cường đứng vững như chính con người miền Bắc, giữ lại hồn quê trong từng viên ngói, từng cây cột.
Mùa Xuân tìm về với những ngôi nhà Việt - Ảnh 2.
Ngôi nhà, dù là một mái lá đơn sơ ở Đồng bằng Nam Bộ, ngôi nhà trình tường ở vùng cao Tây Bắc hay biệt thự xa hoa giữa nơi phố thị, luôn là nơi khởi nguồn của mọi câu chuyện về cuộc đời, văn hóa và sự đổi thay của xã hội. Ảnh minh họa
Ngược vào miền Trung, nơi đất hẹp người đông, nơi thiên tai bão lũ là một phần không thể thiếu của cuộc sống, kiến trúc nhà ở mang trong mình dấu ấn của sự bền bỉ và thích nghi. Những ngôi nhà nhỏ nhưng kiên cố, tường gạch dày, mái thấp để chống chọi với gió bão, thường được xây dựng trên nền đất cao để tránh ngập lụt. Ở những làng chài ven biển, nhà của người dân miền Trung còn được thiết kế với cửa sổ lớn để đón gió mát từ biển khơi. Bão có thể quét qua, nước có thể dâng cao, nhưng những ngôi nhà ấy vẫn đứng vững, như chính tinh thần kiên cường của người dân nơi đây. Kiến trúc miền Trung không chỉ là sự tồn tại mà còn là câu chuyện về nghị lực và sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên.
Miền Nam, với sự phóng khoáng của vùng đất mới, mang đến những ngôi nhà rộng mở và tự do như chính con người nơi đây. Những ngôi nhà mái lá ở Đồng bằng sông Cửu Long, với kết cấu thoáng mát, luôn hài hòa với sông nước và cây cỏ. Nhà thường được xây dựng trên nền đất cao, với hệ thống cọc chống đỡ vững chắc, để thích nghi với mùa nước nổi. Ở những vùng đô thị, kiến trúc biệt thự kiểu Pháp từ thời thuộc địa đã để lại dấu ấn rõ nét, với sân vườn rộng lớn, ban công thoáng đãng, và sự kết hợp hài hòa giữa phong cách phương Tây và nét truyền thống Việt Nam.
Vẫn giữ nếp xưa
Thời kỳ đổi mới mang theo sự chuyển mình mạnh mẽ trong kiến trúc nhà ở Việt Nam. Những ngôi nhà phố mọc lên san sát trong các khu đô thị, những tòa chung cư cao tầng thay thế dần những ngôi nhà tập thể cũ kỹ thời bao cấp. Trong bối cảnh đô thị hóa, các gia đình không chỉ tìm kiếm một nơi ở mà còn là không gian sống tiện nghi, hiện đại. Xu hướng kiến trúc xanh dần trở thành một phần không thể thiếu, với mái xanh, giếng trời, và các thiết kế tận dụng ánh sáng tự nhiên, giảm thiểu tiêu thụ năng lượng. Bên cạnh đó, nhiều gia đình vẫn giữ gìn không gian thờ cúng tổ tiên, hay bố trí nhà ở theo phong thủy, như một cách để gắn kết quá khứ và hiện tại.
Giữa những khu phố hiện đại nơi ánh đèn neon rực rỡ không bao giờ tắt, những cư dân đô thị sống trong những căn nhà phố tiện nghi vẫn thường lặng lẽ tìm về ký ức xưa, nơi quê nhà gắn liền với hình ảnh mái ngói đỏ, bức tường đất đơn sơ và mùi khói bếp quyện vào không khí lành lạnh của buổi sáng sớm. Dẫu không gian sống hiện tại được bao bọc bởi những vật liệu mới như kính, thép, hay bê tông cốt thép, trong lòng họ vẫn vẹn nguyên hình ảnh ngôi nhà xưa, nơi từng ngọn cây, viên gạch như thì thầm kể chuyện thời gian.
Mỗi dịp Tết đến, nỗi nhớ ấy như cựa mình, trỗi dậy mãnh liệt hơn. Để lấp đầy những khoảng trống này, nhiều gia đình nơi phố thị vẫn giữ thói quen trang hoàng nhà cửa theo phong cách truyền thống, tái hiện lại không gian của những ngày Tết xưa. Trên ban thờ tổ tiên, đôi câu đối đỏ được cẩn thận treo lên, bên cạnh mâm ngũ quả đầy đặn. Ở góc nhà, một nhành đào hồng phai hoặc cành mai vàng rực rỡ được đặt trang trọng, mang theo chút hương vị Xuân của làng quê vào giữa lòng đô thị. Những chiếc lồng đèn giấy, đèn lồng treo cao, và thậm chí cả khay bánh chưng, bánh tét gói ghém trong lá dong xanh, được sắp xếp tinh tế như thể muốn níu giữ những mảnh ký ức thơm thảo của quê hương.
Trong bầu không khí ấy, họ không chỉ trang trí một không gian, mà còn xây dựng một nhịp cầu bắc qua hai bờ hiện tại và quá khứ. Đó là cách họ khéo léo dung hòa giữa nhịp sống gấp gáp của đô thị hiện đại với sự trầm lắng của những giá trị truyền thống. Những ngôi nhà phố ngày thường có thể lạnh lẽo bởi lớp kính và những bức tường bê tông kín đáo, nhưng vào những ngày Tết, chúng bỗng trở nên ấm áp và sống động lạ thường. Đó là lúc không gian không còn đơn thuần chỉ để ở, mà còn là nơi lưu giữ tâm hồn, giao thoa gắn kết giữa các thế hệ ông bà con cháu, hòa vào nhịp sống hiện đại mà không đánh mất bản sắc.
Câu chuyện của ngôi nhà Việt Nam là câu chuyện của sự thích nghi, sáng tạo và bảo tồn giá trị văn hóa. Dù là nhà sàn trên núi cao hay biệt thự giữa lòng đô thị, mỗi ngôi nhà đều là một phần của bức tranh lớn về bản sắc dân tộc. Nhà không chỉ là nơi để ở, mà còn là nơi lưu giữ ký ức, kết nối các thế hệ, và phản ánh những biến chuyển của xã hội qua từng thời kỳ. Trong sự phát triển không ngừng của đất nước, những ngôi nhà Việt - dù mang hình hài nào - vẫn luôn giữ lại một phần hồn cốt của dân tộc, nơi con người tìm về, nhất là trong những ngày Tết đến Xuân về.
(Theo VTV)
Các tin khác
Những ngày tết cận kề, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 121, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh hối hả hoàn tất những công việc huấn luyện, giảng dạy, nêu cao tinh thần sẵn sàng chiến đấu để chuẩn bị đón tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025. Đến đâu chúng tôi cũng bắt gặp những ánh mắt tự tin và nụ cười rạng ngời của cán bộ, chiến sĩ đơn vị chuẩn bị cho năm mới. Để cán bộ, chiến sĩ vui xuân, đón tết, Đảng ủy, Chỉ huy Trung đoàn đã tập trung làm tốt công tác chuẩn bị, quán triệt, xây dựng quyết tâm, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận trong toàn đơn vị, bảo đảm đón tết Nguyên đán vui tươi, lành mạnh, an toàn, sẵn sàng chiến đấu cao…
Tết này, người dân xã An Phú, huyện Lục Yên vui hơn hẳn bởi địa phương vừa hoàn thành mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới (NTM) và tiếp tục tiến tới NTM nâng cao vào năm 2030. Bức tranh nông thôn trong mùa xuân càng tươi mới, khởi sắc hơn bởi sức sống NTM đã và đang lan tỏa rộng khắp, mạnh mẽ.
Thông tin từ Đội Cảnh sát PCCC&CNCH Công an quận Ba Đình (Công an TP Hà Nội) cho biết, đơn vị đã giải cứu 3 người trong một gia đình bị cháy nhà trong đêm giao thừa.
Từ những gốc tre tưởng chừng như thô cứng nhưng qua đôi bàn tay khéo léo cùng tình yêu với văn hóa dân tộc, anh Nguyễn Trung Biên ở thôn Bình Lục, xã Văn Phú, thành phố Yên Bái đã sáng tạo ra những mô hình tiểu cảnh độc đáo, mang giá trị nghệ thuật cao và được nhiều người đón nhận.
TIN MEDIA
